Kinematoqraf: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 1:
'''Kinematoqraf''' ({{lang-el|κινημα}}, {{lang-el2|κινηματος}} — "hərəkət" və {{lang-el|γραφω}} — "yazıram" sözlərindən) — kinofilmlərin istehsalını və tamaşasını təşkil edən mədəniyyət və təsərrüfat sahəsi<ref>{{Cite journal|url=|title=Production Problems: Cinematography|last=Moore|first=Harris C.|date=1949|journal=Journal of the University Film Producers Association|accessdate=2014-10-25|doi=|pmid=}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.bbc.com/news/uk-england-19557914|title=World's first colour film footage viewed for first time|work=BBC News}}</ref>. Bəzən '''sinematoqraf''' ({{lang-fr|cinématographe}}) və '''kinematoqrafiya''' kimi də adlanır<ref>{{Cite journal|url=|title=New Developments in Colour Photography|last=Baker|first=T. Thorne|date=1932|journal=Journal of the Royal Society of Arts|accessdate=2014-10-26|doi=|pmid=}}</ref>. İncəsənətin ən kütləvi növü olmaqla elmi və siyasi təbliğatın mühüm vasitəsidir<ref>{{ASE|5|381}}</ref>. Kinematoqraf kino texnikası vasitələrinə malikdir. Filmlərin istehsalı kinostudiyalarda mərkəzləşmişdir. Kino plyonkası və aparatlarının hazırlanması ilə kino sənayesi məşğul olur. Filmlər kinoteatrlarda, səyyar kino qurğuları və televiziya ilə nümayiş etdirilir<ref>{{Cite journal|url=|title=New Developments in Colour Cinematography|last=Baker|first=T. Thorne|date=1932|journal=Journal of the Royal Society of Arts|accessdate=2014-10-26|doi=|pmid=}}</ref>.
 
== Tarixi ==
[[Şəkil:Fratelli_Lumiere.jpg|thumb|Kinematoqrafiyanın banilərindən olan Lümyer qardaşları (solda [[Ogüst Lümyer|Ogüst]], sağda isə [[Lui Lümyer]])]]
Kinematoqrafiya elminin əsas predmeti [[film]] hesab olunur. 1832-ci ildə alman Simon Ştamfer və belçikalı Yozef Platyo bir-birindən xəbərsiz eyni vaxtda "canlı çarx"ı düzəldirlər. Bu çarx sehrli lampanın prinsipi ilə işləyirdi. O fırlandıqda onun üzərindəki şəkillərin ardıcıl hərəkəti nəticəsində səlis hərəkətli kadrlar almaq olurdu.Mühəndis Frans fon Uxatius 1845-ci ildə bu iki qurğunun kombinasiyasına əsaslanan yeni qurğu ixtira edir. Ancaq bu da uzun səhnələrin göstərilməsi üçün yararlı deyildi. İlk filmlərin əsasında [[Cizgi filmi|cizgi]] dururdu. Filmin sonrakı inkişafı [[fotoqrafiya]] ilə bağlı idi. Yozef Niepse işığın müəyyən səthdə saxlanması üsulunu inkişaf etdirdikdən sonra Luiz Daqürr bu sahədə irəliyə doğru daha bir addım ataraq 1839-cu ildə özünün "Daqürretopiya" qurğusunu düzəldir. Bununla da ilk dəfə olaraq təbiətin əksini almaq mümkün olmuşdur. Daqürrotopiya əşyanın metal üzərindən foto pozitividir. Filmlərin çəkilişinə qədər hələ çox texniki maneələr aradan qaldırılmalı idi. Ayrıca şəkil üçün tətbiq olunan işıqlandırma vaxtı çox uzun idi. Bu sahədə dönüş [[1872]]-ci ildə fotoqraf Edvard Meybridj tərəfindən atın hərəkətini çəkməsi ilə baş verir. Sonralar Ernst Kolrauş [[1890]]-cı ildə Rayn ətrafında özü düzəltdiyi xronofotoqrafla ardıcıl şəkillər çəkir. Alman ixtiraçısı Ottomar Anşuts və fransız Etinne Marey düzəltdikləri "tez oxuyan elektrik qurğu" ilə bu sahədə irəliyə doğru növbəti addımı atmış olurlar. [[1893]]-cü ildə Mareyin assistenti Demeni fotoxronoqrafiya qurğusuna patent alır. Fransız Luiz Le Prins İngiltərədə ilk birobyektivli film kamerasını düzəldir. [[1888]]-ci ildə o bu kamera ilə şəkillər çəkir, bunlara artıq film demək mümkün idi. Luiz Le Prinsin ixtirası ilə tanış olmayan VilliyamVilyam '''Dikson''' 1891-ci ildə [[Tomas Edison|Tomas Edisonun]] müəssisəsində kineskop və kinemotoqrafı ixtira edir. Bu qurğuda sellüloid film lentləri obyektivin qarşısından keçirilə bilirdi. Ancaq bu kineskopdan yalnız bir nəfərin istifadəsi mümkün idi. Kinematoqrafiyanın banilərindən biri [[Lümyer qardaşları]] olmuşdur<ref>[http://www.institut-lumiere.org/francais/films/1seance/accueil.html "La première séance publique payante", Institut Lumière] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050912104656/http://www.institut-lumiere.org/francais/films/1seance/accueil.html|date=12 September 2005}}</ref>. [[Lui Lümyer]]<ref>{{cite news|first=|last=|authorlink=|title=Louis Lumière, 83, A Screen Pioneer. Credited in France With The Invention of Motion Picture.|url=https://select.nytimes.com/gst/abstract.html?res=F50715FF3A5F167B93C5A9178DD85F4C8485F9|quote=|newspaper=The New York Times|date=7 June 1948|accessdate=29 April 2008}}</ref> və [[Ogüst Lümyer]] qardaşları [[1895]]-ci ildə "Hərəkət edən fotoqraf" çəkilişi və proyeksiyası üçün kinoaparat ixtira edirlər. Sonradan həmin kinoapparat "Kinematoqraf" və ya "Sinmatoqraf" adlandırıldı.İlk pullu kinoseans açılışı [[28 dekabr]] [[1895]]-ci ildə [[Paris|Parisd]]ə Lümyer qardaşları tərəfindən həyata keçirilmişdir. Bu seanslarda natura şəklində çəkilən qısametrajlı filmlər göstərilirdi. Bu qısametrajlı filmlərdə musiqi səsləri xüsusilə seçilirdi. [[1907]]-ci ildə Lümyer qardaşları rəngli fotoqraf adlandırılan "Avtoxrom" aparatı kəşf etmişdilər.
 
== Ədəbiyyat ==
Sətir 22:
* ''Янгиров, Р. М.'' Другое кино: Статьи по истории отечественного кино первой трети XX века / сост. и авт. предисл. А. И. Рейтблат. — <abbr>М.</abbr>: Новое литературное обозрение, 2011. — 416 с. — (Кинотексты). — <nowiki>ISBN 978-5-86793-858-1</nowiki>.
* [http://dlib.rsl.ru/viewer/01004209538 Вся кинематография. Настольная адресная и справочная книга] / ред. Ц. Ю. Сулиминский. — <abbr>М.</abbr>: Жак Чибрарио де Годен, 1916. — 192 + 80 с.
 
== Həmçinin bax ==
* [[Film]]
 
== Xarici keçidlər ==
Sətir 28 ⟶ 31:
* [https://web.archive.org/web/20091030161724/http://motion.kodak.com/US/en/motion/Hub/history1.htm The History of Cinematography] at Kodak.
* Burns, Paul. [http://www.precinemahistory.net The History of the Discovery of Cinematography]
* [http://curlie.org/World/Russian/%D0%98%D1%81%D0%BA%D1%83%D1%81%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE/%D0%9A%D0%B8%D0%BD%D0%BE/ Kino] в каталоге ссылок Open Directory Project (dmoz) {{Ru icon}}
* [http://www.krugosvet.ru/node/35175 Kino tarixi] — статья из энциклопедии Кругосвет {{Ru icon}}
* [http://kinoart.ru/ Интернет-архив журнала «Искусство кино»{{Ru icon}}]
* [http://www.kinozapiski.ru/ Интернет-архив журнала «Киноведческие записки»] {{Ru icon}}
* [http://seance.ru/ Интернет-архив журнала «Сеанс»] {{Ru icon}}
* [http://www.bfi.org.uk/sightandsound/ Журнал] Sight & Sound Британского киноинститута {{En icon}}
 
==İstinadlar==