İridium: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Dexbot (müzakirə | töhfələr)
k Removing Link FA template (handled by wikidata)
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 23:
| qaynama temperaturu f = 8002
}}
{{Commons|Iridium}}
'''İridium''' ('''Ir''') – [[Dmitri Mendeleyev|D.İ. Mendeleyevin]] [[Kimyəvi elementlərin dövri cədvəli|elementlərin dövri sistemində]] 77-ci element.
Elementlərin dövri sisteminin VIII qrupunda, platin qrupu metallarına mənsub, həmçinin qızıl və qümüşlə birlikdə vacib metallar sirasına daxil olan kimyəvi elementdir. Təbiətdə iki stabil izotopu var: 191İr (38,5%) və 193İr (61,5%).
== Tarixi ==
İridium elementini 1804-ci ildə ingilis kimyaçısı S.Tennant kəşf etmiş və dördvalentli iridiumun üçvalentliyə reduksiya zamanı birləşmələrinin müxtəlif rənglər almasına görə onu “ İridium” adlandırmışdır (yunanca iris (iridos) – göyqurşağı deməkdir). Nadir hallarda, adətən, platinlə birlikdə tapılır. Yer qabığında kütləcə 10-7% - dir.
== Fiziki xassələri ==
İridium çox bərk, çətin əriyən gümüşü-ağ metaldır.
== Kimyəvi xassələri ==
Kimyəvi cəhətdən çox davamlıdır. 1200<sup>0</sup>C temperaturdan yuxarı İrO<sub>3</sub> şəklində qismən
buxarlanır. Flüorla iridium 400-500<sup>0</sup>C, xlor və kükürdlə közərmə temperaturunda reaksiyaya daxil olur.
 
== Tətbiqi ==
{{Commons|Iridium}}
Sənayedə ölçü cıhazları üçün yüksək temperatura davamlı, möhkəm ərintilər hazırlanmasında işlədilir.
== Mənbə ==
* Химическая энциклопедия - М.: Советская энциклопедия, 1990. - Т. 2. - 671 с.
* Г. Реми. Курс неорганической химии. Изд. Мир, 1974, Т 2, с.330.
 
{{Kimyəvi element-qaralama}}
{{Kimyəvi elementlərin dövri cədvəli}}