Cekob Moreno: Redaktələr arasındakı fərq

== Elmi Fəaliyyəti ==

Sorbonnada Morenonun mühazirələrindən sonra Corc Qurviçin rəhbərliyi altında Sosioloji institut açıldı.1954-cü ildə ABŞ –ın dövlət departamentinin dəvətlə o, Qərbi Almaniya universitetlərinə mühazirə turnesi etdi.Avropanın  ali məktəblərinə  analoji turnerləri o, YUNESCO-nun xahişilə yerinə yetirdi. Norveç, İsveçrə, Avstriya, İtaliya, İspaniya, Çexoslovakiya , Macarıstan ,SSRİ, Yunanıstan , Yuqoslaviya, Türkiyə, İsrail-onun öz mühazirə kurslarını müvəffəqiyyətlə oxuduğu ölkələr sırasındadır. Dünyada öz ideyalarının 1954-1960-cı illərdə daha fəal surətdə geniş yayılmasını Moreno “üçüncü psixiatrik inqilab ”  adlandırırdı və bunun əsas xüsusiyyəti kimi qrupun eyni zamanda həm həkim, həm də xəstə (pasiyent) olduğunu göstərirdi. 1911-ci ildə hələ ali tibb məktəbinin tələbəsi olarkən və Vyananın uşaq bağçalarında uşaqların oyunlarını müşahidə edərkən o, özünün psixodramatik yanaşmasını formalaşdırmağa başladı. O, tərbiyəçi olub, uşaqlara nağıllar danışırdı. Onun ətrafına toplanmış uşaqlar söylənilən nağılların məzmununa spontan reaksiya verirdilər. Bu cür qarşılıqlı təsirin  inkişafı nəticəsində onlarda düşmənçilik hissləri azalır və yaradıcılıq təzahürləri yüksəlirdi. 1921-ci ildə Moreno “Spontanlıq teatrı ”nın (Stegreiftheater) əsasını qoydu ki , bu da vyanalıların eksperimental teatra o vaxtki maraqlarını qismən əks etdirirdi.Bu teatrda o, səhnəyə çıxır və auditoriya ilə aktual qazet xəbərlərini müzakirə edərək onu qızışdırırdı. Əvvəlcə aktyorlar, sonra tamaşaçılar bu hadisələri səhnələşdirir, ardınca isə tamaşadan sonrakı diskussiya başlayırdı.O, aşkar etdi ki, adi teatrdan fərqli  olaraq onun aktyorları fəaliyyət göstərdikləri zaman da, tamaşanın müzakirəsindən sonra da real həyat şəraitlərindən fəaliyyət göstərərkən yüngülləşmiş, rahatlıq, şəxsi təzyiqlərdən və ağrılardan azadolma hisləri keçirmişlər.<ref>Qərbi Avropa və ABŞ-da sosiologiya tarixi. Bakı 2010. s 368</ref>

 

=== Psixodrammanın baza elementləri ===

 

Psixoloji dramda əsas etibarilə rolların digər rollarda əvəz olunması vasitəsilə çoxlu sayda texniki üsüllardan və prosedurlardan istifadə olunsa da, protaqonist emosional katarsisə , daha sonra katarsis vasitəsiılə inteqrasiyanın yeni üfüqlərinə çatır.Dramın   final sahələrində protaqonistə zəruri davranış tərzlərinə yiyələnmə təcrübəsi, rolların öyrənilməsi və ya özünün ideal vəziyyətdə hiss etmək imkanı təqdim olunur .Morenoya görə bu prosedurlar insanlara  “real gerçəkliyi” yaratmaq üçün həqiqi reallığın hüdudlarından kənara çıxmağa imkan verir. O, sosioloji dramı qruplararsı qarşılıqlı münasibətlərə və kollektiv idealogiyalara aidiyyəti olan mükəmməl hərəkətlər metodu kimi təyin edirdi. Psixoloji dramda əsas vurğu fərdə qoyulduğu təqdirdə qrup sosioloji dramın həqiqi subyekti kimi çıxış edir. Sosioloji dramın yanaşma üsulunun əsasını insanların rolların icraçıları kimi çıxış etmələri və hər bir mədəniyyətin müəyyən rolların məcmusu ilə xarakteriza olunması təşkil  edir. Sosial – dramatik yanaşma üsulu rol münaqişələrindən doğan sosial problemlərlə bağlıdır, sosioloji dramın məqsədini isə sosial katarsisə nail olma müəyyən edir . Sosioloji dram metodlarına və əsas prosedurlarına görə psixoloji drama daha çox oxşardır.<ref>Qərbi Avropa və ABŞ-da sosiologiya tarixi. Bakı 2010. s 370</ref>

 

== İstinadlar ==