|
== Həyatı ==
Yuri Qaqarin kəndli ailəsində anadan olmuşdur. Onun atası Aleksey İvanoviç Qaqarin dülgər, anası Anna Timofeyevna Qaqarina isə heyvandarlıqla məşğul idi. Uşaqlığını Kluşino kəndində keçirmişdir.Ailədə olan 4 uşaqdan 3-cüsü idi.
1941-ci ildə məktəbməktəbə təhsilinigetmiş, almağa[[24 başlasamay]] da,[[nasist Almaniyası1945]]<nowiki/>nın-ci kəndiildə işğalailəsi etməsiilə səbəbindən təhsilini yarımçıq qoymalı olmuş və yalnız 5 ildən sonra yeni köç etdikləribirlikdə [[Qjatsk]] şəhərində davam etdirəşəhərinə bilmişdirköçmüşdür. [[1951]]-ci ildə Yuri orta ixtisas məktəbini bitirərək metal tökmə üzrə ixtisasa yiyələnmişdir. Həmin ilin avqustunda Qaqarin [[Saratov]] sənaye texnikumuna daxil olur və oktyabr ayından Saratov aeroklubunun üzvü olur. [[1955]]-ci ildə təhsilini əla qiymətlərlə başa vuraraq Yak-18 təyyarəsində ilk dəfə sərbəst uçuş edir.
[[27 oktyabr]] [[1955]]-ci ildə Qaqarin əsgərliyə çağırılır və [[Orenburq]]dakı 1-ci hərbi aviasiya məktəbinə göndərilir. [[25 oktyabr]] [[1957]]-ci ildə o bu məktəbi bitirir.
== Hərbi hava qüvvələrindəki karyerası ==
[[27 oktyabr]] [[1955]]-ci ildə Qaqarin hərbi xidmətə çağırılır və [[Orenburq]]dakı 1-ci hərbi aviasiya məktəbinə göndərilir. [[25 oktyabr]] [[1957]]-ci ildə o bu məktəbi bitirir və məzuniyyətdən dərhal sonra [[Norveç]] dövləti ilə sərhəddə yerləşən [[Murmansk vilayəti]]<nowiki/>ndəki Luostari hərbi bazasına təyin edilir.Həmin ilin 5 noyabr tarixində o Sovet hərbi hava qüvvələrində leytenant, 2 il sonra isə baş leytenant rütbəsinə qaldırılır.
[[9 dekabr]] [[1959]]-cu ildə o ərizə ilə kosmonavtlığa namizədlərin siyahısına götürülməyi xahiş edir. Qaqarin iki tibbi ekspertizanı keçdikdən sonra [[1960]]-cı ildən general [[Verşinin]] əmri ilə kosmik uçuşlar üçün hazırlıq komandasına qəbul edilir.
== Rusiya SFSR Kosmik proqramı ==
[[9 dekabr]] [[1959]]-cu ildə o ərizə ilə kosmonavtlığa namizədlərin siyahısına götürülməyi xahiş edir. Qaqarin iki tibbi ekspertizanı keçdikdən sonra [[1960]]-cı ildən general [[Verşinin]] əmri ilə kosmik uçuşlar üçün 19 nəfərdən ibarət olan hazırlıq komandasına qəbul edilir.Qaqarin daha sonra Vostok proqramına yönələnəcək Soçi 6 təlim qruplarında iştirak edir.Qaqarin və digər gələcək namizədlərin bütün növ fiziki və psixoloji hazırlılıq səviyyəsi yoxlanılır və sonda bütün xarakteristikalara uyğun gəldikləri üçün Qerman Titov adlı digər kosmonavtla ilk uçuşlarda iştirak etmək üçün təyin edilirlər.Əslində məhz onların seçilməsinin əsil səbəbi Vostok gəmisində məhdud sahənin və həmçinin həmin namizədlərin boyunun digər namizədlərlə müqayisədə kiçik olması idi(Yuri Qaqarinin boyu 157 sm idi )
=== Vostok 1 ===
[[Şəkil:Stamp of Azerbaijan 595.jpg|thumb|left|200px|Azərbaycan poçt markası (2001).]]
[[1961]]-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]-la [[kosmik yarış]]da önə çıxmaq istəyən [[Sergey Korolyev]] namizədlər arasından 6 nəfəri seçir. Kimin kosmosa uçması son dəqiqəyə qədər gizli saxlanılır. Son anda Qaqarin və onun əvəzləyicisi [[Titov]] seçilir.
Uçuş [[12 aprel]] [[1961]]-ci ildə yerli vaxtla saat 09:07-də [[Baykonur]] start məntəqəsində baş tuturverir.Uçuş başlıyan anda Qaqarin yeni kosmik eranın başlanmasına işarə edən və sonradan fenomenə çevriləcək məşhur "Поехали - Getdik" ifadəsini işlədir. "[[Vostok]]" gəmisində uğurla kosmosa çıxan Qaqarin göydə 108 dəqiqə dövr etdikdən sonra kosmik gəmidə enmə ilə bağlı bir neçə xırda problem yaransa da sağ-salamat yerə qayıdır və beləliklə kosmosa və Yer orbitinə uçan insan kimi tarixə düşür.
== Kosmik uçuşdan sonra ==
Bu ilk kosmik uçuş Yuri Qaqarinə nəinki SSRİ-də, həmçinin bütünlüklə dünyanın bütün nöqtələrində şöhrət gətirir.Bütün dünya mətbuatı onun bioqrafiyası və uçuş detalları barədə dərclər etməyə başlıyır.SSRİ-daxilində və onun hüdudlarından kənarda(Birləşmiş krallıq,Almaniya,Braziliya,Misir,Yaponiya,Kanadada)miqyasına görə 2-ci dünya mühəribəsindən sonra ikinci sayılacaq bir neçə nümayişlər keçirilir.
[[14 aprel]] [[1961]]-ci ildə helə Moskvada keçirilən həmin nümayişlərin birində o Sovet rəhbəri [[Nikita Xruşşov]] tərəfindən Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adına layiq görülürgörülmüşdür.
== Ölümü ==
Qaqarin [[27 mart]] [[1968]]-ci ildə sınaq uçuşu zamanı təyyarədə qəzaya uğrayaraq həlak olmuşdur. O, [[Moskva]]da [[Kreml (Moskva)|Kreml]] divarında dəfn olunub.
| 