Metanol: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 10:
|Alışma nöqtəsi=6
}}
'''Metanol'''(metil spirti, karbinol, oduncuqoduncaq spirti)- CH<sub>3</sub>OH, - sadə biratomlu spirt, rəngsiz zəhərli mayedir. Havayla 6,98-35,5 % qatılıqda partlayıcı qarışığqarışıq yaradır. Metanol bütün nisbətlərdə su ilə və üzvü birləşmələrdəbirləşmələrlə istənilən nisbətdə qarışır.
== Tarixi ==
Metanolu ilk dəfə 1861 ildə Boyl tərəfindən təzə mişarlanmış bərk növ oduncağın quru distilləsindən almışlar.
== Alınması ==
Metanolun alınmasının bir neçə üsulu mövcuddur: qarışqa turşusunun duzlarının termiki parçalanması, metanın natamam oksidləşməsi və sintez- qazdan alınması və.s. MüassirMüasir sənayedə metanolunmetanolu alınması–karbonmonooksidindəm hidrogenləqazı ilə hidrogen qarışığını 250 <sup>0</sup>C-də 150-200 atm. təzyiqdə sintezi CuO və ya ZnO katalizatorların iştiraki ilə 250alırlar. <sup>0</sup>CBu zaman aşağıdakı tənlik üzrə reaksiya gedir və metil temperaturdaspirti aparılıralınır.
* CO + 2H<sub>2</sub>→CH<sub>3</sub>OH
* CH<sub>2</sub>O + H<sub>2</sub>→CH<sub>3</sub>OH
== Kimyəvi xassələri ==
* Metanolun oksidləşməsi nəticəsində formaldehid alınır:
* Metanolun yanma reaksiyası:
* Sadə və mürəkkəb efirlərin alınması:
* Metanolun oksidləşməsi ilə qarışqa turşusu alınır:
* Metanolun oksosintez reaksiyası zamanı sirkə turşusu alınır:
 
 
== Tətbiqi ==
Metanolun benzinə əlavə edilməsi yanacağın tam yanması nəticəsində zərərli tullantıları azalda bilər. Bununla yanaşı, dünya sənayesində metanol artıq əminliklə müxtəlif sahələrdə geniş məhsul çeşidi istehsalında əvəzsiz xammal kimi mühüm yer tutub. Bu, mebel sənayesində istifadə edilən laminat, süni dəri və toxuculuq məmulatları üçün sintetik liflərin və hətta sirkə turşusunun istehsalı sahələridir. Metanoldan dizel yanacağının ekoloji cəhətdən təmiz əvəzedicisi olan dimetilefir maddəsi alınır. Dimetilefirdən şəhər nəqliyyatında istifadə etmək xüsusilə sərfəlidir.
== Toksikliyi ==
Metanol çox zəhərlidir. Onun 10 qramını içən adam kor ola bilər, artıq miqdarı isə ölmə səbəb ola bilər.
== Mənbə ==
* Yeni ekoloji təhlükəsiz proseslər. Səlimova N.Ə., Şahpələngova B.Ş. Baki, ADNA, 2008, s. 110
* Большая советская энциклопедия. 1975. Т 16. с. 161.