|
Qərib Məmmədov 700-ə yaxın elmi əsərin, o cümlədən 30 metodik tövsiyə və kitabçanın, 36 müəlliflik şəhadətnaməsi və patentin, 5 səmərəli təklifin, 20-dən çox dərslik və dərs vəsaitinin və 30-a yaxın monoqrafiyanın müəllifidir. Onun əsərləri tanınmış yerli və xarici jurnallarda çap olunmuşdur. Akademikin əsərləri təkcə torpaqşünaslıq elminin inkişafı ilə deyil, bu elmə yaxın olan digər elmlərin, o cümlədən ekologiya, torpaq coğrafiyası, torpaq kadastrı və monitorinqi, geodeziya və yerquruluşu, meşəçilik, aqroekologiya və digər elm sahələrinin inkişafında əvəzsiz rolu vardır. Qərib Məmmədovun çoxsahəli tədqiqatları nəticəsində Azərbaycan torpaqlarının aqroekoloji qiymətləndirilməsi və bonitirovkası, torpaq kadastrının, hüquqi elmi və praktiki məsələləri, torpaq ehtiyatlarının öyrənilməsinə, eləcə də onun tədqiqatlarının əsas istiqamətləri Azərbaycanda torpaq islahatlarının və bütövlükdə aqrar islahatların təhlilinə və elmi təminatına yönəldilmişdir.
==== Kitabları ====
Akademik Qərib Məmmədovun elmi yaradıcılığı olduqca zəngindir. AlimMəmmədov bu günədək 16 dərsliyin, 4 dərs vəsaitinin, 22 monoqrafiyanın, 5 lüğətin, 8 təlimatın müəllifi və ya həmmüəllifidir.
===== Dərslikləri =====
* «Ekologiya və ətraf mühit ». – Bakı: “Elm”Elm, 2004 . –, 505 s. – (M.Xəlilovla birgə .)▼* «Torpaq göbələklərinin ekologiyası ». – Bakı: “Elm”Elm, 2006 ., –114114 s. – (R.A.Həsənova ilə birgə .) ▼* «Ekologiya, ətraf mühit və insan ». – Bakı: “Elm”Elm, 2006 . –, 608 s. – (M.Xəlilov ilə birgə .) [http://elibrary.bsu.az/yenii%5Cebookspdf%5Cekologiya.pdf] ▼* Aeronaviqasiyada kartoqrafik proyeksiyalar. – Bakı ,: 2006 . –, 304 s. – (A.M.Paşayev, H.İ.Quliyev, İ.H.Əhmədovla birgə .) [http://elibrary.bsu.az/books_aysel/N_180.pdf] ▼* Torpaqşünaslıq və torpaq coğrafiyasının əsasları. – Bakı ,: 2007 . –, 664 s. [http://elibrary.bsu.az/kitablar/942.pdf] ▼* '''Əkinçilik və bitkiçiliyin əsasları. – Bakı: “Elm”Elm, 2008 . –, 324 s. – (A.B.Cəfərov, Z.Mustafayeva ilə birgə .''') [http://elibrary.bsu.az/books_170/N_46.pdf] ▼* Torpağın eroziyası və mühafizəsi. – Bakı: “Elm”Elm, 2009 . –, 343 s. – (S.Z.Məmmədova, C.Ə.Şabanovla birgə .) [http://elibrary.bsu.az/books_170/N_141.pdf] ▼* Meşə ekologiyası. – Bakı: “Elm”Elm, 2010 . –, 450 s. – (K.S.Əsədovla birgə .)▼* '''Azərbaycanın iqtisadi və sosial coğrafiyası. – Bakı ,: 2010 . –, 470 s. – (A.A.Nadirov, R.M.Məmmədov, V.Ə.Əfəndiyev, M.A.Müseyibov və b. ilə birgə .''')▼* Aqroekologiya (I hissə). – Bakı: “Elm”Elm, 2010 . –, 551 s. – (M.Xəlilov, S.Məmmədova ilə birgə .)▼* Aqroekologiya (II hissə). – Bakı: “Elm”Elm, 2011 . –, 447 s. – (M.Xəlilov, S.Məmmədova ilə birgə .)▼* Yerquruluşu və torpaqdan istifadənin əsasları. – Bakı: “Elm”Elm, 2012 . –, 300 s. (T.Nizamzadə, A.Cəfərov). [http://elibrary.bsu.az/books_170/N_170.pdf] ▼* Mühəndis geologiyasının əsasları. – Bakı: “Elm”Elm, 2012 . –, 800 s. (A.J.Həşimov, Ə.Ə.Verdiyev, E.A.Məmmədova). ▼* İnsan ekologiyası. Bakı: “OkaOka ofset”ofset, 2015, 736 s. (S.Məmmədova, E.Hüseynov, A.Həşimov). [http://lib.bbu.edu.az/files/book/314.pdf] ▼* Sosial ekologiya. Bakı: “Radius”Radius, 2015, 672 s. (S.Məmmədova, E.Hüseynov, A.Həşimov). ▼* '''Torpaq bonitrovkası. Bakı: “SkyG”SkyG, 2015, 238 s. (A.Cəfərov, A.Orucov). '''▼* '''Torpaqların ekoloji monitorinqi. Bakı: "Bakı Universiteti" , 2017, 280 s. (S.Z.Məmmədova, C.Ə.Şabanov). '''▼* '''Meliorasiya: şorlaşmış torpaqların diaqnostikası və təsnifatı. Bakı. "Elm " , 2017, 308 s. (A.C.Həşimov, S.T.Həsənov, Ə.Ə.Verdiyev, Q.Ə.Xasyev). '''▼
=====Dərslikləri Dərs vəsaitləri =====
▲* «Ekologiya və ətraf mühit». – Bakı: “Elm”, 2004. – 505 s. – M.Xəlilovla birgə.
▲* «Torpaq göbələklərinin ekologiyası». – Bakı: “Elm”, 2006. –114 s. – R.A.Həsənova ilə birgə.
▲* «Ekologiya, ətraf mühit və insan». – Bakı: “Elm”, 2006. – 608 s. – M.Xəlilov ilə birgə. [http://elibrary.bsu.az/yenii%5Cebookspdf%5Cekologiya.pdf]
▲* Aeronaviqasiyada kartoqrafik proyeksiyalar. – Bakı, 2006. – 304 s. – A.M.Paşayev, H.İ.Quliyev, İ.H.Əhmədovla birgə. [http://elibrary.bsu.az/books_aysel/N_180.pdf]
▲* Torpaqşünaslıq və torpaq coğrafiyasının əsasları. – Bakı, 2007. – 664 s. [http://elibrary.bsu.az/kitablar/942.pdf]
▲* '''Əkinçilik və bitkiçiliyin əsasları. – Bakı: “Elm”, 2008. – 324 s. – A.B.Cəfərov, Z.Mustafayeva ilə birgə.''' [http://elibrary.bsu.az/books_170/N_46.pdf]
Kitabda əkinçilik və bitkiçiliyin əsasları, müasir əkinçiliyin strukturu, tarlaçılıq, tərəvəzçilik, çəmənçilik haqda qısa məlumat verilir, ayrı-ayrı tarla, tərəvəz və yem bitki qruplarının bioloji və aqroekoloji xüsusiyyətləri təhlil edilir və aqrotexnikası səciyyələndirilir
▲* Torpağın eroziyası və mühafizəsi.– Bakı: “Elm”, 2009. – 343 s. – S.Z.Məmmədova, C.Ə.Şabanovla birgə. [http://elibrary.bsu.az/books_170/N_141.pdf]
▲* Meşə ekologiyası. – Bakı: “Elm”, 2010. – 450 s. – K.S.Əsədovla birgə.
▲* '''Azərbaycanın iqtisadi və sosial coğrafiyası. – Bakı, 2010. – 470 s. – A.A.Nadirov, R.M.Məmmədov, V.Ə.Əfəndiyev, M.A.Müseyibov və b. ilə birgə.'''
Dərslikdə dünya tarixində, elm və mədəniyyətində görkəmli yeri olan Azərbaycan Respublikasının əhalisinin etnik xüsusiyyətləri, adət ənənələri, habelə təsərrüfatının, sosial infrastrukturunun inkişafı, onun yerləşmə qanunauyğunluğu və prinsipləri öz əksini tapmışdır.
▲* Aqroekologiya (I hissə). – Bakı: “Elm”, 2010. – 551 s. – M.Xəlilov, S.Məmmədova ilə birgə.
▲* Aqroekologiya (II hissə). – Bakı: “Elm”, 2011. – 447 s. – M.Xəlilov, S.Məmmədova ilə birgə.
▲* Yerquruluşu və torpaqdan istifadənin əsasları.– Bakı: “Elm”, 2012. – 300 s. (T.Nizamzadə, A.Cəfərov). [http://elibrary.bsu.az/books_170/N_170.pdf]
▲* Mühəndis geologiyasının əsasları. – Bakı: “Elm”, 2012. – 800 s. (A.J.Həşimov, Ə.Ə.Verdiyev, E.A.Məmmədova).
▲* İnsan ekologiyası. Bakı: “Oka ofset”, 2015, 736 s. (S.Məmmədova, E.Hüseynov, A.Həşimov). [http://lib.bbu.edu.az/files/book/314.pdf]
▲* Sosial ekologiya. Bakı: “Radius”, 2015, 672 s. (S.Məmmədova, E.Hüseynov, A.Həşimov).
▲* '''Torpaq bonitrovkası. Bakı: “SkyG”, 2015, 238 s. (A.Cəfərov, A.Orucov).'''
Dərslikdə torpaqların bonitirovkasının müasir elmi-nəzəri və metodiki əsasları, tarixi, tədqiqat mərhələləri, həmçinin bu sahədə yaxın və uzaq xaricdə aparılmış işlər haqqında məlumat verilir. Kitab "050705 - Yer-quruluşu, torpaq və şəhər kadastırı" və "050701 - Torpaqşünaslıq və aqro-kimya" ixtisası üzrə təhsil alan tələbələr üçün dərslik, həmçinin bu sahənin mütəxəssisləri üçün tədris vəsaiti kimi nəzərdə tutulmuşdur.
▲* '''Torpaqların ekoloji monitorinqi. Bakı: "Bakı Universiteti" , 2017, 280 s. (S.Z.Məmmədova, C.Ə.Şabanov).'''
▲* '''Meliorasiya: şorlaşmış torpaqların diaqnostikası və təsnifatı. Bakı. "Elm" , 2017, 308 s. (A.C.Həşimov, S.T.Həsənov, Ə.Ə.Verdiyev, Q.Ə.Xasyev).'''
=====Dərs vəsaitləri=====
* «Ekologiya» ümumtəhsil məktəblərinin 9-11-ci sinifləri üçün dərs vəsaiti (rus dilindən Azərbaycan dilinə tərcümə). – Bakı: “Maarif”, 2000. – 420 s. (Həmmüəllif).
* Г.Ш.Мамедов, Л.Р.Керимова. Экологическая оченка почв речных басейнов Азербайджана.- Lambert Academic Publishing, 2016. -182
===== Lüğətləri =====
* '''Ekoloqların məlumat kitabı. – M.Y.Xəlilovla birgə. – Bakı: “Elm”Elm, 2003 . –, 516 s. ''' (M.Y.Xəlilovla birgə) [http://www.achiqkitab.az/upl/books/pdf/Ekoloqlarin_melumat_kitabi_55e43ac52fd90.pdf] ▼* '''Torpaqşünaslıq və aqrokimya terminləri lüğəti. – Bakı: “Elm”Elm, 2004 . –, 148 s. – (M.P.Babayev, M.E.Salayevlə birgə .''')▼* '''İzahlı ensiklopedik coğrafiya terminləri lüğəti. – Bakı: “Təhsil”Təhsil, 2004 . –, 235 s. – (Ş.G.Həsənovla birgə .''')▼* '''Ensiklopedik ekoloji lüğət. – Bakı: “Elm”Elm, 2008 . –, 728 s. – (M.Xəlilovla birgə ) [http://elibrary.bsu.az/110/N_69. '''pdf]▼* '''Torpaqşünaslıq və aqrokimya terminlərinin izahlı lüğəti ,. Bakı: "Elm ", 2008, 252 s. – Həmmüəllifli'''(həmmüəllifli)▼
===== Biblioqrafiyaları ===== ▼Lüğət üzərində işləmək, onu nəşrə hazırlamaq çox çətin bir prosesdir və yalnız təmənnasız olaraq elmin inkişafı barədə düşünən alimlər bu işə vaxt ayırırlar. Bu mənada Qərib Məmmədovun çoxşaxəli yaradıcılıq fəaliyyətində lüğətçilik xüsusi yer tutur. Alim elmi fəaliyyəti dövründən aşağıdakı lüətləri nəşrə hazırlamışdır:
* Земельный кадастр и рациональное использование почвенного покрова в ряде стран мира (Аннотир. библиогр. указатель за 1950-1983 г). – Баку ,: 1985 . –, 174 с. ▼
* Qərib Məmmədov. Biblioqrafiya. – Bakı: “Elm”Elm, 2006 . –, 264 s. ▼▲* '''Ekoloqların məlumat kitabı. – M.Y.Xəlilovla birgə. – Bakı: “Elm”, 2003. – 516 s.''' [http://www.achiqkitab.az/upl/books/pdf/Ekoloqlarin_melumat_kitabi_55e43ac52fd90.pdf]
* Qərib Məmmədov. Biblioqrafiya. – Bakı: “Elm”Elm, 2013 . –, 548 s. ▼Lüətdə ekologiya və təbiəti mühafizəyə aid 4000-dən artıq termin və anlayışın mənası izah edilir. Kitab ekoloqlar, bioloqlar, coğrafiyaşünaslar, meşəçilər, torpaqşünaslar, geobotaniklər, kənd təsərrüfatı mütəxəsisləri, həm də təbii sərvətlərdən istifadə problemləri və onların mühafizəsi məsələləri ilə məşğul olan mütəxəssislər üçün nəzərdə tutulmuşdur.
▲* '''Torpaqşünaslıq və aqrokimya terminləri lüğəti. – Bakı: “Elm”, 2004. – 148 s. – M.P.Babayev, M.E.Salayevlə birgə.'''
Torpaqşünaslıq və aqrokimya terminləri lüğəti 2004-cü ildə “Elm” nəşriyyatında işıq üzü görmüşdür. Düzdür, 1956 və 1962-ci illərdə rusca-azərbaycanca oxşar lüğətlər nəşr olunmuşdu, ancaq həmin lüğətlərin müasir dövrün tələblərinə cavab verməməsi, eləcə də terminlərin ingilis dilində anlamına böyük ehtiyac duyulması akademik Qərib Məmmədovun bir neçə alimlə birgə rusca-azərbaycanca-ingiliscə torpaqşünaslıq və aqrokimya terminləri lüğətini hazırlaması ilə nəticələnmişdir. Qeyd edək ki, lüət 5500-dən artıq termindən ibarətdir.
▲* '''İzahlı ensiklopedik coğrafiya terminləri lüğəti. – Bakı: “Təhsil”, 2004. – 235 s. – Ş.G.Həsənovla birgə.'''
İzahlı ensiklopedik coğrafiya terminləri lüğəti 1415 termindən (məqalədən) ibarət olub Azərbaycanda ilk belə nəşrdir. Lüğətdə göstərilən hər bir terminin Azərbaycan dilində müxtəsər şəkildə izahı şərh olunur və onların beş dildə - rus, ingilis, alman, fransız və türk dillərində tərcüməsi verilir.Lüğətdə təqdim edilmiş məqalələr öz məzmunu etibarı ilə fiziki coğrafiyanın ümumi məsələləri, landşaftşünaslıq, geomorfologiya, iqlimşünaslıq, meteorologiya, qurunun hidrologiyası, okeonologiya, torpaq coğrafiyası, biocoğrafiya, qlyasiologiyaya aid məqalələri özündə əks etdirir.
▲* '''Ensiklopedik ekoloji lüğət. – Bakı: “Elm”, 2008. – 728 s. – M.Xəlilovla birgə.'''
Ensiklopedik ekoloji lüğət üç dildə hazırlanıb və öz sanballığı, irihəcmliliyi ilə fərqlənir. Akademik Həsən Əliyevin 100 illiyinə ithaf olunan bu nəşrə ekologiya və təbiəti mühafizəyə aid 6500-ə qədər termin və anlayış daxil edilmişdir. Lüğət ilk dəfə olaraq ekologiya, torpaqşünaslıq və geologiya, coğrafiya, botanika və zoologiya kimi ayrı-ayrı elm sahələri üzrə tərtib edilmişdir. [http://elibrary.bsu.az/110/N_69.pdf]
▲* '''Torpaqşünaslıq və aqrokimya terminlərinin izahlı lüğəti, Bakı: "Elm", 2008, 252 s. – Həmmüəllifli'''
Torpaqşünaslıq və aqrokimya terminlərinin izahlı lüğəti torpaqların genezisi, coğrafiyası və xəritələşdirilməsinə, aqroekologiyası və bonitirovkasına, kimya və mineralogiyasına, biologiyasına, fizikasına, meliorasiyası və rekultivasiyasına, aqrokimya və torpaq münbitliyinə aid olan məsələləri əhatə edir. Kitabda 1500-ə yaxın termin və anlayışların izahlı şərhi verilib.
▲=====Biblioqrafiyaları=====
▲* Земельный кадастр и рациональное использование почвенного покрова в ряде стран мира (Аннотир. библиогр. указатель за 1950-1983 г). – Баку, 1985. – 174 с.
▲* Qərib Məmmədov. Biblioqrafiya. – Bakı: “Elm”, 2006. – 264 s.
▲* Qərib Məmmədov. Biblioqrafiya. – Bakı: “Elm”, 2013. – 548 s.
=====Təlimatları=====
====Müəllif şəhadətnamələri və patentləri====
* Способ определения биологической производительности почв пастбищных угодий. №336 1/6-77 г. Баку, МСХ Аз., 1977
* Метод определений оценки плодородия почв. №1, 21.12.1978, Баку, 1979.
* Охрана почв под кормовыми угодиями – составная часть земельного кадастра. №4, 08.09.1981, Баку, 1982.
* Bitkilər üçün boy maddəsi. Dövlət Elm və Texnika Komitəsi. №0045, Bakı, 2000, 13 s. F.İsayeva ilə birlikdə.
* [[Pambıq]] bitkisi üçün defoliant. Dövlət Elm və Texnika Komitəsi. №0106, Bakı, 2000, 6 s. F.İsayeva və R.Bəşirov ilə birlikdə.
* [[Bitki]] kütləsinin çürüməsini sütərləndirən katalizator. Dövlət Elm və Texnika Komitəsi. №0110, Bakı, 2000, 10 s. F.İsayeva ilə birlikdə.
* [[Neft]]ləNeftlə çirklənmiş torpaqların təmizləyicisi. Dövlət Elm və Texnika Komitəsi. №0111, Bakı, 2000, 4 s. F.İsayeva, T.Bəşirova və E.Rüstəmova ilə birlikdə.
* Neftlə çirklənmiş torpaqların təmizləyicisi. Dövlət Elm və Texnika Komitəsi. №0112, Bakı, 2000, 3 s. F.İsayeva və R.Bəşirova ilə birlikdə.
* [[Hidroge]]nHidrogen əvəzli diazakraun efirlərinin tərəvəz bitkiləri üçün boy maddəsi kimi tətbiqi. Dövlət Elm və Texnika Komitəsi. №0113, Bakı, 2000, 8 s. F.İsayeva, A.İsmiyev və M.Allahverdiyev ilə birlikdə.
* Tioləvəzli diazakraun efirlərinin pambıq bitkisi üçün boy maddəsi kimi tətbiqi. Dövlət Elm və Texnika Komitəsi. №0114, Bakı, 2000, 9 s. F.İsayeva, A.İsmiyev və M.Allahverdiyev ilə birlikdə.
* Neftlə çirklənmiş torpaqların təmizləyicisi. Dövlət Elm və Texnika Komitəsi. №0115, Bakı, 2000, 6 s. F.İsayeva və T.Bəşirova ilə birlikdə.
* Bitki üçün boy maddəsi. Dövlət Elm və Texnika Komitəsi. №0117, Bakı, 2000, 12 s. F.İsayeva və T.Bəşirova ilə birlikdə.
* [[Sənaye]] tullantısından naften turşusu ilə zənginləşdirilmiş kalium sulfatın alınma üsulu. Dövlət Elm və Texnika Komitəsi. №0118, Bakı, 2000, 13 s. – F.İsayeva, C.Əliyev və E. Rüstəmova ilə birlikdə .
* Neftlə çirklənmiş torpaqların təmizləyicisi. Dövlət Elm və Texnika Komitəsi. №0119, 4 s., Bakı, 2000, F.İsayeva və R.Bəşirov ilə birlikdə.
* [[Arpa]] bitkisi üçün boy maddəsi. Dövlət Elm və Texnika Komitəsi. №0120, 6 s., Bakı, 2000, F.İsayeva və R.Bəşirov ilə birlikdə.
* [[Torpaq]] münbitliyinin yaxşılaşdırıcısı. Dövlət Elm və Texnika Komitəsi. №0121. 12 s. F.İsayeva və R.Bəşirov ilə birlikdə.
* [[Pambıq]] bitkisi üçün defoliant. Dövlət Elm və Texnika Komitəsi. №0122, 7 s. F.İsayeva ilə birlikdə.
* [[Torpaq]] yaxşılaşdırıcısı. Dövlət Elm və Texnika Komitəsi. №0136, 7 s. F.İsayeva ilə birlikdə.
* [[Arpa]] bitkisi üçün boy maddəsi. Dövlət Elm və Texnika Komitəsi. №0137, 6 s. F.İsayeva ilə birlikdə.
* [[Arpa]] bitkisi üçün boy maddəsi. Dövlət Elm və Texnika Komitəsi. №0138, 6 s. F.İsayeva ilə birlikdə.
* [[Bitki]] kütləsinin çürüməsi üçün katalizator. Standartlaşdırma, Metrologiya və Patent üzrə Dövlət Agentliyi. №0189, F.İsayeva, M.Babayev, R.Bəşirov ilə birlikdə.
* [[Bitki]] kütləsinin çürüməsi üçün katalizator. Standartlaşdırma, Metrologiya və Patent üzrə Dövlət Agentliyi. №0188, F.İsayeva, M.Babayev, R.Bəşirov ilə birlikdə.
* Neftlə çirklənmiş torpaqların təmizləyicisi. Standartlaşdırma, Metrologiya və Patent üzrə Dövlət Agentliyi. №0187, F.İsayeva, M.Babayev, R.Bəşirov ilə birlikdə.
* [[Tərəvəz]] bitkiləri üçün boy maddəsi. Standartlaşdırma, Metrologiya və Patent üzrə Dövlət Agentliyi. №0184, F.İsayeva, M.Babayev, R.Bəşirov ilə birlikdə.
* İzooktilfosfatnitrat azotunun ingibitoru kimi. Standartlaşdırma, Metrologiya və Patent üzrə Dövlət Agentliyi. №0185, F.İsayeva, M.Babayev, R.Bəşirov ilə birlikdə.
* Arpa bitkisinin boy maddəsi. Standartlaşdırma, Metrologiya və Patent üzrə Dövlət Agentliyi. №0186, F.İsayeva, M.Babayev, R.Bəşirov ilə birlikdə.
| 