Çjen Xe: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Sətir 57:
 
=== Çju Dinin yanında xidmətə girməsi və hərbi karyerası ===
Monqolların Mərkəzi və Şimali Çin ərazisindən qovulmasından Və Çju Yunçjan tərəfindən Min İmperiyasının əsasının qoyulmasından sonra Çinin cənub-qərbində yerləşən yunnan əyaləti hələ bir müddət də monqolların hakimiyyəti altında yaşamışdı. Ma Hacinin bu dövrdə Yuan sülaləsinin tərəfində Min sülaləsi ilə vuruşub-vuruşmadığı tam məlum deyildir, lakin onun bu müharibədə həlak olduğu dəqiq faktdır. Onun öldürülməsindən sonra oğlu əsir düşümüş və imperator Çju Yunçjanın oğlu, Yunnanın tabe edilməsi üçün hərbi əməliyyatlara rəhbərlik edən Çju Dinin xidmətinə girmişdi<ref name=lev62/>{{sfn|Levathes|1996|p=57—58}}</ref>.
 
Üç ildən sonra, 1385-ci ildə onu xədim etmişdilər<ref group="qeyd">{{harvnb|Levathes|1996|p=57—58}} görə, Ma Xeni 1382-ci ildə əsir almış, üç ildən sonra hərəmağası etmişdilər; ancaq {{harvnb|Dreyer|2007|p=16, 201}}</ref>, görə hər iki hadisə eyni ildə (1382) baş vermişdi.</ref>, və o, və o, Böyük Yan Padşahı ([[:en:State of Yan|Yan]] Wang) adını daşıyan və Beypində (gələcək Pekində) yaşayan Çju Dinin sarayında [[Çində hərəmağaları|çoxsaylı hərəmağalarından]] birinə çevrilmişdi. Gənc hərəmağası Ma Sanbao (馬三寶/马三宝), Yəni Ma Üç Xəzinə və ya Üç ləl-cəvahirat adını almışdı. Cozef Nidemin fikrincə, onun müsəlman mənşəyinə baxmayaraq bu ad buddizmin üç xəzinəsi Budda, dharma və sanqhaya işarə idi{{sfn|Needham|1971|p=487}}.
 
Belə qeyd edilir ki, vəliəhdin sarayına düşməklə Çjen xenin təhsil almaq baxımından bəxti gətirmişdi. Çünki o Pekinə deyil, Nankinə, imperator Çju Yunçjanın sarayına düşsəydi, onda tıhsil almaq imkanı olmayacaqdı. Bunun səbəbi o idi ki, imperator hərəmağalarına qarşı inamsızlıq duyurdu və onlara mümkün olduğu qədər az təhsil verilməsinin tərəfdarı idi<ref name=lev62/>.
 
Böyük Yan Padşahı olan Çju Dinin tabeliyində kifayət qədər silahlı birləşmələr vardı və o onlarla imperiyanın şimalında monqollara qarşı hərbi əməliyyatlar aparırdı. Ma Sanbao 1386-1387-ci ilin qışında monqol tayfa başçısı Naqaçuya qarşı keçirilən müharibədə iştirak etmişdi{{sfn|Levathes|1996|p=64—65}}.
 
İlk Min imperatoru olan Çju Yunçjanı özündən sonra taxt-tacı Çju Byaoya vermək fikrində idi, lakin o, atasından əvvəl dünyasını dəyişmişdi. Nəticədə imperator Çju Dinin narazılığına baxmayaraq vəliəhd kimi Çju Byaonun oğlu Çju Yunveni irəli sürdü. 1398-ci ildə taxta çıxan Çju Yunven əmilərinin onu devirəcəklərindən çəkinirdi və onları bir-birinin ardınca məhv etməyə başlamışdı. Tezliklə onunla Pekində yaşayan Çju Dinin arasında müharibə başladı. Çju Yunvenin hərəmağalarına siyasətə və ölkə idarəetməsinə qoyduğu qadağaya görə onların çoxu Çju Dinin üsyanını dəstəklədi. Bunun əvəzində Çju Di onlara siyasətlə məşğul olmaq və hakimiyyət pillələrində irəliləmək imkanı yaradırdı ki, bu da Ma Sanbaonun xeyrincə idi. Gənc hərəmağası həm Pekinin 1399-cu ildəki müdafiəsində, həm də 1402-ci ildə nankin şəhərinin alınmasınra rəşadət nümayiş etdirdi. Onu imperiyanın paytaxtı olan Nankin şəhərinin alınması üçün təhkim edilmiş orduya sərkərdə kimi təyin etmişdilər. Öz qardaşı oğlunu hakimiyyətdən salan Çju Di Yunle devizi altında, 17 iyul 1402-ci ildə imperator taxtına oturdu{{sfn|Levathes|1996|pp=72—73}}</ref>.
 
1404-cü ildə{{sfn|Tsai|1996|p=157}} yeni imperator Ma Xeni yeni, Çjen familiyası ilə təltifləndirdi. Bu onun Bepin ətrafında Çjenlunba adlanan yerdə aparılan döyüşdə atını itirməsinə işarə idiн{{sfn||Levathes|1996|pp=72—73}}.
 
Bəzi qaynaqlara görə Çjen Xe 1404-cü ildə yapon dəniz quldurlarına qarşı aparılan hərbi əməliyyatlarda iştirak etmişdi və hətta yerli hakimiyyət sahibləri ilə müzakirələr aparmaq üçün Yaponiyanı ziyarət etmişdi{{sfn|Tsai|1996|p=157}}.
 
=== Çjen Xenin yeddi səyahəti ===