Kociki: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 18:
Müqəddimənin birinci bölməsini Yasumaro belə şərh edir: O, birinci bölməni iki mövzuya həsr edir: dünyanın inkişaf yolu Yasumara dünyanın həm kosmoqonik, həm də tarixi sxemin mifoloji aspektdən aydınlaşdırır və bu prosesi xaosdan başlayır. Sonra tədricən bu xaos qatılaşır və dünyanın yaranma prosesi gedir. Kosmoqonik prosesin birinci adı – Göyün yerdən ayrılmasıdır. Bu proses üç ilahi qüvvənin müşayiəti ilə baş verir: [[Atenoromi]], [[Tokomi]] və [[Kami]]. Bu üç ilahi varlıq dünyanın ilk yaranma mərhələsidir, sonra başqa ilahi qüvvələr fəaliyyətə başlayır. Bu allahların biri [[İzanaqi]], o birisi isə [[İzanami]]dir. Onlar bütün varlığın ilk yaradıcılarıdır. Onlar həm də dünyada olan hər şeyin yaradıcılarıdır və hər şeydən əvvəl bizim Adalar ölkəsini – [[Yaponiya]]nı yaradıb.{{sfn|Bədəlzadə|2016|p=24}}
[[Şəkil:Shinpukuji-bon Kojiki (真福寺本古事記).png|thumb|left|Əsərdən bir parça.]]
Bu mifologiya həm də esxotoloji ruhla zəngindir. "Kociki"də "Zülmət ölkəsi" adlı utopik bir ölkədən danışılır. Guya insan öləndən sonra bütün ruhlar həmin ölkəyə yığılır. "Kociki"də İzanaqinin arvadı İzanami haqqında da danışılır və deyilir ki, bu ilahi zülmətdə gizlənir və onun əri allah İzanaqi onun yanına
getməyə can atır. Sonra İzanaqi təzədən işıqlı dünyaya qayıdır. İzanaqi dəstəmaz alarkən sonra onun vücudundan çoxlu sayda ilahi ruhlar yaranır və onların içərisində də üç yeni allah var: İşıqlı ilahə [[Ameterasu]] (Günəş), Gecə Ay allah [[Sukiyomi]] və su stixiyası və Tufan allahı – Susanoo.{{sfn|Bədəlzadə|2016|p=23}}
Sətir 34 ⟶ 35:
Bütün bunlardan sonra Yasumaro qeyd edir ki, Amatarasu Allahların şurasını təşkil edir və allahlara tapşırır ki, Dünyanı mükəmməl yaratmaq üçün məşvərətə yığışsınlar. Amatarasu belə qərara gəlir ki, dünyanı çox etibarlı allaha tapşırmaq lazımdır və son qərarı belə olur ki, öz oğlunu Yerə göndərsin. Onun oğlu yerə enir. O, burada (yəni Yerdə) nikaha girir və yerdə bir oğul qazanır. Amatarasu öz nəvəsinə ([[Niniqi]]yə) yeri, daha doğrusu Yaponiyanı bağışlayır və öz nəvəsinə Göylərin canişinliyini də etibar edir, yerdə isə onu hakimiyyət verərək, birdəfəlik onu yerə təhkim edir. Onun ayaqları ilk dəfə [[Kyuşu (ada)|Kyuşu adası]]na toxunur. Yaponiyada Amatarasunun nəvəsinin yerə enməsini sonralar da Yaponiya tarixinin başlanğıcı kimi təntənəli surətdə qeyd edirlər: yaponların inamına görə, guya sonrakı nəsillərin hamısı bu nəvədən – Niniqidən törəyiblər və guya Yaponların gələcək nəsillərinin də əsas nüvəsi Niniqidir.{{sfn|Bədəlzadə|2016|p=26}}
[[Şəkil:Kojiki den.jpg|thumb|Kociki kitabları]]
Bundan sonra Yasumaro sonrakı hadisələrə toxunur: O, Niniqinin nəsillərinin Yaponiyaya geniş surətdə yayılmasından danışır. "Kociki"nin sonrakı dövrlərinin mifik qəhrəmanları kimi Kamu-Yamato çıxış edir və o, [[Yamato]]nu (Yaponiyanı) zəbt edir. Əsərdə Naqasuna ona qarşı qoyulur. O, döyüşkən qəbilələrin başçısıdır (Hondo adasındakı qəbilələrin). Burada söhbət Yaponiyanın artıq Yer imperatoru haqqında sonralar [[Cimmu]] adlanan hökmdardan gedir. Çox ciddi cəhddən sonra Kamu Uamato Yamato ölkəsini fəth edir və Kaşivora adlı kənddə öz hakimiyyətini bərqərar edir. Bundan sonra bu imperator Yamato özündən sonra gələn imperatorların bünövrə daşını qoyur. Niniqinin Göydən Yerə enməsi ilə artıq Yer hakimiyyəti, Yer dövlətləri yaranır, real "İnsan hakimiyyəti meydana gəlir".{{sfn|Bədəlzadə|2016|p=26}}
=== Qalan bölmələr ===
"Kociki" müqəddiməsinin ikinci bölməsi bütünlüklə iki hissəyə bölünür. I hissədə Tenmu hakimiyyətinin özü, ikinci hissədə isə onun şöhrətlənməsi haqqında bəhs edir. I hissədə Yasumaro öz qəhrəmanının xasiyyətnaməsini verir. Burada Yasumaro öz qəhrəmanının taleyində hansı dəyişikliklərin baş verməsini təsvir edir. Tenmunun taxtı qısa bir vaxta qədər şahzadə
Üçüncü bölmə də də iki hissəyə bölünüb. Birinci hissədə göstərilir ki, Tenmu qədim nağılların toplanmasına necə başlamaq haqqında əmr verir. Tenmu istəyirdi ki, bu yaradılacaq salnamənin əsasında, yəni "Kociki"nin əsasında onun çarlıq dövrünün, onun islahatçılıq fəaliyyətinin bütün detalları bu kitabda əks etdirilsin. Lakin bütün bunlara baxmayaraq bu salnamənin əsas mənbəyi şifahi ənənə ilə bağlıdır. "Kociki"nin III bölməsinin ikinci hissəsində hansısa bir nağılçıdan danışılır ki, onunda adı Hieda no Aredir.{{sfn|Bədəlzadə|2016|p=28}}
"Kociki" müqəddiməsinin IV bölməsi Yasumaronun "Kociki" üzərində necə həssaslıqla işlənməsi barədə danışılır: Yasumaro özündən qabaq deyilənləri sanki tamamlayır, onları daha gözəl şəkildə ifadə edirdi. "Kociki" üzərində belə həssaslıqla iş aparmaq imperatriça Temmenin vaxtına düşür ([[707]]-[[715]]). Bu bölmənin özü də iki hissədən ibarət olaraq tərtib edilmişdir. Birinci hissə imperatriçanın mədhindən ibarətdir və onun hakimiyyət dövrü bütün təfsilatı ilə nəql edilir. İkinci hissə isə artıq "Kociki"nin başa çatdırılması prosesi təsvir edilir.{{sfn|Bədəlzadə|2016|p=29}}
Beşinci və sonuncu bölmə Yasumaronun müqəddiməsi artıq Yasumaronun gördüyü işlərin təfərrüatlarını ümumiləşdirir. Müəllif burada üç mətləbə toxunur: O, əvvəla istifadə etdiyi dil haqqında danışır, sonra isə öz gördüyü işinin xarakterindən bəhs edir, üçüncü hissədə isə öz işinin ümumi məzmunundan və planından danışır.{{sfn|Bədəlzadə|2016|p=29}}
| |||