Ağa Aşurov: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 43:
==Fəaliyyəti==
 
Bakının abadlaşdırılması və tərəqqisi üçün həyata keçirilən bir sıra tədbirlərə başçılıq etmişdir. [[1908]]-ci ildə Aşurovun rəhbərliyi ilə Bakıda yeni elektrik stansiyasının tikilməsi barədə müqavilə bağlanmışdır. [[1916]]-cı ildə Bakıya Şollar su kəmərinin çəkilməsində iştirak etmişdir. Aşurov "''Nəşri-maarif''" cəmiyyətinin rəhbərlərindən biri olmuş, şəhər dumasının üzvü seçilmişdir. Aşurov [[1906]]-cı ildə Əlimərdan bəy Topçubaşovun sədrliyi ilə Ümumrusiya müsəlmanlarının [[Nijni-Novqorod]]da keçirilən 3-cü qurultayında iştirak etmiş və qurultayın rəyasət heyətinin tərkibinə seçilmişdir. Milli hərəkatın fəal üzvlərindən olan Aşurov [[Fevral inqilabı]]ndan sonra Müsəlman Milli Şurasının Müvəqqəti İcraiyyə Komitəsinin üzvü seçilmiş, Qafqaz müsəlmanlarının [[1917]]-ci il [[aprel]]in 15-20-də Bakıda keçirilən qurultayında iştirak etmişdi. A.Aşurov [[Stepan Şaumyan]]ın təşkilatçılığı ilə [[Bakı]]da [[azərbaycanlı]]lara və ümumən [[müsəlman]]lara qarşı törədilən [[1918]]-ci ilin [[mart soyqırımı]] zamanı tərəflər arasında hərbi əməliyyatları dayandırmaq və barışıq məqsədilə yaradılan müsəlman nümayəndə heyətinin tərkibində Qafqaz İnqilabi Müdafiə Komitəsinin, Bakıdakı erməni [[Milli Şura]]sının üzvləri və [[İran]]ın Azərbaycandakı konsulu Həbibulla xanla aparılan danışıqlarda "''Astoriya''" mehmanxanasında [[Əlimərdan bəy Topçubaşov]], Molla Hacı Mir Möhsün, Hacı Hüseyn Tağıyev, Əbdül Kazımzadə ilə bərabər iştirak etmişdir. [[1918]]-ci il [[17 iyun]] - [[7 dekabr]] tarixində [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]] yarandıqda ikinci Hökumət kabinetində Aşurov əvvəlcə ticarət və sənaye naziri işləmiş, eyni zamanda, [[1918]]-ci il [[oktyabr]]ın 6-dək Ərzaq Nazirliyinə rəhbərlik etmişdir. Cümhuriyyətin mövcudluğunun ilk mərhələsində dövlətin ticarət-sənaye və ərzaq siyasətini, əsasən, Aşurov müəyyən etmişdir. İqtisadi böhranla mübarizədə Aşurov xüsusi rol oynamış, iqtisadiyyata dövlət nəzarəti sisteminin yaradılması yönündə əzmlə çalışmış, möhtəkirliklə, fəaliyyətləri dövlət maraqlarına zidd olan xüsusi mülkiyyətçilərlə mübarizədə qətiyyətli və sərt tədbirlərin tərəfdarı olmuşdur. Aşurov dövlətin müstəqil iqtisadi xəttinin prinsipial müdafiəçisi idi. [[1918]]-ci il [[oktyabr]]ın 6-da Hökumətdə bəzi dəyişikliklərlə əlaqədar poçt və teleqraf naziri təyin olunmuş, [[1918]]-ci il [[dekabr]]ın 26-dək fəaliyyət göstərmişdir və respublikada poçt və teleqraf müəssisələrinin inkişafı məqsdəilə əmrlər, sərəncamlar vermiş, ümumiyyətlə, ölkədə rabitənin bütün növlərinin inkişafı üçün var qüvvəsini sərf etmişdir. [[1918]]-ci il dekabrın 7-də Azərbaycan Parlamentinin tərkibinə seçilən Ağa Hacı Aşurov orada 1-ci fraksiyanın ən böyük tərkibli «''Musavat və «Bitərəflər fraksiyası''»nda (38 nəfər deputat heyətindən ibarət idi) təmsil olunurdu. Parlamentdə təqdimat zamanı siyahıda Ağa Hacı Aşurovun adı sayca 37-ci oxunurdu. Ağa Hacı Aşurov da Parlamentdəki ən fəal deputatlardan idi. Məsələn, onun 1918-ci il dekabrın 10-da keçirilən Parlamentin iclasındakı qanun layihəsi üzrə çıxışı və səmərəli təklifləri diqqətəlayiq olmuş və millət vəkilləri tərəfindən alqışlarla qarşılanmışdır. Ağa Hacı Aşurov [[Azərbaycan]] [[Parlament]]inin tərkibində Cümhuriyyətin süqutuna qədər fəaliyyət göstərmişdir. A.Aşurov [[1920]]-ci il [[aprel]]in 27-də Parlamentdə axşam saat 11 radələrində bolşeviklərin hakimiyyəti təslim etmək tələbinin əleyhinə səs verən 4 nəfər [[Məhəmməd Əmin Rəsulzadə]], [[Şəfi bəy Rüstəmbəyli]], [[Mustafa bəy Vəkilov]] və A.Aşurov [[1918]]-ci il dekabrın[[dekabr]]ın ortalarında bütün Hökumət kabinəsi ilə birlikdə istefaya çıxmışdır. O, Cümhuriyyət dövründə Bakıda həyata keçirilən bir sıra mədəni-maarif tədbirlərinin də təşkilatçılarından olmuşdur. Aşurov

[[Azərbaycan]] 1920-ci il aprelin 27-də bolşeviklərinsovet hakimiyyəti təslimelan etməkolunduğu tələbiningünün əleyhinə([[28 səsaprel]] verən[[1920]]-ci yeganə parlament üzvü idi. Buna görə dəil) ertəsi gün hakimiyyətə gələn bolşeviklər onunA.Aşurovun həbs edilməsi barədə göstərişqərar versələr də, ələ(233) keçirəXI bilməmişdilər.ordunun AşurovSiyasi TürkiyəyəŞöbəsinin mühacirətrəisi, etməyəcəllad cəhdS.Pankratovun göstərmiş,əməliyyat bumüvəkilləri baş tutmadıqda,xüsusi Rostovagentləri şəhərinəonu köçüb,ələ oradakeçirməyə ixtisasımüvəffəq üzrə mühəndis-texnoloq işləmişdirolmamışdılar. Rostovun tatar qəbiristanlığında dəfn olunmuşdur.
 
[[Azərbaycan SSR]] qurulduqdan sonra Azərbaycan Müvəqqəti İnqilab Komitəsinin [[29 aprel]] [[1920]]-ci il tarixli dekreti ilə Azərbaycan Fövqəladə komissiyası (FK) təsis olunmuşdu. FK məhz XI qırmızı ordunun Siyasi Şöbəsinin bazası əsasında rəsmən yaradılmışdır. Lakin bu cəza orqanının əməli təşkili onun [[1920]]-ci il [[may]]ın 18-də XI ordunun Siyasi Şöbəsindən ayrıldığı gün sayılır. Həmin tarixdən 1920-ci ilin [[iyun]]unadək Semyon Andreyeviç Pankratov FK-nın ilk sədri olmuşdur.
 
Aşurov Türkiyəyə mühacirət etməyə cəhd göstərmiş, bu baş tutmadıqda, Rostov şəhərinə köçüb, orada ixtisası üzrə mühəndis-texnoloq işləmişdir. Rostovun tatar qəbiristanlığında dəfn olunmuşdur.
[[Şəkil:Şollar su kəmərinin çəkilişi.jpg|thumb|left|Şollar su kəmərinin çəkilişi, rəssam: Çingiz Mehbaliyev]]
Almaniyada mühəndis texnoloq ixtisası üzrə ali təhsil alıb Bakıya qayıtmışdır. Bakıda ilk elektrik stansiyasının tikilməsi və şollar su kəmərinin çəkilməsində böyük xidmətlər göstərmişdir.