Zəkəriyazadə Yəhya Əfəndi: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 41:
 
== Həyatı ==
[[III Murad]] dönəmində [[şeyxülislam]] olan [[Bayramzadə Zəkəriya Əfəndi]]nin oğlu olaraq [[1561]]-ci ilin [[oktyabr]] ayında [[İstanbul]]da dünyaya gəlmişdir. Mükəmməl [[mədrəsə]] təhsili aldıqdan sonra [[1586]]-cı ildə atası ilə birlikdə [[Həcc|həccə]] getdi. [[1587]]-ci ildə [[Xədim Əli Paşa|Atik Əli Paşa]], [[1590]]-cı ildə [[Hasəki Sultan]], [[1593]]-cü ildə [[Şahzadə məscidi|Şahzadəbaşı]], [[1594]]-cü ildə [[Üsküdar]] Atik Validə Sultan mədrəsələrində müdərris olaraq fəaliyyət göstərmişdir. [[1596]]-cı ildə [[Hələb]], [[1597]]-ci ildə isə [[Dəməşq|Şam]] şəhərinin [[qazı]]sı təyin olundu. Bu vəzifədə ikən [[Cığalızadə Yusif Sənan Paşa]]nın hamiliyini qəbul edərək [[Misir]] qazılığına yüksəlmişdir. [[1600]]-cü ildə İstanbula geri qayıdan Yəhya Əfəndi bir müddət [[Bursa]] və [[Ədirnə]]də qazı olaraq çalışdı. Daha sonra [[20 may]] [[1604]] tarixində İstanbul qazısı seçilsə də, rəqiblərinin apardığı əks-siyasət səbəbilə bu vəzifədə 4 aydan çox qala bilmədi. [[1605]]-ci ilin yanvar ayında əvvəlcə [[Anadolu]], 5 ay sonra isə Rumeli başqazısı seçildi. Ancaq dönəmin güclü vəzirlərindən olan [[Bosniyalı Dərviş Mehmed Paşa|Dərviş Mehmed Paşa]]nın təsiri ilə [[1606]]-cı ildə vəzifəsindən ayrıldı. 3 il sonra - [[1609]]-cu ildə yenidən bu vəzifəyə gətirilsə də, bu vəzifədə 1 il qala bildi. [[1617]]-ci ildə üçüncü dəfə Rumeli başqazısı seçilən Yəhya Əfəndi iki il bu vəzifədə qaldıqdan sonra [[21 may]] [[1622]] tarixində [[şeyxülislam]] seçildi. [[I Mustafa]]nın taxtdan endirilib, [[IV Murad]]ın taxta çıxarılmasında [[şeyxülislam]] olaraq böyük rol oynadı. Ancaq [[Sədrəzəm]] [[Kəmankeş Qara Əli Paşa|Kəmankeş Əli Paşa]] tərəfindən [[4 oktyabr]] [[1623]] tarixində vəzifəsindən uzaqlaşdırıldı. <ref name=":0">http://www.tdvia.org/dia/ayrmetin.php?idno=430245</ref>
 
Siyasi vəziyyət sabitləşdikdən sonra Yəhya Əfəndi [[22 may]] [[1625]] tarixində yenidən [[şeyxülislam]] seçildi və bu vəzifəsini [[10 fevral]] [[1632]] tarixinə qədər davam etdirdi. Siyasi olaraq olduqca gərgin illər olan bu dönəm [[IV Murad]]ın hələ uşaq yaşlarında olduğu, dövləti isə dönəmin [[validə sultan]]ı olan [[Kösəm Sultan]] tərəfindən idarə edildiyi illər idi. [[7 fevral]] [[1632]] tarixində [[sədrəzəm]] [[Hafiz Əhməd Paşa]] əleyhinə çıxan [[Yeniçərilər|yeniçəri]] üsyanı əsnasında üsyançılar padşahdan aralarında [[sədrəzəm]], [[Yeniçərilər|yeniçəri ağası]] və [[şeyxülislam]]ın da olduğu 17 nəfər dövlət adamının edam edilməsini tələb edərək [[Topqapı Sarayı]]nın qapılarına dayandı. [[Sədrəzəm]]in üsyançılara təslim edilməsi ilə sonlanan üsyanın sonunda Yəhya Əfəndi [[şeyxülislam]]lıqdan öz istəyilə ayrıldı.<ref name=":0" />