|
|qısa_adı = Toqo
|milli şüar = «Travail, Liberté, Patrie» <br/>({{lang-es|«Əmək, Azadlıq, Vətən»}})
|himn = {{az|[[Salut à toi, pays de nos aïeux]]|nolink=on}}<br/>{{small|"Salam olsun sene, əcdadlarımızın torpağı"}}<br /><center>[[File:National Anthem of Togo by US Navy Band.ogg]]</center>
|bayrağı = Flag of Togo.svg
|gerbi = Coat of arms of Togo.svg
|dövlət_dini =
|paytaxt = [[Lome]]
|latd= |latm= |latNS= |longd= |longm= |longEW=
|ən_böyük_şəhər = paytaxtLome- 1 593 min sakin (2009-cu il)
|etnik_qruplar = eve-65%, kabre-14%, tem-6%, qurma-4%, yoruba-1,5%, fulbe-1%
|idarəetmə_forması = [[Prezident respublikası]]
|əlamətdar_hadisə2 =
|əlamətdar_tarix2 =
|sahəsi Aİ-yə qəbul tarixi = 56785
|sahəsi = 56 785
|sahəsi_yer = 125-cı
|su_sahəsi (%) = 4,2
|İİİ_il = 2014
|İİİ_yeri = 162
|İİİ_fərqİİİ_kateqoriyası = =yuxarı
|pul_vahidi = KFA frankı
|pul_vahidi_kodu = XOF
== Əhali ==
Toqo gənc əhaliyə sahib olub, 2014-cü ilin təxmini məlumatlarına görə əhalinin 59,78%-i 0-24 yaş aralığındadır. Ölkənin yalnız 3,37%-si 65 yaş və daha yaşlıdır.
'''0-14 yaş: ''' 40.44% (kişi 1,573,363 / qadın 1,563,267) <br/>
'''15 -24 Yaş: ''' 19.34% (kişi 749,002 / qadın 751,571) <br/>
'''25 -54 Yaş: ''' 32.58% (kişi 1,255,524 / qadın 1,271,804) <br/>
'''55 -64 Yaş: ''' 4.27% (kişi 156,249 / qadın 175,089) <br/>
'''65 Yaş və daha yaşlı: ''' 3.37% (kişi 112,845 / qadın 148,223)
Şəhərdə yaşayanların nisbəti 2015-ci ilin məlumatlarına görə 40% olan ölkədə, əhalinin illik artım nisbəti 2016-cı ilin təxmini məlumatlarına görə 2,66% səviyyəsindədir.
=== Etnik terkibi ===
Ölkə əhalisinin 40,1%-i Eve etnik qrupundan ibarətdir. Eveler ölkə əhalisinin əksəriyyəti təşkil edib, əsasən ölkənin cənub bölgələrində yaşayırlar. Ölkə əhalisinin əksəriyyəti təşkil edən ikinci etnik qrup isə 23,1% ilə Temba etnik qrupu olub əsasən ölkənin mərkəzində və şimalında yaşayırlar.
=== Dil ===
[[Şəkil:Gbe languages.png|thumb|left|350px|[[Benin Körfəzi]] hövzəsində danışılan Gbe dilləri]]
Ölkənin Fransa müstəmləkəsindən xilas olub müstəqilliyini elan etdiyinə görə ölkənin rəsmi dili koloniyanın sahibi olan Fransanın dili olan Fransızca seçilmişdir. Fransızcadan başqa ölkədə milli dillər olaraq qəbul edilən Evecə və Kabiyecə dilləri də müəyyən əhali qrupu tərəfindən ünsiyyət dili olaraq istifadə edilir. Bu dillərə milli dil statusu 1975-ci ildə dövrün dövlət başçısı Eyadéma tərəfindən verilmişdir. Bu dilləridən başqa cəmiyyət arasında danışılan bir çox yerli dillər də var.
=== Din ===
Toqoda din azadlığı mövcuddur və 51% ilə xalqın yarıdan çoxu təbiət inancına malikdir. Ölkədə 29%-lik bir hissəsi [[Xristian]]lığa inanır. Getdikcə artan və əhalinin 20%-lik hissəsini meydana gətirən dəstə isə [[İslam]] inancına sahibdir. Bundan başqa sahil bölgəsində az da olsa yəhudi icmaları yaşamaqdadır, çox az bir hissəsi isə [[Vudu]] inancına görə həyatını yaşamaqdadır. Yerli dinlər arasında ən əhəmiyyətlisi, Toqoda yaranmış və Benin, Nigeriya, Burkina Faso kimi ölkələrə də sirayət etmiş olan, bölgə mədəniyyətinin və incəsənətinin meydana gəlməsində əhəmiyyətli qatqıları da olan vudu dini, daha sonrakı dövrlərdə Avropalılar tərəfindən aparılan Togolu və beninli qullar tərəfindən Haitiyə aparılmış və burada da yayılmışdır.
{| class = "wikiclass float-right" style = "width: 40em;"
|-
| align = center style = "background: #FFEBAD;" | Din
| align = center style = "background: #FFEBAD;" | Faiz
|- Style = "background: # f0f0f0;"
| [[İslam]] || align = center | 20%
|- Style = "background: # f0f0f0;"
| [[Xristian]] || align = center | 29%
|- Style = "background: # f0f0f0;"
| Yerli din || align = center | 51%
|- Style = "background: # f0f0f0;"
|}
== İqtisadiyyatı ==
Ölkə iqtisadiyyatının ən mühüm hissəsini kənd təsərrüfatı təşkil edir. Ölkədə işləyən əhalisinin üçdə ikisi kənd təsərrüfatı sahəsində fəaliyyət göstərir. Qarğıdalı, yams, manyok, darı, yer fındığı, qarabaşaq yarması, qəhvə ölkə daxilində əkilən və yetişdirilən ən əhəmiyyətli əkinçilik məhsullarını təşkil edir.
İllik 3% iqtisadi artım göstərən Toqo, bu böyümədən kifayət qədər faydalanamamaktadır. Ölkə iqtisadiyyatı cəmiyyətin öz dolanışığını təmin etmək üçün etdiyi əkinçilik fəaliyyətindən və qismən isə ticarətlə bağlıdır. Ölkə ehtiyacı olan qida maddələrini isə ölkə xaricindən idxal edir.
Ölkə daxilində keçirilən özəlləştirmələrə rəğmən hazirda da bir çox əhəmiyyətli sektor dövlətin nəzarəti altındadır. Toqo 16 üzvlü Qərbi Afrika Dövlətləri İqtisadi Birliyinin üzvü olub, birliyin inkişaf fondu mərkəzi paytaxt Lomedədir. Bundan başqa CFA frankı istifadə edən səkkiz dövlətin üzv olduğu Qərbi Afrika İqtisadi və Pul Birliyinin (UEMOA) də Burkina Faso, Benin, Fil Dişi Sahili, Qvineya Bisau, Mali, Niger və Senegal ilə birlikdə üzvüdür. UEMOA-ya bağlı bir quruluş olan Qərbi Afrika İnkişaf Bankının (BOAD) mərkəzi də Lomedir.
=== İxracat ===
Ölkənin 2012-ci ilin məlumatlarına görə ixracat etdiyi ilk səkkiz ölkə bu şəkildədir:
{{Bayraq| India}} [[Hindistan]] 14.2% <br>
{{Bayraq| Lebanon}} [[Livan]] 10.6% <br>
{{Bayraq| Burkina Faso}} [[Burkina Faso]] 7.6% <br>
{{Bayraq| Benin}} [[Benin]] 7.5% <br>
{{Bayraq| China}} [[Çin Xalq Respublikası | Çin]] 6.1% <br>
{{Bayraq| Niger}} [[Niger]] 5.8% <br>
{{Bayraq| Netherlands}} [[Hollandiya]] 5.2% <br>
{{Bayraq| Ghana}} [[Qana]] 4.4%
=== İdxal ===
Ölkənin 2012-ci ilin məlumatlarına görə idxal etdiyi ilk dörd ölkə bu şəkildədir:
{{Bayraq| China}} [[Çin Xalq Respublikası]] 40.4% <br>
{{Bayraq| Netherlands}} [[Hollandiya]] 7.9% <br>
{{Bayraq| France}} [[Fransa]] 5.4% <br>
{{Bayraq| Böyük Britaniya}} [[Böyük Britaniya]] 5.3%
== Həmçinin bax ==
== Xarici əlaqələr ==
* [http://www.republicoftogo.com/ Republic of Togo] Togo resmi sitesi
* [http://www.assemblee-nationale.tg/ National Assembly of Togo] Togo Ulusal Meclis resmi sitesi
* [http://togowoezon.vima.co.za Togo Woezon Tourism]
* [http://www.britannica.com/nations/Togo Britannica Ansiklopedisi]
* [http://www.tasam.org/Files/PDF/Raporlar/afrika_ulke_raporlari_-_3_togo_cumhuriyeti.pdf_cbce7297-85b6-4604-a4fa-80c47c3f15f6.pdf www.tasam.org]
{{Afrika Birliyi}}
{{İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı}}
| 