Frank krallığı: Redaktələr arasındakı fərq

 

IX əsrin ortalarına doğru imperiyada feodal quruluşunun əsasları təşəkkül tapır və yeni iri torpaq sahibkarlarının mərkəzi hakimiyyətə münasibəti də dəyişir. İri feodallar demək olar ki, tam sərbəst olurlar; xırda və orta feodallar isə onların vassalları kimi maqnatla sıx bağlı idilər, nəinki krala. Kəndli hərəkatlarının yatırılması da artıq yerli səciyyə alır. Böyük Karlın oğlu və varisi Mömin Lüdoviq (814-840) artıq 817-ci ildə imperiyanı oğulları arasında bölüşdürür və özü ali hakimiyyəti saxlayır. Bundan sonra feodal çəkişmələri daha da güclənir. Nəhayət, 843-cü ildə Lüdoviqin oğulları Verdendə yığışaraq imperiyanın yenidən bölüşdürülməsi haqqında saziş bağlayırlar. Verden müqaviləsinə görə, Mömin Lüdoviqin kiçik oğlu Daz Karl Şelda, Maas və Rona çaylarından qərbdəki torpaqları alır və bu gələcək Fransa krallığının özülünü qoyur. Bu torpaqlarda roman dilləri üstün idi və sonralar fransız dilinin əsasını qoymuşdur. Ortancıl qardaş – Alman Lüdoviq Reyndən şərqə və Alp dağlarından şimala olan vilayətləri alır və bu krallıq Şərqi Frank krallığı, sonralar isə Alman krallığı adlanmağa başlayır. Lüdoviqin böyük oğlu Lotar isə imperator titulunu saxlayır; onun mülkləri İtaliyadan və Reynətrafı torpaqlardan ibarət idi ki, bu da gələcək İtaliyanın coğrafi cizgilərini təşkil edirdi. Beləliklə, Verden müqaviləsi üç gələcək Avropa ölkəsinin – Fransanın, Almaniyanın, İtaliyanın və müvafiq olaraq fransız, alman və italyan xalqlarının özülünü qoyur<ref>[https://web.archive.org/web/20140721112701/http://uralistan-intermarum.net/etno/fr_Frankish_Kingdom_Capitals.pdf TABLE. Capitals of the Frankish Kingdom according to the years, in 509 – 800]</ref><ref>[http://www.charlemagneseurope.ac.uk The Making of Charlemagne's Europe (768-814)] (freely available database of prosopographical and socio-economic data from Carolingian legal documents, produced and maintained by [[King's College London]])</ref><ref>{{cite book|url=https://books.google.dk/books?id=ZK3bdq6ihM8C&pg=PA50&dq=carolingian+empire+in+km2&hl=da&sa=X&ei=M8-aVNjZBNfdoATPn4G4BA&ved=0CCAQ6AEwAA#v=onepage&q=carolingian%20empire%20in%20km2&f=false|title=Post-Roman towns, trade and settlement in Europe and Byzantium – Joachim Henning – Google Břger|quote=The size of the Carolingian empire can be roughly estimated at 1,112,000 km²|publisher=Books.google.dk |date= |accessdate=24 Dekabr 2014}}</ref><ref>Ildar H. Garipzanov, ''The Symbolic Language of Authority in the Carolingian World (c.751–877)'' (Leiden: Brill, 2008).</ref><ref name=":0">{{Cite book|title=Dictionary of World Biography: The Middle Ages, Volume 2 |last=Magill |first=Frank|publisher=Routledge |year=1998|isbn=9781579580414|location= |pages=228, 243}}</ref>.

 

== Franklar ==