Bipediya: Redaktələr arasındakı fərq

Qədim dövrə aid olan tapıntılar içərisində düzqamətliliyin yaranması problemi mövcud olmuşdur. Hesab olunur ki, [[Miosen]] dövrü [[Hominid]]lərində tədricən ilkin düzqamətlilik əlamətləri mövcud olmuşdur. Tədqiqatçı Neyper hesab edir ki, lokamasiyanın ilkin mərhələsində şaquli dayanmaqla yanaşı, şaquli tullanmaq vərdişi də formalaşmışdır. Avstrolopiteklər də ikiayaqlı lokamasiya prosesi təqribən dörd milyon il bundan əvvələ aid edilir. Tanzaniyadan əldə edilmiş tapıntılar bu prosesin 5-7 milyon il bundan əvvəl başlandığını göstərir. 1977-ci ildə tədqiqatçı [[Filipp Liki]] [[Afrika]]da [[Avstralopitek]]lərin ayaq izlərini aşkar edərək, bu ayaq izlərini 3,7 milyon il bundan əvvələ aid etmişdir. Tədqiqatçıların fikrincə bipediyanın yaranması ilə aşağı ətraf əzələlərin də dəyişkənlik əmələ gəlmiş, bu isə bütün orqanizm də skelet sümüyünün tamamilə dəyişməsinə səbəb olmuşdur. Qalıqların analizi nəticəsində bipediyaya malik olan hominidlərdə çanaq sümüyünün müasir insanlara yaxın olduğu müəyyənləşdirilmişdir. Erkən hominidlərin yaşadığı dövr də atmosferdə tropik iqlim şəraiti üstünlük təşkil edirdi. Belə iqlimə və temperatura adaptasiya olan canlılar da bədən konstruksiyasının tropik iqlim tipi formalaşmışdır. Bununla əlaqədar olaraq ən nəzərəçarpan cəhət aşağı ətrafların uzun olması idi. Eyni zamanda damarların quruluşundakı enlilik hava temperaturunun tənzimlənməsinə və normal termotənzimlənmənin formalaşmasına səbəb olmuşdur. Bununla əlaqədar olaraq ilkin hominidlərin orqanizmlərinin çoxlu miqdarda maye itirməsi onların çay və göllərin sahilində məskunlaşmasına səbəb olmuşdur. Bu isə onların itkilərinin qarşısını almağa kömək edirdi. Yegiptopitekin qalıqlarının tapılması nəticəsində onlarda dördayaqlı hərəkətin qalıqları öyrənilmişdir. Driopitek, prokonsul və pliopiteklərdə əlin nisbətən sərbəstləşməsi müşahidə olunur. Bipediyanın yaranmasının müsbət və mənfi cəhətləri olmuşdur. Mənfi cəhətlərə onurğa sütununun problemləri, hipertoniya, kiçik çanaq orqanlarının sürüşmə ehtimalı, bəzi ürək və damar xəstəlikləri aid edilə bilər. Bütün bunlar ilə yanaşı olaraq bipediya hominidlərin həyat tərzini asanlaşdırmağa imkan verən müsbət cəhətlər də vermişdir. Bipediya nəticəsində əlin azad olması əmək alətlərinin hazırlanmasına, ünsiyyətin jestlərlə qurulmasına, sosial yaddaşın inkişafına, mimikanın diferensiyasına, ünsiyyətin genişlənməsinə və s. səbəb olmuşdur.