Çeçenistan: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə |
||
Sətir 72:
[[1991]]-ci ildə [[SSRİ]] dağılandan sonra [[Çeçenistan]] öz müstəqilliyini elan etdi, amma bu müstəqillik heç bir ölkə tərəfındən tanınmadı. Bununla belə [[çeçenlər]] bu yoldan çəkmədilər və [[1991]]-ci ildə keçirilən seçkilərdə general [[Cövhər Dudayev]]i özlərinə prezident seçdilər. [[Rusiya]] mərkəzi hakimiyyəti bu seçkiləri qeyri-qanuni elan edib onun nəticələrini tanımadı. O vaxtkı [[Rusiya]] prezidenti [[Boris Yeltsin]] hərbi müdaxilə yoluyla Çeçenistanı mərkəzi hakimiyyətə tabe etdirə bildi. [[1992]]-ci ildə Çeçen-İnquş parlamenti latın əlifbasını rəsmi əlifba kimi qəbul etdi (burada [[1927]]-ci ildə latın əlifbası ərəb əlifbasını əvəz etmiş, [[1938]]-ci ildə isə [[kiril əlifbası]]na dəyişdirilmişdi). Bununla bərabər çeçenlər mərkəzi Rusiya hakimiyyətinin təkliflərini rədd etdilər.
[[1996]]-cı ildə müharibəyə son qoymaq məqsədiylə [[Zəlimxan Yandarbiyev]] ruslarla sülh müqaviləsi imzaladı. Həmin il [[Aslan Məshədov]] Çeçenistanın müvəqqəti baş naziri oldu. A. Məshədov [[1997]]-ci ildə keçirilən prezident seçkilərində rəqibi [[Şamil Basayev]]i üstələyərək [[Çeçenistan Respublikası]]nın II prezidenti seçildi. Sülhmeyilli bir siyasətçi olmasına baxmayaraq, o, 2005-ci ildə ruslar tərəfindən qətlə yetirilmişdir. Bundan sonra Argunlu [[Əbdülxəlil Sadullayev]] prezident seçilmiş, lakin onun da barışığa və sülhə olan meyillərinə Rusiya [[17 iyun]] [[2006]]-cı ildə Ə.Sədullayevi qətlə yetirməklə cavab vermişdir. Bu hadisədən sonra [[Avropa]] [[Putin]]i çox sərt şəkildə qınamış, [[Çeçenistan]]ı düzgün idarə etmədiyini bildirmişdir. [[Çeçenistan]]ın indiki prezidenti [[
[[İçkeriya Çeçen Respublikası]] (Chechen Republic of İchkeria) [[1996]]-cı ildə yaradılmışdır. Öz hüquqlarını və müstəqilliyini tarix boyu bərpa etməyə çalışan çeçen xalqı bu arzusuna ancaq [[1996]]-cı ildə çatmışdır. İçkeriyanın ilk prezidendi mərhum [[Cövhər Dudayev]] olmuşdur. O öz arzusuna çatmamış ruslar tərəfindən atılmış mərmi ilə öldürülmüşdür. İçkeriyanın 2-ci prezidenti [[Aslan Məshədov]] olmuşdur. Onun hakimiyyəti illərində çeçen xalqı öz istəyi əsasında Şəriət qanunları ilə idarə olunmuşdur. Çeçen xalqının müstəqil dövləti olan İçkeriyanı ilk və yeganə tanıya dövlət Əfqanıstan olmuşdur. [[1999]]-cu ildə rusların ölkəyə 2-ci dəfə yürüşü olmuşdur ki, bu dəfə də onlar ölkəni ələ keçirməyə cəhd etməyə çalışırdılar. Mərd çeçen oğulları düşmənlə qəhrəmancasına mübarizə aparmışlar və bu gün də onlarla mübarizəni davam etdirirlər. Çeçen milli qəhrəmanı Qafqazın qartalı və kişilik rəmzi olan [[Şamil Basayev]] 2006-cı ildə ruslar tərəfindən öldürülmüşdür. Bundan savayı [[Salman Raduyev]] həbs olunub ömürlük həbs cəzası alsa da 3 aydan sonra həbsdə öldürülmüş, başqa çeçen qəhrəman oğlu olan [[Zəlimxan Yandarbiyev]] Qatar dövlətində olarkən rus casusunun maşına qoyduğu bombanın işə düşməsi nəticəsində öldürülmüşdür.
| |||