Səma (rəqs): Redaktələr arasındakı fərq

'''Səma''' və ya '''Sama''' (Ərəbcə: سماع ) - sufilərin musiqisi olub, onun dinləyərək rəqqasların ruha gəlib və fırlanaraq rəqs etməsi sayılır.

Ərəbcə "eşitmək" mənasını verən "səmi" sözü, məcazi olaraq "[[musiqi]], [[nəğmə]], [[rəqs]]" deməkdir<ref>Ceyhan, Semih. "Semâ". Türk Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, yıl: 2009, cilt: 36. 25 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2018.</ref>. Zaman keçdikcə sufilər və din xadimləri bu nəğmələrə qulaq asaraq, ayaqüstə fırlanaraq Allaha zikr etməyə başlayırlır. 13-cü yüzillikdə Mevlanə tərəfindən dini nəğmə dünyada daha geniş miqyasda yayılmağa başlayır və ayin halına çevrilir.<ref>During, Sellheim, 1995.</ref>

2008-ci ildə [[UNESCO]]-nun Mədəniyyət irsinə daxil edilir<ref>Kara, Kerim. "Tasavvufta Sema". Kerimkara.com sitesi, 25 Aralık 2008. 3 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2018.</ref> <ref>Uludağ, Süleyman. "Tasavvufta Sema". Zuhur Dergisi, 11 Ağustos 2012. 28 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2018.</ref> <ref>Menteş, Melih Ümt. "Sema Ayini: Semboller ve Anlamlar". Cinius Yayınları, Şubat 2011. 24 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2018.</ref><ref>The Mevlevi Sema Ceremony UNESCO.</ref>.

Sufilər [[İslamın beş şərti|İslamı]] qəbul etdikdən sonra səmanı, vəhfi, musiqi və şeir dinləyərək qalxıb hərəkət etməyə dönməyə başlayır. İslam dünya meydana gəldikdən sonra onun səmavi din olub-olmaması çox sual meydana çıxartdı. Bu din gəlməmişdən öncə sufilər bir çox halal olanları haram qəbul etmişdilər<ref>"Somut Olmayan Kültürel Miras Listelerinde Türkiye". UNESCO Türkiye Milli Komisyon web sitesi. 24 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2018.</ref>. Sufilər bir yerə yığlıb, müzakirələr aparır, nəsihətlər verilir və Allah inam, etibar və sevgisinə dair şeir və ilahilər oxunurdu. Şeir və musiqilər gözəl səsə malik olan şəxslər tərəfindən söylənirdi. Səma rəqsini bir və ya bir neçə nəfər qrup halında rəqs edirdilər<ref>Turan, Namık Sinan. "17. Yüzyılda Osmanlı Tasavvuf Ritüelinde Semâ, Deveran ve Müziğin Püritanizmle İmtihan". Akademik Porte, Tarih: Bahar 2016, Sayı:13. Erişim tarihi: 24 Şubat 2018.</ref>.

Səma rəqsini təbliğ edən Mevlanadən öncə Şems Təbrizi bu rəqsin təbliğinə başlamışdır. Zamanla onu Mevlanəyə öyrətmiş və onun əsas təbliğatçısı olmuşdur<ref>Lewisohn, Leonard. «The Sacred Meditation of Islam: Sama' in the Persian Sufi Tradition.» British Journal of Ethnomeditation 6 (1997): 1-33. JSTOR.</ref>.

Galata Mevlevixana səmaxanası

Səmaxana Mevlevixanalar içində [[Göy|səma]] ayinin yerinə yetirildiyi yerin adıdır. Səmaxanada rəqsin yəni "dönmənin" baş verdiyi hissə meydan adlanır. Səmaxanya "cümlə qapısı" adlanan qağıdan daxil olurlar. Bu [[Qapı|qapının]] qarşısında "mihrab" olur. Mihrab üzü [[Qiblə|qibləyə]] doğru qoyulur. [[Meydan|Meydana]] daxil olarkən səmazaçılar sağ tərəfdə, ayini oxuyan Mevlanlar isə mihrab tərəfdə dururlar.<ref>Gribetz, Arthur. «The Sama' Controversy: Sufi vs. Legalist.» Studia Islamica 74 (1991): 43-62.JSTOR.</ref>

[[FileŞəkil:Mevlevi-DerwischMevlana_Konya.jpg|thumb|SemazenKonya'da semazenler]]

[[FileŞəkil:Mevlana KonyaMevlevi_dervishes_1887.jpg|thumb|Konya'daSemazenler, semazenler1887]]