Azərbaycanda müsəlman milli komitələri: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 1:
'''Müsəlman Milli Komitələri''' — Rusiyada Fevral inqilabından (1917) sonra Azərbaycan şəhərlərində yaradılmış təşkilatlar.
 
== Yaradılması ==
Tərkibinə milli burjuaziya və ziyalı nümayəndələrinin də daxil olduğu ən güclü təşkilat aparıcı rol oynayan Bakı Müsəlman Milli Komitəsi idi. 1917-ci il martın 29-da Bakı Müsəlman İctimai Təşkilatları Komitəsi yaradıldı. Məmməd Həsən Hacınski onun sədri, Məhəmməd Əmin Rəsulzadə isə sədr müavini seçildilər. Milli hakimiyyətin rüçeymini təçkil edən müsəlman milli komitələri "Ümumi milli mənafeyi" qorumaq bayrağı altında çıxıç edir, "Milli hüquq bərabərliyi", "milli zülmün aradan qaldırılması" çüarlarını irəli sürərək, mübarizəyə qalxmıç Azərbaycan xalqının milli azadlıq hərəkatına rəhbərlik edirdilər. Gəncə Müsəlman Milli Komitəsinə Adil xan Ziyadxanov, Aslan bəy Səfıkürdski, Nəsib bəy Yusifbəyli, Xəlil bəy Xasməmmədov, Həsən bəy Ağayev və b. baççılıq edirdilər. İrəvan Milli Komitəsinin üzvləri Mir Hidayət Seyidov, Bağır Rzayev, Nəriman bəy Nərimanbəyov və b. idi.
 
Tərkibinə milli burjuaziya və ziyalı nümayəndələrinin də daxil olduğu ən güclü təşkilat aparıcı rol oynayan Bakı Müsəlman Milli Komitəsi idi. 1917-ci il martın 29-da Bakı Müsəlman İctimai Təşkilatları Komitəsi yaradıldı. Məmməd Həsən Hacınski onun sədri, Məhəmməd Əmin Rəsulzadə isə sədr müavini seçildilər. Milli hakimiyyətin rüçeymini təçkil edən müsəlman milli komitələri "Ümumi milli mənafeyi" qorumaq bayrağı altında çıxıç edir, "Milli hüquq bərabərliyi", "milli zülmün aradan qaldırılması" çüarlarını irəli sürərək, mübarizəyə qalxmıçqalxmış Azərbaycan xalqının milli azadlıq hərəkatına rəhbərlik edirdilər. Gəncə Müsəlman Milli Komitəsinə Adil xan Ziyadxanov, Aslan bəy Səfıkürdski, Nəsib bəy Yusifbəyli, Xəlil bəy Xasməmmədov, Həsən bəy Ağayev və b. baççılıq edirdilər. İrəvan Milli Komitəsinin üzvləri Mir Hidayət Seyidov, Bağır Rzayev, Nəriman bəy Nərimanbəyov və b. idi.
 
== Fəaliyyəti ==
 
Bakı Müsəlman İctimai Təşkilatları Komitəsi 1917-ci il aprelin 15-20-də Bakıda keçirilən Qafqaz müsəlmanları qurultayı ərəfəsində Qafqaz müsəlmanlarına müraciət dərc etmişdi. Müvəqqəti İcraiyyə Komitəsinin qarşıya qoyduğu başlıca məqsədlərdən biri özünüidarə orqanlarında və gələcək Müəssislər məclisində müsəlmanların proporsional şəkildə təmsil olunmasına nail olmaq idi. Qafqaz müsəlmanları qurultayında Cənubi Qafqaz üçün, mərkəzi Bakı olmaqla, Şimali Qafqaz və Dağıstan üçün isə mərkəzi Vladiqafqaz olmaqla Mərkəzi Komitələr yaratmaq qərara alındı.