Təbii qaz: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 53:
burada, C<sub>H</sub> və C<sub>K</sub> – qazda təmizləmədən qabaq və sonrakı tozun qatılıqlarıdır.
== Təbii qazın ilkin emalının əsas məhsulları ==
Təbii karbohidrogen qazlarının ilkin fiziki emalı nəticəsində alınan əmtəə məhsulları aşağıdakılardır:
* magistral qaz boru kəmərinə yönəldilən əmtəə qazı;
* qaz kükürdü (maye, küm şəkilli, üyüdülmüş, qranul şəkilli);
* yüngül karbohidrogenlərin geniş fraksiyası (YKGF);
* stabil qaz kondensatı;
* A-76, A-92, AИ-95 markalı avtomobil benzinləri;
* dizel yanacağı;
* reaktiv yanacağı;
* qazanxana yanacağı;
* mayeləşdirilmiş qaz;
* etan;
* texniki propan;
* texniki propan-butan;
* texniki butan;
* izobutan;
* izopentan;
* pentan-izopentan fraksiyası;
* C<sub>5</sub>-C<sub>6</sub> farksiyası;
* odorant (təbii merkaptan qarışığı);
* texniki karbon (soba, termiki, kanallı);
* helium;
* hidrosulfat
Beləliklə, hal-hazırda qaz emal zavodlarında təbii qazın emalı, onun ilkin emalı, müxtəlif növ yanacaqların istehsalı, bəzi fərdi karbohidrogenlərin alınması və odorant kimi istifadə olunan helium və təbii merkaptanlar qarışığının alınması ilə məhdudlaşır. Perspektivdə təbii və səmt qazlarının emalının inkişaf variantarını nəzərdən keçirdikdə, əsas məsələlərdən biri kimi neft-qaz ehtiyatlarının və qaz-kondensat xammalının emalı üzrə fəaliyyətdə olan qurğuların vəziyyətinin və güclərinin təhlili durur. Neft-kimya və kimya sənayesinin perspektivdə karbohidrogen xammalı ilə təhciz edilməsi proqnozlaşdırıldıqda, aşağıda göstərilən məsələlərin həlli vacibdir:
* neft-kimya sənayesi üçün ən effektiv xammal olan səmt qazlarının ehtiyatlarından daha geniş istifadə edilməsi;
* YKGF nəqletdirmə probleminin həlli;
* iritonnajlı neft-kimya məhsullarının (olefinlərin, aromatik karbohidrogenlərin, metanolun, dudanın, sintetik kauçukların) hazırlanması üçün lazımi monomerlərin və digər polimer materiallarının istehsalı;
* dizel yanacağının istehsalı;
* birbaşa qovulmuş benzin fraksiyasının alınması;
* mühərrik yanacaqlarının istehsalı;
* müəssisədə istehsal olunan A-76 benzininin aşağı istismar xassələrini yaxşılaşdırmaq üçün “Seoforming” texnologiyası üzrə benzin fraksiyasından yüksəkoktanlı benzinlərin alınması.
== Ədəbiyyat ==
Abbasov V.M., Nağıyev T.M., İbrahimov H.C., Məmmədova T.A., Abbasov M.M., Ağamaliyev Z.Z., Əmirov F.Ə. Qaz kimyası, Bakı, 2015, səh.91-91, 98-100
== Mənbə ==
{{mənbə}}
| |||