Vikipediya

Devid Lloyd Corc: Redaktələr arasındakı fərq

Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktəSonrakı redaktə →
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
k using AWB
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 1:
{{Dövlət xadimi
{{Təkrarlanan məqalə|Lloyd Corc}}
|Tam azərbaycan dilində adı = DevidDeyvid Lloyd Corc▼
{{Şəxs
|Şəkil adın originalı = ''David Lloyd George.jpg ''
| portret = David Lloyd George.jpg
|Şəkil məlumat =
| portretin ölçüsü = 200
|Şəkil miqyası = 150px
|Adı izah = Devid[[Böyük Britaniya]] Lloydbaş Corcnaziri
| titul = [[Böyük Britaniya]] baş naziri
▲|Tam adı = Devid Lloyd Corc
| dövr əvvəl = [[7 dekabr]] [[1916]]
|Digər adları =
| dövr son = [[22 oktyabr]] [[1922]]
|Fəaliyyəti =
| sələfi = [[Herbert Henry Asquith]]
|Doğum tarixi = {{Doğum tarixi|1863|1|17}}.▼
|Doğum yerixələfi = [[Mançester]], = [[BöyükAndrew Bonar BritaniyaLaw]]
| partiya = [[Liberal Partiya (Böyük Britaniya)|Liberal]] (1890–1916) və (1924–1945) [[Milli Liberal Partiyası (Böyük Britaniya, 1922)|Milli Liberal]] (1916–1924)
|Vəfatı = {{Vəfat tarixi və yaşı|1945|3|26|1863|1|17}}▼
 
|Vəfat yeri = [[Llanistamdvi]], [[Böyük Britaniya]]
▲|Doğum doğum tarixi = {{Doğum tarixi|1863|101|17}}.
|Vəfat səbəbi =
| doğum_yeri = [[Chorlton-on-Medlock]], [[Mançester]], [[İngiltərə]], [[Böyük Britaniya]]
|Dəfn yeri =
▲|Vəfatı ölüm tarixi = {{Vəfat tarixi və yaşı|1945|303|26|1863|101|17}}
|Atası =
| ölüm yeri = [[Tŷ Newydd]], [[Llanystumdwy]], [[Caernarfonshire]], [[Uels]], [[Böyük Britaniya]]
|Anası =
|Yoldaşı vətəndaşlıq = Britaniya
|Uşaqları milliyəti = Uels
| uşaqları = 5
|Sayt =
| imzası = David Lloyd George Signature.svg
}}
 
'''David Lloyd George''' (oxunuşu: ''deyvid loyd corc'') (d. [[17 yanvar]] [[1863]] – ö. [[26 mart]] [[1945]]) Britaniyalı siyasətçi, [[1916]]-[[1922]] illərdə baş nazir. David adı, Lloyd George soyadıdır. 1945-ci ildə ölümündən qısa bir müddət əvvət Dwyfor Qrafı rütbəsi verildi.
'''Devid Lloyd Corc''' (17.1.1863, Mançester-26.3.1945, Llanistamdvi, Karnarvənşir) - Böyük Britaniya siyasi və dövlət xadimi, diplomat. Liberallar partiyasının lideri. 1905-1908-ci illərdə ticarət naziri, 1908-15 illərdə maliyyə naziri, 1916-22 illərdə baş nazir olmuşdur.
 
Liberal Partiyasından seçilən sonuncu baş nazirdir. [[Birinci dünya müharibəsi]] ərzində ölkəsini idarə etdi, müharibədən sonra Avropanın yenidən dirçəlməsində baş rol oynadı. [[Osmanlı İmperiyası]]nı parçalama siyasətini dəstəklədi, [[İstiqlaliyyət Müharibəsi]] boyunca İngilis hökumətini idarə etdi. [[Türkiyə Cümhuriyyəti]]nin qurulmasına səbəb olan [[türk]]lərə qarşı açılmış müharibənin baş memarı oldu.
 
== HəyatıGənclik illəri ==
[[1863]]-cü ildə [[Mançester]]ə bağlı Chorlton-on-Medlock'da doğulan Lloyd Corc, fəhlə ailəsindən olan ilk ve əslən [[Uels]]dən olan yeganə Böyük Britaniya baş naziridir.
 
Hüququ bitirdi. [[1885]]-ci il seçkilərində [[Austen Çamberlain]]ın islahat programından təsirlənərək Liberal Partiyaya qatıldı. [[İrlandiya]]nın muxtariyyəti (Home Rule) üçün mübarizə aparan baş nazir [[William E. Gladstone]]un təqibçisi oldu. Uels üçün oxşar bir muxtariyyət programı təşkil etməyə çalışdı. [[1890]]-cı ildə parlamentə girdi. Parlamentdə xüsusilə [[Anqlikan Kilsəsi]]nin rəsmi statusuna ve [[Bor Müharibəsi]]nə qarşı çıxışları ilə tanındı.
Paris sülh konfransının (1919-20) əsas təşkilatçılarından və Versal sülh müqaviləsinin (1919) müəlliflərindəndir. Bu dövrdə bolĢeviklərin qələbələri sovet Rusiyasının qonĢuluğunda yerlə-Ģən yeni yaranmış dövlətlər üçün ciddi təhlükə yaradırdı. Digər tərəfdən, Qərbin bir sıra dövlət xadimləri keçmiş Rusiyanın sərhədləri boyunca yaranmış milli dövlətlərə bolĢevizmin digər bölgələrə yayılmasının qarşısını ala bilə-cək bir qüvvə kimi baxırdılar. Müttəfiqlərin Rusiya məsələsində öz siyasətlərinə düzəliş etməsi vaxtının çatdığını ilk dəfə Lloyd Corc bildirmiĢdi. Müttəfıqlərin bu vaxta qədər Rusiyanın daxilindəki antibolşevik qüvvələrin ruhlandırıl-ması üçün "vahid və bölünməz Rusiya" prinsipi ilə formalaĢdırılan siyasəti artıq əhəmiyyətini itirmişdi. O, 1919-cu il noyabrın 17-də İngiltərə parlamentinin icmalar palatasında çıxıĢ edərək bildirdi ki, Rusiyada kifayət qədər antibolşevik qüvvələrin olmasına baxmayaraq, onlar birləĢə bilmirlər. Bu qüvvələr sırasında Azərbaycanın da adını çəkən L.Corcun fikrincə, onlarm birləĢə bilməmələrinin baĢlıca səbəbi müstəqillik məsələsində "ağlar" ilə milli ucqarların mənafelərinin uyğun gəlməməsidir. L.Corc Kolçakın və Denikinin, bir tərəfdən, bolĢevikləri devirib Rusiyada köhnə rejimi bərpa etmək, digər tərəfdən isə, "vahid və bölünməz Rusiya" uğrunda mübarizə apardıqlarını qeyd edərək, bildirirdi ki, birinci məsələdə onların milli ucqarlar ilə bir mövqedən çıxıĢ etmələri mümkündür, lakin ikinci məsələdə mənafeləri heç cür uyğun gələ bilməz. O, çıxıĢında qeyd edirdi: "...Denikin deyir ki, Gürcüstan, Azərbaycan, Ermənistan Rusiyanın bir hissəsidir. Onları Rusiyaya birləĢdirmək onun siyasətinin əsas özəyidir, lakin onlar bu haqda eĢitmək belə istəmirlər. Onlar müstəqillik uğrunda mübarizə aparırlar". O, açıq göstərirdi ki, Rusiyamn daxilindəki antibolĢevik mərkəzlərinə olan ümidlər boĢa çıxmıĢdır, "ağ" generallar ilə milli ucqarların vahid ittifaqda bolşevizmə qarşı mübarizə aparmaları mümkün deyil. Beləliklə, L.Corc parçalanmıĢ, bufer dövlətlərlə əhatə olunmuş və bolşevizm ideologiyasının təcrid olunduğu bir Rusiyanı daha məqbul sayırdı. O, sovet Rusiyasının hərbi yolla məğlub edilməsinin mümkün olacağına Ģübhə ilə yanaĢır, əsas diqqəti onun qonĢu bölgələrdən təcrid olunmasına yönəldirdi. Bunun üçün isə, Qərb dövlətlərinin yeni yaranmıĢ milli dövlətlərə münasibətində əsaslı dəyiĢiklik edilməli idi. L.Corcun çıxıĢında Azərbaycana da mühüm yer ayrılmıĢdı. Bu, gənc Cümhuriyyətin beynəlxalq aləmdə nü-fuzunun artmasına müəyyən təsir göstərmiĢdi. Corcun göstərilən çıxıĢı, eyni zamanda, ermənilərin Azərbaycana qarĢı apardıqları böhtan kampaniyasına da ağır zərbə vurmuĢdu. Bıından əlavə, onun çıxışı Qərb dövlətlərinin Qafqaza, o cümlədən Azərbaycana maraqlarının artmasına səbəb oldu. Bu isə Azərbaycanın beynəlxalq aləmdə de-fakto tanınmasını sürətləndirdi və dünya dövlətləri birliyində bərabərhüquqlu yer tutmasına zəmin yaratdı. L.Corc Paris sülh konfransı Ali ġurasının 1920 il yanvarın 10-da Böyük Britaniyanın təşəbbüsü ilə çağırılan ses-siyasında Cənubi Qafqaz respublikaları ilə bağlı məsələlərin müzakirəsində fəal iştirak etdi. Onun təĢəbbüsü ilə Ali ġuranın qəbul etdiyi qərara əsasən, hərbi ekspertlər Cənubi Qafqaz respublikalarına kömək üçün təkliflər hazırlamalı idilər. L.Corc Azərbaycan və Gürcüstanm müstəqil dövlətlər kimi tamnması məsəleəini irəli sürmüĢdü. O, hərbi ekspertlərin Qafqaza qoşun göndərmək təklifinə etiraz etmiĢ, Cənubi Qafqaz respublikalarına silah-sursatla və geyimlə təcili yardım göstərilməsini zəruri saymıĢdı. L.Corc bildirmişdi ki, Cənubi Qafqaz respublikaları müdafiə qabiliyyətlərini, xüsusən Bakının müdafiə qabiliyyətini öz silahlı qüvvələri hesabına gücləndirməlidirlər. O, Dağlılar Respublikasım de-fakto tanımaq haqqında [[Əlimərdan bəy Topçubaşov]]un təklifini bəyənmiĢ və Ali ġura Qafqaza aid 4 maddədən ibarət qərar qəbul etmiĢdi. Lloyd Corc Sovet Rusiyasına qarĢı müdaxiləni müdafiə etmiĢ, lakin bu siyasətin perspektivsizliyini görüb, Sovet dövləti ilə münasibətləri nizama salmağa məcbur olmuĢdu. Türk xalqının milli azadlıq hərəkatına (1918-23) qarĢı silahlı müdaxilənin təĢkilatçısı olmuĢ, Antanta dövlətlərinin bu avantürist siyasəti boĢa çıxdıqdan sonra istefa vermiĢdi. Sonralar faĢist təcavüzünə qarĢı Sovet-Ġngiltərə HəməkdaĢlığına tərəfdar çıxmıĢdır.
 
[[1905]]-ci ildə Nazirlər Kabinetinə daxil oldu. [[1908]]-ci ildə maliyə naziri oldu. İngiltərədə sosial təhlükəsizlik sisteminin qurulmasında baş rol oynadı. İşçi hüquqlarını müdafiə etdi. Lordlar Palatasının ayrı-seçliliklərinə qarşı mübarizə apararaq aristokratiyasın ingilis siyasətindəki ağırlığının azaldılmasını təmin etdi.
== İstinadlar ==
 
== HəmçininBaş baxNazirliyi ==
Baş Nazir [[Asquith]] liderliyindəki Liberal Partiya 1916-cı ildə bölündükdən sonra, Lloyd Corc partiyanın bir qanadı ilə birlikdə ayrılaraq Muhafizəkar Partiyanın dəstəklədiyi bir koalosiya hökuməti qurdu. [[6 dekabr]]] [[1916]]-cı ildə baş nazir oldu. [[Birinci dünya müharibəsi]]nin son iki ilində, beş nəfərlik "Savaş Kabineti" ilə ingilislərin müharibə siyasətini idarə etdi.
 
Müharibədən sonra toplanan [[Paris Sülh Konfransı]] Lloyd Corcun karierasının zirvəsi idi. Parisdə qaldığı beş ay ərzində [[Fransa]] baş naziri [[Clemenceau]] və [[ABŞ]] baş naziri [[Uilson]] üzərində üstünlüyə sahib oldu. Müharibədən sonra başda [[Almaniya]] və [[Osmanlı İmperiyası]] olmaqla, yeni qurulacaq dünya nizamını müəyyən etməkdə mühüm rol oynadı.
== Xarici keçidlər ==
 
[[Kateqoriya:İngiltərə siyasətçiləri]]
[[Kateqoriya:Böyük Britaniya baş nazirləri]]
[[Kateqoriya:Diplomatlar]]
[[Kateqoriya:Böyük Britaniyada vəfat edənlər]]
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/wiki/Devid_Lloyd_Corc"