İfrat yeni ulduz: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k Removing Link GA template (handled by wikidata) |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 1:
[[Şəkil:Keplers supernova.jpg|thumb|321x321px|'''X-ray, Optical & Infrared Composite of Kepler's Supernova Remnant''']]
'''İfrat yeni ulduz''' — güclü partlayış nəticəsində parlaqlığı kəskin artan [[ulduz]]. Müşahidə əlamətlərinə görə yeni ulduza bənzəyir, lakin alışması daha güclüdür. Parlaqlığı kəskin artaraq 2-3 həftədə maksimuma çatır (bu vaxt o, [[Günəş]]dən milyard dəfə parlaq ola bilir) və 5-20 min km/san sürətlə genişlənən örtük (təbəqə) kənara atılır. Genişlənmə nəticəsində örtüyün sıxlığı, bu səbəbdən də şüalanması zəifləyir. İfrat yeni ulduzla ətrafdakı ulduzlararası mühitin qarşılıqlı təsiri nəticəsində örtüyün genişlənmə sürəti azalır, təqribən yüz min ildən sonra örtük ulduzlararası maddə ilə tamamilə qarışır və onun [[kinetik enerji]]si 10<sup>51</sup> [[erq]]ə çatır (bu, Günəşin 10 milyard ildə şüalandırdığı enerji qədərdir). [[Qalaktikalar]]da ifrat yeni ulduz böyük parlaqlığına görə müşahidə edilir. Hər qalaktikada 50-300 ildən bir ifrat yeni ulduz alınması baş verir. İfrat yeni ulduz alışdıqda kosmik şüalar yaranır. 1054 ildə ifrat yeni ulduzun alışması nəticəsində [[Yengəcəbənzər dumanlıq]] yarandı. İfrat yeni ulduzlar kütləyə görə Günəş kütləsindən 8-10 artıq olan ulduzların yaşayış müddətinin sonudur.
|