Zehniyyət tarixi: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Sətir 7:
Zehniyyət tarixi termininin qaynağı Annal tarixçiləri Cors Duby və Roger Kartierin əsərlərindəndir. Total tarixin tədqiqatları içində Annal tarixçiləri keçmiş nəsillərin sadə hadisə və siyasət mərkəzli tarixlərini əsas götürdülər. Maykl Harsgor Annal tarixçilərinin mübarizəsinin o dövrlərdə yazılan Marksist tarix kimi teleolojik nəticələrə əsaslanan müəyyənedici bir tarix yazmaq olmadığını bildirir. Ona görə, Annal tarixçiləri özlərini cəmiyyət strukturunun, "yəni təməl iqtisadi analizin skletinin üzərini örtən demokqrafik, kültürəl, mental və hadisənin psixolojik məlumatının" yaradılmasına özlərini həsr etmişlər.<ref name=":1">Harsgor, Michael (January [[1978]]). "Total History: The Annales School". ''Journal of Contemporary History'''''13''' (1).</ref> Bundan əlavə Annal tarixçilərinin total tarixi yaradarkən zehniyyət tarixinin bu tarixin formalaşmasının yalnızca bir tərəfi olduğunu da diqqətə aldıqları deyilmişdir.<ref>Hutton, Patrick (October [[1981]]). "The History of Mentalities: The New Map of Cultural History". ''History and Theory'' '''20''' (3): 239.</ref> Sadə dillə demək lazım olarsa, hansı dövrü işləsələr belə, o dünyanı yenidən inşa etməyə cəhd edirdilər. Duby öz əsəri ''The Three Orders:Feudal Society Imagineddə'' və Uilyam Marşall öz əsərlərində fərdin həyatının müxtəlif yönlərini süüzən strukturların içində düşüncələrin inkişafını əsas götürmüşlər.<ref name=":0" />
===Mikrotarix===
Metodoloji içində bu inkişaf zehniyyət tarixi ilə fərdlərin dünyagörüşlərini yenidən inşa etməyə çalışan və bu tapıntılarını mikrotarix formasında bütün cəmiyyət haqqında anlam çıxartmada istifadə edən digər tarixçilər üçün böyük məna kəsb etməkdədir.<ref name=":1" /> Bu [[tarixçi]]lər daha çox [[Annal tarixçiləri]] üçün çox mühüm hala gələn geniş iqtisadi ardıcıllıqlarla deyil, zehniyyət tarixini formalaşdırmaq üçün toplumsal və kültürəl [[tarix]] ilə maraqlanaraq işləmə sahələrini daraltmışlar.<ref name=":1" /> [[Karlo Ginzburq]]un kitabı ''Pendir və Qurdlar'' zehniyyət tarixini yadda saxlayaraq edilən mikrotarix işlərinin rəhbəridir. Ginzburq [[XVI əsr]] [[İtaliya]]sının kəndli zehniyyətini yalnız bir dəyirmançı, Menocchio olaraq da bilinən Domenico Skandellanın mübarizə qeydlərini incələyərək, qeyri-müəyyən işarələrlə və ya axımlar tapmağa çalışaraq yenidən inşa etməyə çalışmışdır.<ref name=":2">Ginzburg, Carlo ([[2013]]). ''The Cheese and the Worms: The Cosmos of a Sixteenth-Century Miller''. Baltimore: The Johns Hopkins University Press.</ref>
Bənzər üsullar [[Robert Darnton]]un [[fransız]] [[cəmiyyət]]inin fərqli sosial təbəqələrindəki qrupların zehniyyətlərini qurmada mikrotarixdən istifadə etdiyi ''Böyük pişik qətliamı'' kitabında da görülə bilər. [[Robert Darnton]] insanların ətraflarında gördükləri dünyanı üsulları ilə maraqlanır. Mətbəə işçilərinin küçə pişiylərini qətl etmələrini simvolik əhəmiyyətini burjuaziya duyulan və bastırılmış hisslərin bir xaricə yansıması olaraq qiymətləndirir.<ref name=":3">Darnton, Robert ([[1984]]). ''The Great Cat Massacre and Other Episodes in French Cultural History''. [[Nyu-York|New York]]: Basic Books.</ref> Bənzər üsulda və zehniyyət tarixi adəti ilə də əlaqəli olaraq Robert Darnton belə bir toplumsal əhəmiyyətli insanın ətrafındakı dünya haqqındakı qənaətlərini və şərhlərini müəyyən etmək məqsədilə burjuaziyanın öz şəhərini təsvirini incələməyə bir bölüm ayırır. [[Robert Darnton|Darnton]] hadisələrin əks edildiyi üsulların eyni hadisələrin o dövrün insanları tərəfindən şərh edildiyi üsuldan fərqli ola biləcəyini göstərmək üçün bu təsvirdən istifadə edir.<ref name=":3" />
==Tənqidlər==
Bütün inkişaf tarixlərində zehniyyət tarixinə tənqidlər olmuşdur. Xüsusilə [[Marksist məktəb|Marksist]] tarixçilər [[Annalllar məktəbi|Annal tarixçiləri]]ni "yalnızca ağılın inkişafına ithafən və onunla birgə bəsit inanca dayanan məqalələr yayımlamağa yol aça biləcək zehniyyət əsərlərinə ümumi bir sintez içində yer vermə cəhdlərini" tənqid
| |||