Şimali Koreya: Redaktələr arasındakı fərq

|qeyd =

}}

'''Şimali Koreya''' — (kor. '''조선 민주주의 인민 공화국|朝鮮民主主義人民共和國'''), '''KXDR''' — [[Şərqi Asiya]]da, [[Koreya yarımadası]]nın şimal hissəsində dövlət. Kütləvi informasiya vasitələrində qeyri-rəsmi şəkildə "Şimali Koreya" adı işlənir.Paytaxtı və ən böyük şəhəri [[Pxenyan]] şəhəridir. Ölkə şimal və şimal-qərbdən [[Çin Xalq Respublikası|Çin]], Amonk (Çində Yalu kimi tanınır) və Tümen çayları boyunca [[Rusiya]] ilə, cənubdan isə [[Cənubi Koreya]] ilə həmsərhəddir.

 

 

Ölkə ərazisinin təxminən 80%-i sıra dağlardan və yaylalardan ibarətdir. Ölkənin şimal-şərqində orta yüksəkliyi 1000 m olan Kema yaylası yerləşir. Bu yaylanın şimalında ölkənin ən yüksək zirvəsi olan Pektu dağı (2774 m) yerləşir. Bu dağın zirvəsində vulkan mənşəli böyük bir göl vardır. Ölkənin ortasından şimaldan cənuba doğru Nanqim dağları uzanır. Bu dağlardan başlayaraq cənub-qərbə doğru istiqamətlənən Kanqnam, Myohyanq, Ancin və Myarak dağları bir-birinə qoşularaq sıra dağlar yaradır. Bu dağlar arasındakı geniş çay vadiləri Pyonqyanq və Çeryanq ovalıqları ilə birləşir.

 

{{Əsas|İmcin müharibəsi}}

 

Şimali Koreya Xalq Demokratik Respublikası yaranan ilk gündən hakimiyyətə gəlmiş Kormi ticarət dövlət nəzarətindədir.

 

[[2009]]-cu ildə Şimali Koreya texnologiyada böyük irəliləyiş edərək kosmosa süni peyk buraxıb. Şimali Koreya, [[2012]]-ci ilin 12 və 16 [[aprel]] tarixləri arasında Unha-3 mərmisiylə orbitə 100 kilo ağırlığındakı müşahidə peyki buraxıb.

 

Şimali Koreya ölkənin təbii resurslarla zəngin olmasına baxmayaraq, adambaşına düşən [[ÜDM]]-ə görə dünyada 150-ci yerlərin birindədir. Ölkədə silah sənayesi inkişaf edib, amma vaxtaşırı ölkədə ərzaq qıtlığı yaranır.

 

2009-ci ildə aparılmış rəsmi siyahıya almaya əsasən Şimali Koreyanın əhalisi 24.051.218 nəfərdir .<ref name=" Administrative Divisions of Countries ("Statoids") : Provinces of North Korea">[http://statoids.com/ukp.html Administrative Divisions of Countries ("Statoids") : Provinces of North Korea]</ref> 2016 ilin məlumatlarına görə KXDR-ın əhalisi təxminən 25 milyon nəfər təşkil edir.

Etnik baxımdan son dərəcə homogen bir struktura malik olan Şimali Koreya əhalisinin 99.8%-i [[Koreyalılar|koreyalı]]lar, 0.2%-i isə çinlilər, [[yaponlar]], [[vyetnamlılar]] və [[avropalılar]] təşkil edir.

 

Şimali Koreyada mətbuat dövlətin sərt nəzarətindədir. Konstitusiyada ifadə və mətbuat azadlığı qeyd olunsa da, praktikada tətbiq olunmur. "Sərhədsiz Reportyorlar"ın 2010-cu il hesabatına əsasən mətbuat azadlığının vəziyyətinə görə Şimali Koreya 178 dövlət içində yalnız Eritreyanı qabaqlayaraq 177-ci olub. Yalnız rejimin icazə verdiyi xəbərlər yayımlana bilər, xaricdən rejimi tənqid etmək qadağandır. Media Kim Yonq-ilin şəxsiyyət kultu altında fəaliyyət göstərir, onun gündəlik fəaliyyəti mütəmadi yayımlanır. Media üçün əsas xəbərləri Koreya Mərkəzi Xəbər Agentliyi təmin edir. Şimali Koreyada 12 əsas qəzet və 20 əsas dövri nəşr var, hansı ki bütün nəşrlər Pxenyandadır. Qəzetlərə Rodonq Sinmun, Yoson İnminqun, Minju Çoson, Rodonqja Sinmum daxildir. Özəl mətbuat yoxdur. Şimali Koreyanın 2008-ci ildə 1.18 milyon mövcud xətti olmuş adekvat telefon sistemi var. Pxenyanda mobil telefonların sayı 2002-ci ildə 3000 olsa da, 2004-cü ilədək artıb təxminən 20.000-ə çatmışdır. 2004-cü ilin iyununda mobil telefonlar yenidən 2008-ci ildə Misirin "Orascom" Telefon Holdinqi ilə birgə fəaliyyət nəticəsində Koryolink 3G şəbəkəsi tətbiq olunana qədər qadağan olunmuşdur. 2010-cu ilin mayında 120.000 Şimali Koreya vətəndaşı mobil telefondan istifadə etmiş, həmin ilin sentyabrında bu rəqəm 2 dəfədən çox artaraq 301.000-ə çatmışdır.

 

Şimali Koreyada ilk internet kafe Cənubi Koreyanın internet şirkəti "Hoonnet"lə birgə fəaliyyət nəticəsində 2002-ci ildə açılmışdır. Adi şimali koreyalının qlobal internet şəbəkəsinə çıxış imkanı yoxdur, lakin Kvanqmyonq adlı yerli intranet xidməti ilə təmin olunub, hansı ki, bura yerli xəbərlər, e-mail xidməti və xarici internet saytlarından senzuradan keçmiş daha çox elmi informasiya daxildir.

 

<references/>

 

{{Koreya Xalq Demokratik Respublikası mövzularda}}

 

{{Şimali Koreya-qaralama}}