Hidrazin: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Yeni səhifə: '''Hidrazin(diam... |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 6:
== Alınması ==
Hidrazin ammonyakın və ya sidik cövhərinin natrium hipoxloritlə oksidləşməsindən alınır (Raşiq metodu)
* NH<sub>3</sub>+NaOCl →NH<sub>2</sub>Cl+NaOH
* NH<sub>2</sub>Cl+NH<sub>3</sub>→ N<sub>2</sub>H<sub>4</sub> HCl
Reaksiya 160<sup>o</sup>C-də, 2,5-3,0 MПа təzyiqdə aparılır.
Sidik cövhərinin hipoxloritlə oksidləşməsi ilə hidrazinin alınması üsulu, Hofman metoduna görə amidlərdən aminlərin alınması üsulu mexanizminin analoqudur.
* (NH<sub>2</sub>)<sub>2</sub>CO+NaOCl+2NaOH→N<sub>2</sub>H<sub>4</sub>+H<sub>2</sub>O+NaCl+Na<sub>2</sub>CO<sub>3</sub>
Reaksiya 100<sup>o</sup>C-də və atmosfer təzyiqində aparılır.
Bayer üsulu da istifadə edilir:
* 2NH<sub>3</sub>+H<sub>2</sub>O<sub>2</sub>→N<sub>2</sub>H<sub>4</sub>+2H<sub>2</sub>O
== Xassələri ==
Termodinamiki olaraq hidrazin ammonyaka nisbətən davamsızdır, belə ki, N—N rabitəsi möhkəm deyil. Hidrazinin parçalanma reaksiyası ekzotermik prosesdir. Bu reaksiya 200—300 °С-də keçid elementləri olan (Co, Ni, Cu, Ag) iştirakı ilə gedir:
* 3N<sub>2</sub>H<sub>4</sub>→4NH<sub>3</sub>+N<sub>2</sub>
* N<sub>2</sub>H<sub>4</sub>→N<sub>2</sub>+2H<sub>2</sub>
Hidrazinin müxtəlif duzları məlumdur: hidrazin xlorid
* N<sub>2</sub>H<sub>4</sub> • HCl; N<sub>2</sub>H<sub>4</sub> • H<sub>2</sub>SO<sub>4</sub> hidrazin hidroxlorid,hidrazin sulfat kimi adlandırılır. Əksər belə duzlar rəngsiz olub, suda yaxşı həll olurlar. * N<sub>2</sub>H<sub>4</sub>+HCl→[N<sub>2</sub>H<sub>5</sub>]Cl
Hidrazin quvvətli reduksiyaedicidir.Məhlullarda sərbəst azota qədər oksidləşir:
*4KMnO<sub>4</sub>+5N<sub>2</sub>H<sub>4</sub>+6H<sub>2</sub>SO<sub>4</sub>→5N<sub>2</sub>+4MnSO<sub>4</sub>+2K<sub>2</sub>SO<sub>4</sub>+16H<sub>2</sub>O
Hidrazini reduksiya etmək üçün daha qüvvətli reduksiyaedicilərdən istifadə edilir: məs. Sn<sup>2+</sup>, Ti<sup>3+</sup>,eləcə də (Zn + HCl)reaksiyası zamanı yaranan hidrogenlə:
* N<sub>2</sub>H<sub>4</sub>+Zn+4HCl→2NH<sub>4</sub>Cl+ZnCl<sub>2</sub>
Hava oksigeni ilə azot, ammonyak və suya qədər oksidləşir. Hidrazin-hidrat, hidrazin-sulfat, hidrazin-xlorid qızılın, gümüşün və platin metalların duz məhlullarından reduksiya edilməsində istifadə edilir.
Sətir 34 ⟶ 36:
Tədqiqatlar göstərmişdir ki, arilsulfoxloridlərlə hidrazin arasındakı reaksiyada hidrazinin miqdarı 1,5-2,0 molyar artıq olduqda belə mono və disulfamid alınır və bu şəraitdə monosulfamidin çıxımı 31% olur. Natrium-sulfatın katalitik təsiri ilə monosulfamidin çıxımını 43,5%-ə qədər qaldırmaq mümkün olmuşdur.
Sulfoxloridlərlə hidrazin törəmələri arasındakı reaksiya nəticəsində 4-benzilsulfonilpiridin-2-karboksihidrazidlər alınmışdır . Molyar nisbət 2:1 olduqda disulfamid alınır.
== Tətbiqi ==
Hidrazin üzvi sintezdə, plastmas, rezin, raket yanacağınin tərkibindəki partlayıcı maddələrin istehsalında istifadə edilir. Hidrazin sulfat ağ ciyər, süd vəzləri, mədə, mədəaltı vəz xərçəngində, bəd xassəli şişlərin metastaz formasında və digər xəstəliklərdə istifadə olunur.
Hidrazin həmçinin, aşağı temperaturlu hidrazin-hava yanacaqlarında yanacaq kimi tətbiq edilir. Kimya sənayesində reduksiyaedici kimi(oksigeni) geniş istifadə olunur.
* N<sub>2</sub>H<sub>4</sub>+O<sub>2</sub>=N<sub>2</sub>+2H<sub>2</sub>O
== Mənbə ==
| |||