Şahmat: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 63:
FİDE-nin [[2008]]-ci iyul ayına olan listində Azərbaycan şahmatçıları [[Teymur Rəcəbov]], [[Şəhriyar Məmmədyarov]] və [[Vüqar Həşimov]] dünaynın ən güclü 20 şahmatçısı sırasında yer almışlar.
 
== Şahmat açılışları ==
== Maraqlı məlumatlar ==
 
The Encyclopedia of Chess Openings (qısa adı – “ECO”) – Şahmat Açılışları Ensiklo-pediyası şahmatda açılış gedişləri üçün bir təsnifat sistemidir. O, şahmat açılışlarını izah edən beş cildlik bir kitab kolleksiyası (hazırda komputer məlumat bazası kimi də) ola¬raq təqdim olunmaqdadır. Əsas redaktoru serbiyalı şahmat ustası Aleksandar Matanoviçdir.
 
Cild A: Flank openings (cinah, kənar açılışlar)
 
1. İngilis açılışı – 1. c4
2. Benoni müdafiəsi – 1. d4 Af6; 2. c4 c5; 3. d5
3. Holland (Dutch) müdafiəsi – 1. d4 f5
4. Réti açılışı – 1. Af3 d5; 2. c4
5. Benko (Volqa) qambiti – 1. d4 Af6; 2. c4 c5; 3. d5 b5
6. Qədim hind müdafiəsi 1. d4 Af6; 2. c4 d6
7. Bird açılışı – 1. f4
8. Düzgün olmayan, nizamsız (Irregular) açılışlar
I. Anderssen açılışı – 1.a3
II. Ware açılışı (Amerikan şahmatçısı Preston Warenin adı ilə adlandırılmışdır) – 1.a4
III. Sokolsky açılışı (Polşa açılışı və ya Orangutan açılışı kimi də bilinir) – 1.b4
IV. Saragossa açılışı – 1.c3
V. Mieses (tələffüsü Misız) açılışı – 1.d3
VI. Van 't Kruijs (tələffüsü Ven ti krugəs) açılışı – e3
VII. Barnes (tələf. Barıns) açılışı (Gedult's (tələf. qedılts) açılışı kimi də bilinir) – f3
VIII. Şahın Fianchettosu açılışı ( və ya Benkonun açılışı) – 1.g3
IX. Grob (Qrab) hücumu –1.g4
X. Clemenz (tələf. Klemenz) açılışı ( və ya Basman hücumu) – 1.h3
XI. Desprez (tələf. Dı pre) açılışı ( və ya Kadas (tələf. Kadız) açılışı) – 1.h4
XII. Durkin açılışı (Sodium hücumu olaraq da bilinir) – 1.Aa3
XIII. Dunst (tələf. Danst) açılışı – 1.Ac3
XIV. Amar açılışı (Paris açılışı, Ammonia açılışı kimi də bilinir) – 1.Ah3
XV. Nimzowitsch-Larsen hücumu – 1.b3
 
Cild B: Semi-Open Games other than the French Defense
(Fransız müdafiəsindən başqa yarı-açıq oyunlar)
 
1. Siciliya müdafiəsi – 1. e4 c5
2. Caro-Kann müdafiəsi – 1. e4 c6
3. Pirc müdafiəsi – 1.e4 d6 2.d4 Af6 3.Nc3
4. Alekhine müdafiəsi – 1. e4 Af6
5. Müasir müdafiə – 1.e4 g6
6. Skandinaviya müdafiəsi – 1.e4 d5
 
Cild C: Open Games and the French Defense
(Açıq oyunlar və Fransız müdafiəsi)
 
1. Ruy Lopez (İspan açılışı, ispan oyunu kimi də bilinir) – 1.e4 e5 2.Af3 Ac6 3.Fb5
2. Fransız müdafiəsi – 1.e4 e6
3. Petrov müdafiəsi (Rus oyunu, rus müdafiəsi kimi də bilinir) – 1.e4 e5 2.Af3 Af6
4. Şah qambiti – 1.e4 e5 2.f4
5. Philidor müdafiəsi – 1.e4 e5 2.Af3 d6
6. İtalyan oyunu (Giuoco Piano, Evans qambiti, və İki at) – 1.e4 e5 2.Af3 Ac6 3.Fc4
7. Şotland oyunu – 1.e4 e5 2.Af3 Ac6 3.d4
8. Dörd at oyunu – 1.e4 e5 2.Af3 Ac6 3.Ac3 Af6
 
Cild D: Closed Games and Semi-Closed Games
(Grünfeld müdafiəsi daxildir, lakin digər hind müdafiələri yox)
(Qapalı və ya yarı-qapalı oyunlar)
 
1. Vəzir qambiti – 1.d4 d5 2.c4
I. Qəbul edilmiş vəzir qambiti – 1.d4 d5 2.c4 dxc4
II. Qəbul edilməmiş vəzir qambiti – 1.d4 d5 2.c4 e6
- Slavyan müdafiəsi – 1.d4 d5 2.c4 c6
- Tarrasch müdafiəsi – 1.d4 d5 2.c4 e6 3.Ac3 c5
- Albin əks qambiti – 1.d4 d5 2.c4 e5
2. Grünfeld müdafiəsi – 1.d4 Af6 2.c4 g6 3.Ac3 d5
3. Vəzir piyadası oyunu (növləri çoxdur: London sistemi, Torre hücumu və s.) – 1.d4
 
Cild E: Indian Defenses (Hind müdafiəsi)
(Grünfeld müdafiəsi və Qədim hind müdafiəsindən başqa)
 
1. Nimzo-hind müdafiəsi – 1.d4 Af6 2.c4 e6 3.Ac3 Fb4
2. Vəzir hind müdafiəsi – 1.d4 Af6 2.c4 e6 3.Af3 b6
3. Şah hind müdafiəsi – 1.d4 Af6 2.c4 g6
4. Catalan açılışı – 1.d4 Af6 2.c4 e6 3.g3
5. Bogo-hind müdafiəsi – 1.d4 Af6 2.c4 e6 3. Af3 Fb4+
 
 
Qaralar tərəfindən qeyri-adi cavablar:
 
1. St. George müdafiəsi– 1. e4 a6
2. Owen müdafiəsi – 1. e4 b6
3. Barnes müdafiəsi – 1.e4 f6
4. Carr müdafiəsi – 1.e4 h6
5. Lemming müdafiəsi – 1.e4 Aa6
6. Nimzowitsch müdafiəsi – 1. e4 Ac6
7. Adams müdafiəsi – 1.e4 Ah6
8. Cornstalk müdafiəsi – 1.e4 a5
9. Polşa qambiti – 1.e4 b5
10. Fred müdafiəsi – 1.e4 f5
11. Borg müdafiəsi – 1.e4 g5
12. Goldsmith müdafiəsi – 1.e4 h5
 
== Maraqlı məlumatlar ==
İndiyə kimi ən çox zəka sahibi 2010-cu ildə [[Hindistan]]ın Əhmədabad şəhərində keçirilən turnirdə qeydə alınıb. Belə ki, dünya çempionu [[Vişvanatan Anand]]ın da qatıldığı yarışda nə az, nə çox - 20 min 483 nəfər şahmatçı mübarizə aparıb ki, bu da yeni rekord kimi tarixə düşüb. Bu yarışa kimi isə ən çox zəka sahibi Meksikada keçirilən turnirdə qeydə alınmışdı. 2006-cı ildə olan bu yarışda 13 min 446 şahmatçı qüvvəsini sınamışdı<ref>[http://apasport.az/news.php?id=41559 Şahmat tarixində yeni rekord]</ref>.