Kanada: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
din |
|||
Sətir 330:
|359,111
|}
Əhali ölkə ərazisi üzrə qeyri-bərabər, başlıca olaraq ABŞ-la sərhəd boyunca daha sıx yerləşmişdir. Dünyada ən az əhali sıxlığına malik olan ölkə Kanadadır. Əhalinin 81%-i şəhərlərdə yaşayır. İldə 30 min nəfərin Kanadaya immiqrasiya etməsi əhalinin artımına müsbət təsir göstərir. İri milyonçu şəhərləri [[Monreal]],[[Toronto]] və [[Vankuver]]dir. Şimalda iri torpaq sahələri isə demək olar ki, mənimsənilməyib.
Yerli idarə orqanları ilə hindu xalqı arasında torpaqların və təbii resursların istifadəsi ilə bağlı səlahiyyətlərin müəyyənləşdirilməsi problemi artıq uzun illərdir ki, ictimaiyyətin diqqət mərkəzində qalmaqda davam edir. Daxili siyasətin əsas problemi isə Kvebek əyalətinin fransızdilli əhalisinin uzun illərdən bəri davam edən separatçı mövqeyidir. [[1955]]-ci ildə bu problemlə bağlı keçirilən sonuncu referendumda Kvebekin tatmamilə müstəqil olmasını istəyənlər səslərin yarısından bir az toplayaraq məğlub oldular. Amma həmin vaxtdan ictimai fikrin sorğusu müstəqillik tərəfdarlarının azaldığını qeyd edir. [[2003]]-cü ildə yerli seçki Kvebekin müstəqilliyinə çalışanların məğlubiyyəti ilə nəticələndi. Kvebekin orijinallığı mövzusu [[2006]]-cı ilin sonunda daha da inkişaf etdi. Belə ki, parlament kvebeklilərin Kanadının tərkibində ayrı bir millət olduğunu müəyyənləşdirdi. Bu qərar, əsasən, simvolik xarakter daşıyır və ölkənin konstitusiyası və digər qanunlarında qeyd olunmayıb. Kanada son zamanlar [[Arktika]] ilə qeyri-dəqiq sərhədlə ayrılmış ərzilərdə hakimiyyət hüququ barədə daha aktiv bəyanatlar verir. Bununla yanaşı, ABŞ və [[Danimarka]] da bəzi rayonlara öz hüquqları olduqlarını irəli sürüblər. Geniş, lakin hələ tədqiq edilməmiş neft və qaz ehtiyatlarının kimə məxsus olacağı bu mübahisələrin nəticəsindən asılıdır.
== Kanada-Amerika münasibətləri ==
=== Din ===▼
Kanadanın həyatında bir çox şey güclü cənub qonşusu ABŞ-la münasibətlərlə müəyyənləşir. Dünyada bir–biri ilə ikitərəfli ticarət həcminə görə ABŞ və Kanada ilə rəqabətə girə biləcək başqa cüt ölkə yoxdur. Kanadanın ABŞ və [[Meksika]] ilə birgə imzaladığı [[Şimali Amerika]] sazişi ölkədə ticarətin birdən –birə yüksəlişinə səbəb oldu. Amma bir çox problemlər həll olunmamış qaldı. Əsas narazılıq isə ABŞ-ın Kanada ixracatına mənfi təsir edən fəaliyyətidir – məsələn, Kanada meşəsinə olan tarif və Amerika fermerlərinə artan maddi yardım. Kanada ilə ABŞ arasında digər mübahisəyə səbəb isə ətraf mühitin çirklənməsidir. Sərhəd boyunca uzanan Amerika zavodları və [[Alyaska]]dakı neft sənayesi çirklənməyə əsas səbəb göstərilir. Xarici siyasət sferasında Kanada cənub qonşusundan fərqli kursdadır. Məsələn, Kanada ABŞ-ın elan etdiyi terrorla müharibə üçün öz qoşunlarından istifadə etmək qərarını verdi, amma onları İraqa göndərmədi. Kanada Amerikanın Kubaya qoyduğu ticarət embarqosunu da dəstəkləmir. [[2001]]-ci il [[11 sentyabr]] hadisəsindən sonra əsas aktual problem terrorçuların 9 min km uzunluqda olan Amerika-Kanada sərhədindən keçə bilməsinin qarşısını almaq olub. Bu, hər iki dövləti daha aktiv informasiya mübadiləsi aparmağa şövq etdi.
* [[Xristianlıq|Xristianlar]] — 66 %▼
Kanadada dini müxtəliflik mövcuddur. Kanadada rəsmi bir kilsə mövcud deyil və hökumət dini müxtəlifliyi dəstəkləyir. Kanadada dini etiqad azadlığı qanunlarda öz əksini tapıb və insanların toplaşmaq və öz dinlərinə etiqad etmək azadlığı var. Son illərdə Kanadada xristian dininə inanan insanların sayında azalma müşahidə edilir. Kanadalıların bir çoxu dinin gündəlik həyatda önəmsiz olduğunu fikirləşsələrdə, Tanrıya inam mövcuddur. 2011-ci ildəki araşdırmaya görə Kanadalıların 67.3%-i xristiandır. Bunun 38.7%-ni Roma katolikləri təşkil edilir. Qalan 27% isə protestantlardan ibarətdir. 2011-ci ildə 23.9% insan hər hansı bir dinə bağlı olmadığını etiraf etmişdir. Geriyə qalan 8.8%-i isə digər xristian olmayan dinlər (İslam-3.2%, Hinduizm-1.5%) təşkil edir.
** Katoliklər — 39 %
** Protestant — 27 %
Sətir 343 ⟶ 348:
* Digər — 10 % (əsasən [[İslam]])
[[Şəkil:UniversityOfManitobaAdministrationBuilding.jpg|thumb|[[Manitoba Universiteti]]]]
Ölkənin təhsil sisteminə dövlət məktəbləri daxil olduğu kimi, özəl məktəblər də daxildir. Konstitusiyaya görə təhsil yalnız əyalətin ixtiyarında yerləşir. Nəticədə, müxtəlif ölkələrdə təhsil sistemi əhəmiyyətli dərəcədə müxtəlif ola bilər.
Sətir 352 ⟶ 357:
Bir halda ki, Kanadada iki dövlət dili – ingilis və fransız dili var, tələbələr bu iki dillərdən birində təhsil ala bilər. Bəzi universitetlərdə təhsilin iki dildə olmasına baxmayaraq, tələbələrin daxil olması üçün iki dili yaxşı bilmək elə də vacib deyil.
==
Kanadanın iki rəsmi dili vardır : İngilis və Fransız dili. 7 iyul 1969 - cu ildə Kanadanın federal torpaqlarının hamısında ingilis və fransız dilləri rəsmi dil olaraq qəbul edildi.
* İngilis dili: 19,460,855 (55.97%)
| |||