Anna Xanım: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 4:
Anna Xanım [[Çərkəzlər|çərkəz]] kökənlidir.<ref>Newman 2008, pp. 81, 186</ref> <ref>Babaie et al. 2004, pp. 161-162</ref>O, [[I Şah Abbas]]ın oğlu [[Məhəmməd Baqir Mirzə]]nin böyük oğlu [[I Şah Səfi|Sam Mirzə]] ([[I Şah Səfi]]) evləndirilmişdir. Bu izdivacdan da gələcək [[Səfəvi]] hökmdarı [[II Şah Abbas]] dünyaya gəlmişdir.<ref>Newman, Andrew J. (April 21, 2006). ''Safavid Iran: Rebirth of a Persian Empire''. I.B.Tauris. p. 81. <nowiki>ISBN 978-1-860-64667-6</nowiki>.</ref>
==Şah anası kimi==
[[I Şah Səfi]]nin ölümündən sonra [[1642]]-ci ildə oğlu [[II Şah Abbas]] taxta çıxdı. Onun hakimiyyətinin ilk 3 ilində [[Sarı Tağı xan]], [[Məhəmməd Əli xan]], [[Canı xan]] Anna Xanımın rəhbərliyində birləşərək dövləti idarə etdi.<ref>Matthee 2012, p. 43</ref> [[Sarı Tağı xan]] baş vəzir vəzifəsini tutdu. Amma bu fraksiyada əsas söz sahibi Anna Xanım idi.<ref>Babayan, Kathryn (1993). ''The waning of the Qizilbash: the spiritual nd the temporal''. Princeton University. p. 123</ref> Bu zaman [[Səfəvi imperiyası]]na səfər edən [[fransız]] [[zərgər]] və səyahətçi [[Jan Şarden]] bunu öz gündəliyində belə qeyd etmişdi<ref>Babaie et al. 2004</ref><ref>Babaie et al. 2004, p. 44.</ref>:
{{cquote|''[[Səfəvi]] hökmdarları gənc olduqda onların üzərində analarının hakimiyyəti güclü olur. [[II Şah Abbas]]da da belə idi. O (Anna Xanım), baş vəzirlə ([[Sarı Tağı xan]]) sıx əlaqədə idi və dövləti onun əli ilə idarə edirdi.''}}
[[Sarı Tağı xan]] [[Canı xan]] tərəfindən öldürüldü. Gümanki onu bu işə öz regentlərindən qurtulmaq istəyən [[II Şah Abbas]] təşviq etmişdi. Anna Xanım buna çox qəzəbləndi və hərəmin ən yaşlı xədimlərindən birini göndərərək, [[Canı xan]]ı yanına çağırdı və [[Sarı Tağı xan]]ın niyə öldürüldüyünü izah etməyi tələb etdi. [[Canı xan]] [[Sarı Tağı xan]]ı [[it]] və oğru adlandırdı və Anna Xanımın özünü də təhqir etdi.
Sui-qəsdin ardından [[Canı xan]] özü də xəyanətə məruz qaldı. [[Canı xan]] [[Şah]]ın şəxsi şərab süzəni Səfi Qulu bəy tərəfindən süi-qəsdə məruz qaldı. Bu hadisənin arxasında [[II Şah Abbas]]ın özünün taxtdan devriləcəyindən qorxan Anna Xanımın dayandığı ehtimal edilir.<ref>Babayan 2002, p. 385.</ref>
 
==Gördüyü işlər ==
Anna Xanım paytaxt [[İsfahan]]ın əsas hissəsi olan [[Abbasabad]] bölgəsində xeyli [[məscid]] və [[məktəb]]in tikilməsinin əsas təşəbbüskarı olmuşdur.<ref>Newman 2008, p. 100.</ref><ref>Babaie et al. 2004, p. 162.</ref>
==Ölümü==
Anna Xanım [[1647]]-ci il, [[9 sentyabr]]da [[İsfahan]]da ölmüşdür.<ref>Babayan 2002, p. 402.</ref>