Bloq: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k tənzimləmə using AWB |
|||
Sətir 1:
'''Bloq''' – ({{lang-en|blog}} — şəbəkə jurnalı və ya hadisələr gündəliyi) fərdi jurnal olub, informasiyanı, fikirləri, şərhləri və müxtəlif tipli hiper əlaqələri özündə toplayan [[veb-sayt]]dır. [[İngilis dil]]indəki "web" və "log" sözlərinin birləşməsindən alınan "weblog" sözlüyünün zamanla təhrif olunmuş formasıdır. Hazırda bloqlar ən güclü [[Veb 2.0]] və [[yeni media]] alətlərindən biri hesab olunur. [[Bloqçu]] (blogger) – bloq yaradan insandır.
[[2002]]-ci ilin noyabr ayında tanınmış [[sahibkar]] [[Devid Sifri]] tərəfindən boqlar üçün ilk axtarış sistemi – [[Technorati]] yaradıldı.
Sətir 10:
Bloqlar əksər vaxtlarda şəxsi olaraq fəaliyyət göstərir, yəni ki, bir tək müəllifə aid olur. Bəzən isə qrup şəklində, bir necə müəllif tərəfindən yazılar yazılır.
Advertising Age jurnalının verdiyi məlumata görə, hal hazırda [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]-da internet bloqlarının aktiv oxuyucu sayı Amerikanın bütün əhalisinin ¼-ni təşkil edərək 35 milyonu ötüb. Bloqlarda olan məlumatların oxunmasına onların hər biri həftədə 3.5 saat vaxt sərf edir ki, bu da ümumi iş vaxtının təxminən 9%-ni təşkil edir.
Çində xüsusi qanun ilə "anonim" bloqların yaradılması qadağan olunub. Bu qanuna görə, bloq sahibi özlərinə ləqəb seçə bilərlər, ancaq bağlı olduqları serverlərin müdiriyyətinə əsl adlarını bildirməlidirlər.
== Yaranma Tarixi ==
Termin kimi blog (weblog) ilk dəfə [[1997]]-ci ilin [[17 dekabr]]ında "Robot Visdom" (Robot Wisdom) adlı İnternet-gündəlikdə müəllif Corn Berger (Jorn Barger) tərəfindən işlədilmişdir. Müəllif "İnternet-gündəlik" sözünə analoji olaraq "logging the web" sözünün qısaltması olan "weblog" ifadəsini işlətmişdir. Bu söz ingilis dilindən tərcümədə "şəbəkədə gündəlik yaratmaq" mənasını ifadə edir. Termin [[1999]]-cu ilin aprelində "Peterme" bloqunun yaradıcısı [[Piter Merholz]] (Peter Merholz) tərəfindən təhrif olundu və "we blog" – "biz bloq yaradırıq" kimi ifadə edildi. Bunun da nəticəsində "to blog" "bloq yaratmaq" ifadəsi yarandı və bu günkü bütün növ İnternet-gündəlikləri nəzərdə tutan ad – "blog" ifadəsi yarandı.
Bloq ideyasının yaranma tarixi və yaradıcısı haqqında dəqiq faktlar mövcud deyil. Bu ideyanın ilk müəllifi kimi üç şəxsin [[Tim Berners-Li]]nin (Tim Berners-Lee), [[Castin Holl]]un (Justin Hall) və [[Deyv Vayner]]in (Dave Winer) adları çəkilir. Bunların hər biri bu və ya digər şəkildə bloqların təşəkkül tapmasında mühüm rol oynamış şəxslər sayılır.
== Bloqlar yeni kütləvi informasiya vasitəsi kimi ==
Bloqlar [[KİV]]-lə rəqabət aparan qüvvə kimi ilk dəfə özünü [[2001]]-ci ilin [[11 sentyabr]]ında [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]-da baş vermiş terror hadisəsi zamanı göstərə bildi. Nyu-York bloqçuları hadisə baş verən məkandan operativ müsahibələr alıb, hadisə şahidlərindən faktlar toplayır, şəkillər çəkir, hadisələri şərh edib bloqlarda yerləşdirirdilər<ref>
ABŞ-da və Rusiyada bəzi bloqlara [[KİV]] şəhadətnaməsi təqdim edilir. Rusiyada ilk dəfə Livejournal.com bloq saytının '''www.ottenki-serogo.livejournal.com''' [http://ottenki-serogo.livejournal.com/] səhifəsinin müəllifinə KİV şəhadətnaməsi təqdim olunmuşdur. Verilən lisenziyaya əsasən, bloqçu Rusiya Federasiyasının qanunvericiliyinə uyğun olan reklam və xəbərlərlə çıxış edə bilər <ref>[http://hitech.newsru.com/article/28jan2009/regblog Первый блог в России получил свидетельство о регистрации в качестве СМИ, ]</ref>.
Bloqların [[KİV]] kimi qəbul olunması bir çox ölkələrdə KİV-ə olan təzyiqlərin bloqlara da olmasına səbəb olur. Bu məsələ [[Google]] və [[Mərkəzi Avropa Universiteti]]nin təşkil etdiyi "Azadlıqda İnternet 2010" tədbirində (20-22 sentyabr, [[Budapeşt]], [[Macarıstan]]) "Hökumət və bloqçular arasında siçan-pişik oyunu" başlığı altında geniş müzakirə olunub.
== Bloqların siyasiləşməsi ==
Sətir 31:
== Azərbaycanda bloq ==
Hazırda Azərbaycanda minlərlə bloqlar aktiv olaraq yazılır və mütəmadi olaraq yenilənir. Azərbaycanda bloqların yazılması [[BarKamp]] tədbirlərindən sonra daha da sürətlənmişdir. Bloqçuluq Azərbaycanda sürətlə inkişaf etsə də, [[ATƏT]] və başqa təşkilatların hesabatlarında bloqçuluq və media ilə bağlı problemlərin qalması faktlarına ara-sıra rast gəlmək olur. Belə ki, [[Google]] və [[Mərkəzi Avropa Universiteti]]nin birgə təşkil etdiyi "Azadlıqda İnternet 2010" adlı tədbirdə (20-22 sentyabr, 2010, [[Budapeşt]], [[Macarıstan]]) ATƏT-dən olan nümayəndə Dunja Mijatovic [[Azərbaycan]]da bloqçuluq və medianın sıxılması barədə fikir bildirmişdi.<ref
== İstinadlar ==
{{
== Xarici keçidlər ==
| |||