Perun: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
|||
Sətir 65:
</poem>
Hind-Avropa ənənələrində tufan allahı hərbi funksiya ilə əlaqələndirilirdi. Elə buna müvafiq olaraq o hərbi drujinanın və kişi kimi təsəvvür edirdilər. Qədim rus salnaməsinin təsvirinə görə onun ağac bütünün başı gümüşdən (ağarmış şəkildə), bığları isə qızıldan idi. Digər hind-avropa ənənələrinə görə şimşk allahının saqqalı mühüm əhəmiyyətə malik idi. Bu isə xüsusilə ikili etiqad dövründə Perunu əvəz edən "İlyanın saqqalı" ilə bağlı rus folkloru formulalarına dolayısı ilə aiddir.
Perunun əsas silahı daşlar, baltalar və oxlardır.
Sətir 74 ⟶ 73:
Perun da digər bütpərəst allahlar kimi iblislər cərgəsinə salınmış, onlara aid olan müqəddəs yerlərdə pravoslav məbədləri tikilmişdir. Lakin Perun xalqın yaddaşında XVII əsrə qədər yaşamışdır. Əcnəbi səyahətçi [[1654]]-cü ildə Rusiyada olmuş Adam Oleri yazırdı: Novqorodlular Perun adlı bütü olan bütpərəstlər idi. O, od allahı idi. Ruslar onu "Perun" adlandırırdılar Onun bütü olan yerdə monastr tikilmişdi və Perun monastrı adlanırdı Allah insan surətində əlində ildırım oxu (şimşəyi), yaxud da şüası tutmuş kimi idi. Bu allaha etiqad əlaməti kimi palıd meşəsindən düzəldilən nə gecə, nə gündüz sönməyən oda saxlanılırdı. Əgər monastr xidmətçisi səhlənkarlıq ucbatından odu sönməyə imkan versəydi, öldürülürdü".
Zaman keçdikçə ildırım allahı Perunun funksiyaları xalq mədəniyyətində İlya peyğəmbərə verilmişdir. Əslinə qalanda İlya peyğəmbər Perunun xristian müavini olmuşdur. Hələ XX əsrdə Şərqi slavyanlarda belə bir inam mövcud idi ki, şimşəyi çaxmasının səbəbi İlya peyğənbərin səmada odlu arabada hərəkət etməsidir.
Perundan- peyğəmbər İlyadan belə bir maraqlı mifoloji motiv miras qalmışdır: İldırım çaxan zaman İlya (bəzi yerlərdə hesab edilir ki, bu allahın özüdür) öz oxları ilə şər qüvvələri öldürür, onlar isə öz növbəsində qorxularından ağac altında atın qarnı altında, insanların paltarı altında gizlənirlər. Belaruslar indiyənə qədər deyirlər ki, Perun vurursa bu İlyadır şər qüvvələri əzir. Xalq nağıllarının birində belə nəql edilir: İlya şeytanla mübahisə edir. İlya deyir: - Mən səni öldürəcəm. Şeytan isə soruşur. Məni sən necə öldürəcən? Mən insanın altında gizlənəcəyəm.
Peun haqqında qədim etiqadları bərpa etməyə cəhd edən bəzi tətqiqatçılar belə bir nəticəyə gəldilər ki, İlyanın(yaxud allahın) şeytanla nağılavari mübahisəsi ildırım allahı Perunun hansısa qüdrətli rəqibi ilə mübarizəsi haqqında qədim slavyan mifinin yenidən dirçəlməsidir.
== Həmçinin bax ==
| |||