Abbasqulu ağa Bakıxanov: Redaktələr arasındakı fərq

A.Bakıxanovun [[Varşava]]da olarkən yazdığı "'''axnaqMerace-xəyal"''' ("Xəyalın uçuşu"),'''"Məclisi-firəngizfirəng"''' ("Firəng məclisi") poemaları xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Fars dilində yazılmış bu poemalar [[Avtobioqrafiya|avtobioqrafik]] səciyyə daşıyır. Onlar öz məzmununa, bədii strukturuna, dil və üslub xüsusiyyətlərinə görə klassik Şərq ədəbiyyatında geniş yayılmış "Şikayətnamə"ləri, "Ərzi-hal"ları xatırladır. Qüdsi bu poemalarında Varşavadakı həyat tərzini, məşğuliyyətini, mənəvi-əxlaqi düşüncə, axtarış və iztirablarını və nəhayət, [[Şərq]] və [[Qərb]] dünyası barədə görüşlərini təqdim etmişdir.<ref name="Bakı 2011">Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi. 6 cilddə. IV cid. Bakı: "Elm", 2011. s.123</ref>

Abbasqulu ağa Bakıxanov Azərbaycan elmi tarixində mühüm rolu olan böyük alimdir. "Qanuni-Qüdsi", "Əsrarül-mələküt", "Təhzibül-əxlaq", "Eynül-mizan", "[[Gülüstani-İrəm]]" kimi əsərləri ilə böyük şöhrət qazanmışdır. Abbasqulu ağa Bakıxanovun [[dil]], [[coğrafiya]], [[tarix]], [[astronomiya]], [[məntiq]], [[psixologiya]] və sair elmlərə aid əsərləri onun ensiklopedik biliyə malik bir alim olduğunu göstərməkdədir.

Onun birinci elmi əsəri fars dilinin qrammatikasına aid yazdığı '''"Qanuni-Qüdsi"''' əsəridir. Əsər [1828]-ci ildə yazılmışdır. [[Fars dili]]nin qanunlarını öyrədən bu əsər müəllifin kiçik, lakin dərin məzmunlu girişindən, "Hərflər" (fonetika), "Kəlmələr" (sintaksis) və "Cümlə" (morfologiya) adları altında ayrı-ayrı üç fəsildən ibarətdir. Girişdə müəllif dilin yığcam elmi tərifini verdikdən sonra, bu əsəri nə münasibətlə, nə kimi şəraitdə və hansı prinsiplər əsasında yazdığı haqqında qısa və aydın elmi izahat verir. Həmin girişdən yenə aydın görünür ki, müasir dilçilik elminin tələbləri nöqteyi-nəzərindən çıxış edən alim bu əsərini yazarkən fars dilinin qanunlarını kitablardan deyil, canlı danışıq dilindən öyrənmişdir.