|
Postmodernizm ədəbi janr yox, müxtəlif ədəbi janrları, stilləri özündə birləşdirən geniş bir ədəbi hərəkatdır. Intertekstuallıq, haşiyə çıxma, imitasiya, eklektisizm, dekonstruksiya postmodernizmin ÇOXLU SAYDA xarakterisitkalarından bir neçəsidir, amma postmodernizm həm də müxtəlif çox ciddi ədəbi janrları əhatə edir. Bu janrlardan biri də sehrli realizmdir (magical realism). Terminin tarixi qədimdir, amma daha çox Markesin əsərlərindən sonra populyarlaşdığı üçün bəzən müəyyən dövr [[Latın Amerikası]] ədəbiyyatına aid edilisə də, əlbəttə, bir ciddi ədəbi janr kimi ayrıca tərifi verilir, və təbii, hər hansı məkana və zamana məhdudlaşdırıla bilməz. Horhe Borhes, Toni Morrison, Salman Rüşdü kimi məşhur sehrli realist yazıçılar həm də məşhur postmodern yazıçılardır.<ref>[http://alatoran.org/Jurnal_2004_4/jurnal_2004_4_09.html Postmodernizm haqda bir-iki kəlmə] </ref>
== Postmodernizmin tənqidi ==
Postmodernizm tənqidçiləri əsasən onun mənasız olduğu, obskurtanizmi təbliğ etdiyi və nisbilikdən istifadə etdiyi fikirlərini irəli sürürlər. Ümumilikdə, bu fəlsəfənin tənqidi postmodernlə əlaqəli müxtəlif hərəkatlara hərtərəfli hücum kimi başa düşülməməlidir. Mövzuya dair çıxışlar çox vaxt postmodern fəlsəfə, arxitektura və ədəbiyyat kimi fərqli ola biləcək xüsusi sahələrə istinad edir. Bu, həmçinin postmodernizmi post-strukturizm, mədəni relativizm və "nəzəriyyə" kimi müəyyən tendensiyalarla məhdudlaşdıra bilər. Məsələn, bir filosof postmodern kinematoqrafiya haqqında müsbət fikirdə olduğu halda fransız postmodern düşüncəsini tənqid edə bilər. Bu sahədə məşhur tənqidçilərdən sayılan Eşbi ən yaradıcı postmodern əsərlərini geniş layihələrin bütün inventarlarına hücum etmədən tənqid edir.
Filosof [[Noam Çomski]] postmodernizmin mənasız olduğunu iddia edir və düşünür ki, o analitik və ya ampirik məlumatlara heç bir şey əlavə etməz.
Kristofer Hiçens öz kitabında fikirlərini belə əks etdirir: "Postmodernistlərin zülmü cansıxıcılıq və yarı savadlı prozaik fikirlərlə insanlığı təngə gətirir".
Riçard Doukins mövzuya belə toxunur: "Təsəvvür edin, siz dedikləri haqda heç bir fikri olmayan bir intellektualı ittiham edirsiniz, ancaq həmin intellektualın akademik həyatda müvəffəqiyyət qazanmaq üçün güclü ehtirasları, qürurlu şagirdlərdən bir yığını və ona hörmət bəsləyən davamçıları vardır. Bəs ədəbi tərzinizi necə inkişaf edərdiniz? Aydın deyil ki, aydın deyil, aydınlıq üçün məzmunun çatışmazlığını ortaya qoyacaqdır".
Postmodernistlər və ya postmodern dostu ziyalılar ingilis tarixçi Perri Anderson kimi "postmodernizm" termini üçün təyin olunan müxtəlif mənaları varlığını müdafiə edirlər və yalnız müasir mədəniyyətdə postmodernizmin analizi məsələsində bir-birinə zidd olaraq qarşı-qarşıya qalırlar. Kaya Yılmaz terminin tərifində aydınlıq və uyğunluq olmamasını müdafiə edir. Yılmaz qeyd edir ki, nəzəriyyənin özü "anti-özəllikçi və anti-təməlqoymaçı"dır, çünki bu müddəanın əsası və ya əsas mənası yoxdur. Sokal postmodernizmin oxşar müdafiəlarını tənqid edərək deyir ki, bu cür cavablar yalnız postmodernist tənqidçilərin hazırladığı orijinal nöqtəsini nümayiş etdirir.
Noam Çomski kimi bir çox filosoflar postmodern cəmiyyəti mənəvi relativizm ilə sinonim olaraq şərh etmişdir. Çarlz Kolson kimi mədəni mühafizəkar yazıçılar postmodernist dövrdə ideoloji cəhətdən agnostik və mənəvi rölipizmə və ya vəziyyət etikası ilə dolğunluq kimi baxmaq istəyən filosof kimi tanınırlar. Coş MakDauelin məsələylə bağlı mülahizələri belədir: "Həqiqət" xüsusi mədəniyyət tərəfindən yaradılışıdır və yalnız bu mədəniyyətdə mövcuddur. Buna görə də həqiqəti çatdırmaq üçün çalışan hər hansı bir sistem və ya bəyanat digər mədəniyyətlərə hakim olmaq üçün güc oyunudur.
Bir çox fəlsəfi hərəkat həm müasirlik, həm də postmoderniteyi sağlam strukturlar kimi qəbul edir. Bunlardan bəziləri postmoderniteyi əsas mənəvi və ya təbii həqiqətlərin rədd edilməsi və maddi və fiziki zövqə daxili balans və mənəviyyatın açıq şəkildə rədd edilməsinə vurğulayan mədəni və dini mühafizəkarlıqla əlaqələndirilir. Bu tənqidlərin əksəriyyəti postmodern şəraitin vacib qəbuledilməz xüsusiyyəti kimi "obyektiv həqiqətdən imtina" tendensiyasına hücum edir və tez-tez bu həqiqəti təmin edən bir meta-hekayə təklif etməkdir.
== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}
== Mənbə ==
* [[Qorxmaz Quliyev]]. Postmodernizm. Elmikulturoloji, ədəbi-tənqidi yazılar toplusu]
== Həmçinin baxİstinadlar ==
<references/>
{{Avanqard}}
| 