Yunanıstan: Redaktələr arasındakı fərq

'''Yunanıstan '''([[Yunan dili|yunanca]]: ''Ελλάδα''), rəsmi adı '''Helen Respublikası''' ([[Yunan dili|yunanca]]: ''Ελληνική Δημοκρατία'') — [[Avropa]]da dövlət.Yunan Respublikasıdır. Ölkə cənub-şərqi Avropada yerləşir və dünyada ən qədim sivilizasiyalardan biridir. Yunanıstan Afrikanın , Asiyanın və Avropanın kəsişmə nöqtəsində yerləşir. O Avropanın birinci inkişaf etmiş sivilizasiyalarından biri idi. Yunanıstan şərqdən Yuqoslaviya Respublikası , Makidoniya, Bolqaristan , Türkiyə və Albaniya ilə həmsərhəddir. Onun sahilləri qərbdən İon dənizi ilə və şərqdə Egey dənizinin suları ilə yuyulur. [[Avropa]]nın cənub-şərqində, [[Balkan yarımadası]]<nowiki/>nda yerləşir. [[Avropa Birliyi]] və [[Şimali Atlantika Müqaviləsi Təşkilatı]] (''NATO'') üzvüdür. [[Qərbi Avropa]]<nowiki/>da [[9]]-cu, dünyada [[90 (ədəd)|90-]]<nowiki/>cı yer tutur. Ərazisinin təqribən 20 %-ni [[ada]]<nowiki/>lar [[İon dənizi|(İon]], [[Egey dənizi|Egey]] və [[Aralıq dənizi]]<nowiki/>ndəki [[1000]]-dən artıq) təşkil edir. [[Krit dənizi|Krit]], Evbeya, [[Rodos]], [[Lesbos]], [[Xios]] ən iri adalardır. [[Egey dənizi]]<nowiki/>ndə yerləşən adaların əksəriyyəti Yunanıstan<nowiki/>a nisbətən [[Türkiyə]]<nowiki/>yə daha yaxındır. Yunanıstanın əlverişli coğrafi və hərbi-stratrji mövqeyi vardır. O, [[Avropa]] ilə [[Asiya]]<nowiki/>nın kəsiyində, [[Afrika]]<nowiki/>nın yaxınlığında yerləşmiş [[Aralıq dənizi]] ölkəsidir.

Yunanıstan ərazisinin təqribən dörddə-üç hissəsini hündür olmayan ([[1200]]-[[1800]] m) dağ massivləri tutur. Ən hündür dağ Olimpdir (2917 m) . Dağlar meşəsiz olsalar da, yeraltı sərvətlərlə zəngindir. Ölkədə müxtəlif resurslar: [[Afina]] ətrafında, Evbeya və Kiklada adalarında dəmir, Makedoniya əyalətində [[manqan]], [[xrom]], [[nikel]], [[mis]], [[boksit]] yataqları vardır. Yunanıstan qeyri filiz qazıntılarla da zəngindir. Lakin neft və təbii qat yataqları olmadığından maye yanacağı okan tələbatın 98 faizi idxal hesabıma ödənilir.

Bizim eradan əvvəl [[III əsr]]də ümumyunan birliyi, yerli dialektləri tədricən sıxışdırıb şıxaran ümumyunan dili yaranmışdır. [[Yunan dili]] əhali ''ellinlər'', onların yaşadıqları ərazi isə ''Ellada'' adlnırdı. Ellinlər [[Avropa]] xalqlarının [[elm]], [[incəsənət]] və [[ədəbiyyat]]ında silinməz izlər qoyan güclü [[sivilizasiya]] yarada bilmişlər. Bir çox elmlərin əsası onların dövründə qoyulduğundan, elmi terminlərin əksəriyyəti qədim yunan sözlərinin kökündən əmələ gəlmişdir. Qədim yunan fəlsəfəsi hələ bizim eradan əvvəl VII-[[VI əsr]]lərdə quldarlıq cəmiyyətinin inkişaf etdiyi və gücləndiyi dövrdə yaranmışdır. [[Sokrat]], [[Platon]], [[Aristotel]](əflatun), heredotun bəşəriyyət qarşısında xidmətlri böyük olub.<ref> C. Məmmədov, T. Gərayzadə "Qərbi Avropa Dövlətləri" Bakı, 2001</ref>