Neyrofiziologiya: Redaktələr arasındakı fərq

'''Neyrofiziologiya''' ─ neyromorfoloji fənlərlə yanaşı sinir sisteminin funksiyalarını öyrənən [[Fiziologiya|fiziologiyanın]] bölməsidir. Neyrofiziologiya nevrologiyanın nəzəri əsasıdır<ref>БСЭ. Большая Советская Энциклопедия</ref>. O, beynin tədqiqilə məşğul olan neyrobiologiya, psixologiya, nevrologiya, kliniki neyrofiziologiya, elektrofiziologiya, etologiya, neyroanatomiya və s. elmlərlə sıx bağlıdır<ref name="ChasKor">{{cite web

Neyrofiziologiya sinir sisteminin fəaliyyətini öyrənən fiziologiyanın xüsusi bölməsi olaraq daha gec yaranmışdır. Neyrofiziologiya praktiki olaraq XIX əsrin II yarısınadək heyvanların öyrənilməsinə əsaslanaraq eksperimental elm kimi inkişaf etmişdir. Həqiqətən də sinir sisteminin fəaliyyətinin “ibtidai” formada aşkar olunması insanda və heyvanda eynidir. Bir sinir hüceyrəsindən digərinə oyanmanın keçməsi (məsələn: [[sinir]], [[əzələ]] və [[vəzi]]), sadə reflekslər[[refleks]] (məsələn: ətrafların açılıb-yığılması), nisbətən adi [[işıq]], [[səs]], taktil və s. qıcıqların qəbulu və digərləri [[sinir]] sisteminin funksiyalarına aiddir. Yalnız XIX əsrin sonunda alimlər tənəffüsün, orqanizmdə qanın, toxuma mayesinin və bir sira digərlərinin tərkibinin sabit saxlanılması kimi bəzi mürəkkəb funksiyaların tədqiqinə keçdilər. Bütün bu tədqiqatların aparılması zamanı alimlər nəinki insanda, hətta ən primitiv heyvanda belə sinir sisteminin tam və hissəvi funksiyalarında mühüm fərq aşkar etmədilər. Məsələn: müasir eksperimental fiziologiyanın ilk çağlarında ən sevilən obyekti qurbağa idi. Ancaq yeni tədqiqat metodlarının kəşfilə (ilk növbədə sinir sisteminin fəaliyyətində elektrik hadisələrinin aşkar edilməsi) baş beynin funksiyalarının öyrənilməsində yeni bir mərhələ baş verdi, beyni zədələmədən və onun funksiyalarına müdaxilə etmədən bu funksiyaları tədqiq etmək, eyni zamanda onun ali fəaliyyətini ─ siqnalın qəbulunu, yaddaş, düşüncə və bir çox digər funksiyalarını öyrənmək mümkün oldu.

Neyrofiziologiya sinir sisteminin funksiyalarını və onun strukturunu öyrənən bir elm kimi beyni öyrənmək ilə məşğul olan neyroanatomiya, neyropsixologiya, [[elektrofiziologiya]] və s. elmlərlə sıx əlaqədardır. Neyroelmlərin[[Neyroelm]]lərin məsələləri ətraf mühitin hüceyrələrə təsirini və davranışın[[davranış]]ın formalaşmasında iştirak edən milyonlarla sinir hüceyrəsinin beyni idarə etməsini başa düşməkdən və insanın davranışını araşdırmaqdan ibarətdir. <ref> И.М. Прищепа, И.И. Ефременко Нейрофизиология" - Минск 2013 г. "Вышэйшая школа" УДК 612.816.3(075.8) ББК 28.707.3я73 П77</ref>

Cərrahi neyrofiziologiya ─ bu tətbiqi neyrofiziologiyadır. Cərrahiyyə zamanı [[cərrah]]-neyrofizioloq pasientin sinir sisteminin funksiyalarına nəzarətlə məşğul olur, bəzən bunun üçün pasientin sinir sisteminin sahələrində elektrofizioloji tədqiqatlar aparmaq lazım gəlir. Belə müşahidələr geniş kliniki qaydalara daxil olaraq neyromonitorinq adlanır.

== Neyrofizioloji müayinələr ==

* [[Elektroensefaloqrafiya]] (EEQ) ─ uşaqların və böyüklərin baş beynində xüsusi elek¬tro¬ensefaloqraf cihazı vasitəsilə qeydə alınan elektrik potensialları titrəyişlərinin yazılması üsuludur.