|
== Tarixi ==
[[XIX əsr]]in ilk yarısında [[Şimali Amerika]]da qurulmuş olan çox dəyişik, geniş ölçüdə tepkilər yaratmış bir xristian məzhəbinə “mormon”, bu məzhəbdən kimsələrə də “mormonlar” adı verilir. Məzhəbin əsl adı “Sonrakı“Son günGün əzizləri”Əzizləri KilisəsidirKilsəsi”dir.
“Sonraki“Son Gün əzizləri”Əzizləri KilisəsiKilsəsi”, rəsmi qeydlərə görə [[1830]]-cu ilin [[6 aprel]] günü [[Nyu-York]]da, La Fayettede [[CosefCozef SmithSmit]] ([[1805]]-[[1844]]) adında biri tərəfindən qurulmuşdur. Öz iddiasına görə 14 yaşındaykən vəhy gəlib “Mormon kitabı” üçün təsirlənən CosefCozef SmithSmit bu kilisənikilsəni ilk qurduğunda sadəcə 6 üzvü vardı. Bunlar eyni zamanda qurucu üzvülərdilər.
Quruluşu izləyən dönəmdə böyük çətinliklərlə qarşılaşan, gördükləri etiraz səbəbiylə yerlərini-yurdlarını buraxmaq məcburiyyətində qalan CosefCozef SmithSmit və onun ardından gedənlər SmithinSmitin “Vəd edilmiş torpaqlar” saplantısına uyaraq Qərb yoluna düşdüler. Bunlardan bəziləri [[Ohayo]], bəziləri də [[Missuri]]yə getdilər. İçlərindən böyük bir qismi Nauvooda, ilk yerləşik Mormon toplumunu qurduqları [[İllinoys]]da yerləşdilər. [[1844]]-cü ildə Cozef Cosef SmithSmit və qardaşı Hayrum, qorunmaq məqsədiylə həbsxanaya alınmış olmalarına rəğmən qızğın, gözü dönmüş bir topluluq tərəfindən öldürüldülər.
Məzhəbə qarşı sərt bir etiraz göstərilməsinin səbəbi, mormonların [[materialist]] dünya görüşü və çoxevlilik düzənin, müdafiə edib uyğulamalarıydı. Bu məzhəbə görə, kişilər də, qadınlar da birdən artıq şəxslə evlilik qura bilirdilər.
CosefCozef SmithinSmitin yerinə [[Briqham Younq]] keçdi. [[1846]]-cı ildə, Mormon KilisəsininKilsəsinin yeni başçısı Briqham Younq və onbeş min Mormon, Qayalıq Dağlar bölgəsinə doğru yürüyüşə keçdilər. [[1847]]-ci ilin iyul ayı içində, ilk və öncü Mormon topluluğu Salt Lake (Tuzlu Göl) Vadisine çatdı. Bugün Utah adıyla bilinən çevrədə torpağı işləməyə başladı. Utah, o zamandan bəri Mormon KilisesininKilsəsinin qərargahı, mərkəzi olmuşdur.
KilisəninKilsənin əsas inancı, insanların ancaq öz günahlarından dolayı cəzalandırıla biləcəkləri, Adəmin günahlarından sorumlu olmadıqlarıdır. Zamanla bəlirli ölçüdə yayğınlaşan Mormon məzhəbi üzvlərinin sayısayısı, günümüzdə dünya ümumunda təqribi olaraq 50016.000.000-dirdur. Yenə təqribi olaraq 2000 Mormon gənci, davamlı şəkildə “misyoner” kimi çalışırlar.
Amerikada bu məzhəbə qarşı ən şiddətli etiraz, çox evlilik uyğulamasından doğmuş və [[18821890]]-cicı ildə bu qaydanın uyğulaması özəl bir qanunla yasaqlanmışdır.
== Həmçinin bax ==
| 