Kemp-Devid müqaviləsi: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 23:
| wikisource =
}}
'''Kemp-Devid müqaviləsi''', [[Misir]] [[prezident]]i [[Ənvər Sadat]] ilə, [[İsrail]] prezidenti [[Menaxem Begin]] arasında, 12 gün davam edən gizli danışıqların ardından Kemp-Deviddə [[17 sentyabr]], [[1978]]-ci ildə imzalanan və [[ABŞ]] prezidenti [[Cimmi Karter]]in nəzarətində reallaşan bir müqavilədir.<ref>[http://www.mfa.gov.il/MFA/Peace%20Process/Guide%20to%20the%20Peace%20Process/Camp%20David%20Accords Camp David Accords – Israeli Ministry of Foreign Affairs] [https://web.archive.org/web/20110903011255/http://www.mfa.gov.il/MFA/Peace%20Process/Guide%20to%20the%20Peace%20Process/Camp%20David%20Accords Archived] 3 September 2011 at the Wayback Machine.</ref> Bu müqavilə ilə ilk dəfə bir [[Ərəb]] ölkəsi [[İsrail]]i rəsmən tanımış və ələ keçirdiyi torpaqlar üzərindəki varlığını qanuni olaraq qəbul etmişdir.
Müqavilə 6 ay sonra ([[26 mart]], [[1979]]) imzalanacaq sülh müqaviləsinin təməlini təşkil edirdi. Buna görə [[İsrail]] hərbi qüvvələrini [[Sinay yarımadası]]ndan çəkəcək və [[Misir]] ilə diplomatik əlaqələrini normallaşdıracaqdı. Diplomatik əlaqələr [[1980]]-ci ildə normala döndü. [[İsrail]]in ümid etdiyindən az olsa da, ticari əlaqələr oldu. Mart, [[1980]]-ci ildə havayolu ilə nəqliyyat əlaqələri başlandı. [[Misir]] [[İsrail]]ə neft satmağa başladı. Bu müqavilə ilə [[İsrail]] tərəfindən [[Altıgünlük müharibə|Altı gün Müharibəsi]]ndə ələ keçirilən [[Sinay yarımadası]] [[Misir]]ə geri verildi. Sülh cəhdlərinin nəticəsi olaraq [[Menaxem Begin]] və [[Ənvər Sadat|Ənvər Sədat]], [[1978]]-ci il [[Nobel Sülh Mükafatı]]nı qazandılar.<ref>Stein, Kenneth. ''Heroic Diplomacy: Sadat, Kissinger, Carter, Begin, and the Quest for Arab–Israeli Peace''. Taylor & Francis, 1999, pp. 228–229</ref>
[[Şəkil:Begin Brzezinski Camp David Chess.jpg|thumb|[[Menaxem Begin]] və [[Zbiqnev Bjezinski]] [[Kemp-Devid]]<nowiki/>də [[şahmat]] oynarkən.]]
==Müqavilənin şərtləri==
* [[İsrail]] [[Sinay yarımadası]]ndan çıxacaq, buna qarşılıq [[Misir]] [[İsrail]]i rəsmən tanıyacaq və diplomatik əlaqələr saxlayacaqdı.<ref>George Lenczowski, ''American Presidents and the Middle East'', Duke University Press, 1990 p.164. <nowiki>ISBN 0-8223-0972-6</nowiki>. From Zbigniew Brzezinski, ''Power and Principle: Memoirs of the National Security Advisor 1977–1981'', (New York: Farrar, Straus and Giroux, 1983), p.88.</ref>
* [[Qəzza]] və Qərbi Şəriada yaşayan Fələstinlilərə [[Misir]] və [[İordaniya]]nin müəyyən edəcəyi formada muxtariyyət veriləcək.
* 3 il sonra [[Misir]]-[[İordaniya]]-[[İsrail]]-[[Fələstin]] arasında Qərbi Şəria və [[Qəzza]]nın statusunu müəyyən etmək üçün təkrar görüşmə ediləcək.
Sətir 33 ⟶ 35:
==ABŞ ilə bağlı olan maddələr==
* [[ABŞ]] [[F-16]] qırıcıları daxil olmaqla, [[İsrail]]in bütün hərbi ehtiyaclarını qarşılayacaqdı.<ref>Gold, 175</ref>
* [[1975]]-ci il müqaviləsi ilə [[İsrail]], [[Misir]]ə buraxılan [[Əbu Rudeis]] və [[Ras Sudar]] neftlərindən hər il 4.5 milyon ton [[neft]] satın alacaqdı. Bu mövzuda bir yubanma olarsa, yəni [[Misir]] nefti satma məsələsində bir narazılıq edərsə, [[ABŞ]] [[İsrail]]in neft ehtiyacını qarşılamalı idi.
* [[Misir]] bu razılaşmaya uymayacaq olarsa və ya bu maddələrdən hər hansı bir formada yayınarsa, [[ABŞ]] edəcəyi tədbirlər mövzusunda [[İsrail]]lə məsləhətləşəcəydi.
| |||