Pəhləvilər: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
ElcanM (müzakirə | töhfələr)
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 1:
{{Tarixi dövlət|adı=Pəhləvilər|bayraq=State_flag_of_Iran_1964-1980.svg|dil=[[Azərbaycan dili|Azərbaycan türkcəsi]] <ref>Ardabil Becomes a Province: Center-Periphery Relations in Iran, H. E. Chehabi, International Journal of Middle East Studies, Vol. 29, No. 2 (May, 1997), 235 : {{oq|en|Azeri Turkish was widely spoken at the two courts in addition to Persian, and Mozaffareddin Shah (r.1896-1907) spoke Persian with an Azeri Turkish accent....}}</ref>,</br>[[Fars dili]] <ref>Homa Katouzian, "State and Society in Iran: The Eclipse of the Qajars and the Emergence of the Pahlavis", Published by I.B.Tauris, 2006. pg 327: "In post-Islamic times, the mother-tongue of Iran's rulers was often Turkic, but Persian was almost invariably the cultural and admnistrative language"</ref><ref>Homa Katouzian, "Iranian history and politics", Published by Routledge, 2003. pg 128: "Indeed, since the formation of the Ghaznavids state in the tenth century until the fall of Qajars at the beginning of the twentieth century, most parts of the Iranian cultural regions were ruled by Turkic-speaking dynasties most of the time. At the same time, the official language was Persian, the court literature was in Persian, and most of the chancellors, ministers, and mandarins were Persian speakers of the highest learning and ability"</ref>|din=[[İslam]] ([[Şiəlik]])|f1=İran|flag_f1=Flag_of_Iran.svg|flag_p1=Tricolour_Flag_of_Iran_(1886).svg|gerb=Imperial_Coat_of_Arms_of_Iran.svg|idarəetmə forması=[[Mütləq monarxiya]]|izah_bayraq=[[Bayraq]]|izah_gerb=[[Gerb]]|ləğvolma1=[[1979]]|orijinal_ad=دولت شاهنشاهی ایران<br/>Davlat-e Shahanshahi-ye Iran|p1=Qacarlar|himn=''[[Sorood-e Shahanshahi Iran]]'' <br> [[Dosya:Former imperial Iranian national anthem, performed by the United States Navy Band.oga|center]]|paytaxt=[[Tehran]]|rəhbər titulu1=Şahlar|rəhbər1=[[Rza şah Pəhləvi]]|rəhbər2=[[Məhəmməd Rza Pəhləvi]]|rəhbər_hakimiyyət1=[[1925]]–[[1941]]|rəhbər_hakimiyyət2=[[1941]]–[[1979]]|sülalə=Pəhləvilər|xəritə=Iran_(orthographic_projection).svg|yaranma1=[[1925]]}}
'''Pəhləvi sülaləsi''' (Fars: دودمان پهلوی) 1925-cicici ildən 1979-cu ilə qədər İranın imperial əyalətinin hökmdarı idi və 2500 il davam edən Fars monarxiyasının devrilməsi və İran inqilabı nəticəsində ləğv olundu. Xanədanı 1925-ci ildə Reza Şah Pəhləvi tərəfindən qurulmuşdur. 1925-ci ilədək hökmdar İranın Anglo-Sovet işğalından sonra Müttəfiqlərdən imtina etməyə məcbur edilmiş fars kazak briqadasının keçmiş briqada generalı idi. O, oğlu Məhəmməd Rza Şah Pəhləvi, İranın son şahı idi. Qahir sülaləsinin son hökmdarı Əhməd Şah Qacar ​​hakimiyyətə gəldi, İran hökümətinə britaniya və sovet hücumlarını dayandırmaq iqtidarında olmadığını, hərbi zərbə ilə çox zəiflədiyi və parlamentdən hakimiyyətdən çıxarıldığı dövrdə Pəhləvilər hakimiyyətə gəldi. Fransa. 12 dekabr 1925-ci ildə təsis yığıncağı olaraq çağırılan Məclis olaraq bilinən Milli Məclis gənc Əhməd Şah Qacarı tərk etdi və Fars imperatorluğunun yeni hökmdarı Rza Şahı elan etdi. 1935-ci ildə Reza Şah xarici nümayəndələrdən endonim İrandan rəsmi yazışmalarda istifadə etməsini və İranın İmperatorluğunun rəsmi adı (Fars: کشور شاهنشاهی ایران Keshvar-e Şaanşahi-ye İran) qəbul olunmasını istədi. 1953-cü ildə Birləşmiş Krallıq və ABŞ tərəfindən dəstəklənən dövlət çevrilişindən sonra Məhəmməd Rza Şah Pəhləvi hakimiyyəti daha otokratik olub və Sovet İttifaqı dövründə Qərb bloku ilə bərabər olmuşdur. 1978-ci ildən etibarən artan ictimai narazılıq və xalq üsyanı ilə qarşı-qarşıya gələn Pəhləvi 1979-cu ilin yanvarında ailəsi ilə sürgün olundu və bir çox hadisələrə səbəb oldu və 11 fevral 1979-cu ildə dövlətin ləğvi ilə nəticələndi və rəsmi olaraq 2,500 yaşlı Fars monarxiya. [2] 27 iyul 1980-ci ildə Məhəmməd Rza Şah Pəhləvi ölümündə, oğlu Reza Pəhləvi Pəhləvi kral ailəsinin rəhbəri oldu.[[Şəkil:Mohammad Pahlavi Coronation.jpg|thumb|150px|Məhəmməd Rza Pəhləvinin tac qoyma mərasimi, 1967 il]]
 
{{commons|Category:Pahlavi}}