Zaqafqaziya Seymi: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 1:
'''Zaqafqaziya Seymi''' və ya '''Cənubi Qafqaz seymi''' — (1918, 23 fevral-26 may) [[Cənubi Qafqaz]]da mövcud olmuş ali [[Qanunverici hakimiyyət|qanunverici orqan]].
== Tarixi ==
1918 ilin əvvəllərində Cənubi Qafqazda vəziyyət son dərəcə mürəkkəb idi. Rusiyanın Almaniya ilə Brest-Litovsk sülh danışıqları boşa çıxdıqdan sonra alman-türk qoşunları hücuma keçdilər. Türk qoşunlarının irəlilədiyini görən Zaqafqaziya Komissarlığı 1918 il fevralın 6-da Qafqaz cəbhəsinin komandanı Vehib paşaya teleqram göndərərək, Türkiyə ilə sülh danışıqları aparmaq istədiyini bildirdi.
[[9 mart]] [[1917]] – Rusiya imperiyasının Müvəqqəti Hökuməti [[Qafqaz]]da çar idarəçilik sisteminin – canişinliyin ləğv edilməsi barədə qərar verib. Bunun əvəzində Cənubi Qafqazdan [[Rusiya İmperiyasının Dövlət Duması|Rusiya Dövlət Dumasına]] seçilmiş deputatlardan ibarət yeni qurum – [[Xüsusi Cənubi Qafqaz Komitəsi|Zaqafqaziya Xüsusi Komitəsi]] yaradılıb.
Sətir 7 ⟶ 8:
[[14 fevral]] [[1918]] – [[Cənubi Qafqaz]]dan Ümumrusiya parlamentinə Müəssislər Məclisinə seçilmiş azərbaycanlı (müsəlman), gürcü və erməni deputatlar Tiflisdə toplaşaraq Cənubi Qafqaz (Zaqafqaziya) Seymini yaradıblar. [[Ümumrusiya Müəssislər Məclisi]]nə seçkilər 1917-ci ilin noyabrında, bolşevik çevrilişindən sonra keçirilmişdi. Lakin bolşeviklər bu seçkilərdə faktiki olaraq uduzduqları üçün (o cümlədən Cənubi Qafqazda) Müəssislər Məclisinin fəaliyyətə başlamasına imkan vermədilər. Bundan sonra Cənubi Qafqazdan seçilmiş deputatlar regional parlament (Seym) yaratmaq qərarına gəldilər. Seymin 44 nəfərlik müsəlman fraksiyası Zaqafqaziya müsəlman parlamenti funksiyasını (Cənubi Qafqaz üzrə 1 milyon müsəlman seçicini təmsil edirdi) yerinə yetirirdi
[[23 fevral]] 1918-ci il tarixdə Tiflisdə Zaqafqaziya Seyminin ilk iclası keçirilib. Seymdəki üç əsas partiya – gürcü sosial-demokratlar (menşeviklər) 32, "Müsavat" partiyası 30, ermənilərin "Daşnaksütyun" partiyası 27 deputatla təmsil olunmuşdu. Bundan savayı, Seymdə gürcü və ermənilərin bir neçə kiçik partiyası,
[[22 aprel]] 1918 – Zaqafqaziya seyminin [[azərbaycanlı]], [[erməni]] və [[gürcü]] deputatları paytaxtı [[Tiflis]] olmaqla [[Zaqafqaziya Demokratik Federativ Respublikası]]nın yarandığını elan ediblər. Seymdə azərbaycanlı deputatların (44 nəfər) fraksiyasına M.Rəsulzadə rəhbərlik edirdi. Gürcü A.Çxengelinin başşılıq etdiyi hökumətə Azərbaycandan F.Xoyski, K.Məlik-Aslanov, N.Usubbəyov, M.H.Hacinski və M.Heydərov daxil idilər. Federasiya bir ay sonra dağıldı
| |||