Osmanlı İmperiyası: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
78.111.61.170 (müzakirə) tərəfindən edilmiş 4106426 dəyişikliyi geri qaytarıldı.
Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə
Sətir 230:
 
== Əhalisi ==
Qeyri-Avropa dünyasının bütün hissələrindən Avropaya ən yaxın olanı Osmanlı imperiyası idi və bu imperiya ilə avropalılar əsrlər ərzində yaxın əlaqələrdə olmuşdular. İmperiya ümumiyyətlə Avropa dövlətinə bənzəmirdi. Ölçülərinə görə nəhəng olan bu imperiya dini icmaların toplumundan ibarət idi. Onun əhalisinin əksəriyyəti [[müsəlman]] idi, özü də bura həm ortodoks müsəlmanlar, həm də [[Druz]]şiə[[Vəhhabi]]sünni məzhəbləri daxil idi. Bir hissəsi daim [[Yaxın Şərq]]də yaşayan [[yəhudilər]], həmçinin çoxusu [[yunanlar]], [[ermənilər]], [[Suriya]]da yaşayan [[ərəblər]]in bir hissəsi və [[maronitlər]] olan [[xristian]]lar da imperiyada yaşayırdı. Türklər idarə edən sinif idi və yalnız türklər və ya digər müsəlmanlar orduda xidmət edə bilərdi. Müsəlman olmayanlar ''raya'', "naxır" və ya "sürü" kimi tanınırdı, onlar vergiləri ödəyirdilər. Hər kəs türkə çevrilə bilərdi. Burada din və ya irqlə heç bir əlaqə yox idi. [[Bosfor]]un Avropa tərəfindəki keçmiş xristianların çoxu [[islam]]a keçmiş və ağalıq edən türklərin dilini, geyimini və mədəniyyətini qəbul etmişdi. Müxtəlif dinə sahib olan insanlar çiyin-çiyinə, onların hər biri öz dini qruplarının qanunları, məhkəmələri və adətləri altında yaşayırdılar. Din xadimləri [[patriarx]]lar, [[yepiskop]]lar, [[rabbi]]lər, [[imam]]lar, [[üləma]]lar öz adamları üçün türk höküməti qarşısında cavabdeh idilər, çünki bu adamların üzərində onlar xeyli hakimiyyətə malik idilər.
 
Qərbi avropalılar öz xüsusi hüquqlarına malik idilər. Roma katolik din xadimləri əsasən [[Fələstin]]də yaşasa da, dində [[Roma Papası|Papaya]], dünyavi hamiyəyə görə isə [[Fransa]]ya baxırdılar. Qərb tacirləri "kapitulyasiya"dan və ya Osmanlı İmperiyasının [[XVI əsr]]dən başlayaraq bir sıra müqavilələrlə verdiyi xüsusi hüquqlardan istifadə edirdilər. Kapitulyasiyaya tabe olanlardan idxal edilmiş mallar üçün Türkiyə 8%-dən çox tarif ala bilməzdi. Avropalılar vergilərin çoxundan azad olunmuşdular. İki avropalı arasında olan mülki mübahisə və ya cinayət hadisəsi yalnız avropalı konsulun apardığı məhkəmədə, Avropa qanunları altında həll edilə bilərdi. Avropalı ilə Osmanlı təbəəsi arasındakı mübahisə türk məhkəmələrində yoluna qoyulurdu, ancaq bu məhkəmədə hökmən avropalı müşahidəçi iştirak etməli idi.