Kirmanşah sülh müqaviləsi: Redaktələr arasındakı fərq

 

Şah [[II Təhmasib]] ([[1722]]-[[1732]]) və yerli [[feodal]]lar dövlətin taleyi haqqında düşünməli oldular. Düşmənlərə qarşı mübarizədə yeganə çıxış yolu qüvvvələrin birləşdirilməsi idi. Bu mühüm vəzifəni Əfşar tayfasından olan Nadir xan öz üzərinə götürmüşdür. [[1730]]-cu ildə o, [[əfqanlar]]ı ölkədən qovaraq [[Herat]]ı ələ keçirdi. Bu qələbə Nadirin nüfuzunu xeyli artırdı.

== Osmanlı imperiyası ilə müharibə ==

Nadir xan [[1730]]-cu ildə [[Osmanlı imperiyası]]na qarşı [[müharibə]]yə başladı. O zaman [[Osmanlılar]]la düşmən münasibətdə olan [[Rusiya]] bu [[müharibə]]də [[Səfəvi]]lərin qalib gəlməsində maraqlı idi. Belə bir əlverişli şəraitdə [[II Təhmasib]] [[Osmanlılar]]dan işğal edilmiş [[Səfəvi]] torpaqlarının geri qaytarılmasını tələb etdi. Lakin [[Osmanlılar]]ın rədd cavabı bu iki dövlət arasında [[müharibə]]yə səbəb oldu. [[Azərbaycan]] ərazisi yenidən [[müharibə]] meydanına çevrildi. Nadir xan [[Osmanlı]] qoşunu üzərində ilk böyük qələbəsini [[Marağa]]da qazandı. [[1730]]-cu ilin sentyabrında [[Ərdəbil]]i, daha sonra [[Təbriz]]i [[Osmanlılar]]dan azad etdi. [[1730]]-cu ilin sentyabrında [[Osmanlı]] imperiyasında baş vermiş [[Patron Xəlil]]in üsyanı nəticəsində I Süleyman Mehmet ([[1730]]-[[1754]]) hakimiyyətə gəldi. [[Osmanlı]] hakim dairələrinin başlarının ölkənin daxili işlərinə qarışmasından məharətlə istifadə edən Nadir xan [[Azərbaycan]]ın digər ərazilərində olan [[türklər]]dən bu yerləri tərk etmələrini tələb etdi. Lakin [[İrəvan]]a qarşı yürüşə hazırlaşarkən [[Xorasan]]da üsyanın baş verməsi xəbəri onu təcili qayıtmağa məcbur etdi. [[II Təhmasib]] öz nüfuzunu qaldırmaq məqsədilə Nadir xanın qayıtmasını gözləmədən [[1731]]-ci ildə [[Naxçıvan]]ı və [[İrəvan]]ı [[Osmanlılar]]dan geri almaq üçün hərbi əməliyyatlara başladı. Onun qoşunu [[Üçkilsə]] (Üçmüədzin) yaxınlığında müvəffəqiyyət qazansa da, [[İrəvan]] istiqamətində ağır məğlubiyyətə uğradı. Bu məğlubiyyətdən sonra [[II Təhmasib]]in qoşunu xeyli zəiflədi. [[Osmanlı]] komandanlığı yaranmış fürsətdən istifadə edərək, itirilmiş əraziləri qaytarmaq qərarına gəldi. [[1731]]-ci ilin aprelində Qazıqumuqlu Surxay xan da [[Şirvan]]dan öz dəstəsilə [[Təbriz]]ə tərəf yeridi və [[Gəncə]]dən göndərilən [[Osmanlı]] qoşunu ilə birləşdi. [[Osmanlılar]] əvvəlcə [[Urmiya]]nı, oktyabrın ortalarında [[Təbriz]]i, daha sonra [[Ərdəbil]]i ələ keçirdilər. [[Həmədan]] yaxınlığındakı döyüşdən sonra [[Osmanlı]] qoşunları üçün [[İsfahan]]a yol açılmış oldu. Lakin [[Səfəvi]] imperiyasının paytaxtını ələ keçirmək üçün kifayət qədər qüvvə olmadığından [[Osmanlılar]] tutduqları ərazilərlə kifayətləndilər.