Türkmənçay müqaviləsi: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 2:
[[Şəkil:Cənubi Qafqaz 1809-1817-ci illərdə (xəritə).jpg|thumb|350px| Cənubi Qafqaz 1809-1817-ci illərdə; burada Türkmənçay müqaviləsinə qədərki dövrdə [[Rusiya]] və [[İran]] sərhədləri tam dəqiqliyi ilə göstərilir.]]
 
'''Türkmənçay sülh müqaviləsi''' ([[Rus dili|rusca]]:Туркманчайский договор, fasrca[[Fars dili|farsca]]:عهدنامه ترکمنچای) — [[Qacarlar|Qacar imperiyası]] ilə [[Rusiya İmperiyası|Rusiya imperiyası]] arasında imzalanan və [[Rusiya-İran müharibəsi (1826-1828)|İkinci Rusiya-İran müharibəsinimüharibəsi]]<nowiki/>ni bitirən müqavilə. [[10 fevral]] [[1821|1828]]-ci ildə [[Təbriz]] yaxınlığındakı [[Türkmənçay]] kəndində imzalanmışdır. Bu müqaviləyə əsasən [[Gülüstan sülhündəmüqaviləsi|Gülüstan Rusiyayasülhü]]<nowiki/>ndə [[Rusiya]]<nowiki/>ya keçən ərazilərdən başqa [[İran]] [[İrəvan]], [[Naxçıvan]][[Talış (dəqiqləşdirmə)|Talış]] xanlığının özlərin də qalmış hissəsinin də [[Rusiya İmperiyası|Rus imperiyasınınimperiyası]]<nowiki/>nın ərazisi olduğunu qəbul edirdi. İki imperiya arasında sərhəd kimi [[Araz|Araz çayı]] qəbul edilirdi. Rusiyaya[[Rusiya]]<nowiki/>ya keçən torpaqlar hal-hazırki [[Ermənistan RespublikasınınRespublikası]]<nowiki/>nın ərazisini, [[Naxçıvan Muxtar RespublikasınınRespublikası]]<nowiki/>nın ərazisini, [[Azərbaycan|Azərbaycan RespublikasınınRespublikası]]<nowiki/>nın cənub bölgəsinni bir hissəsini və indi [[Türkiyə|Türkiyə CümhuriyyətininCümhuriyyəti]]<nowiki/>nin ərazisi olan [[İğdır]] bölgəsini əhatə edirdi.
 
Müqaviləni [[İran]] tərəfindən vəliəhd şahzadə [[Abbas Mirzə]][[Fətəli şahınşah Qacar|Fətəli şah]]ın nümayəndəsi Allahyar xan Əsəf əl-Dövlə, [[Rusiya]] tərəfindən isə general [[İvan Paskeviç]] imzalamışdır. [[Gülüstan müqaviləsindəmüqaviləsi]]<nowiki/>ndə olduğu kimi bu müqavilə də Rusiyanın[[Rusiya]]<nowiki/>nın qəti qələbəsi ilə bitən müharibədən sonra imzalanmışdır və bütün şərtlər [[Rusiya]] tərəfindən diktə edilmişdir. Hətta general Peskeviç [[İran]] nümayəndələrinə bildirmişdi ki, Rusiyanın[[Rusiya]]<nowiki/>nın təklif etdiyi şərtlərlə müqavilə imzalanmasa rus qoşunları 5 günə Tehranı[[Tehran]]ı tutacaqdır.
 
[[Gülüstan]][[Türkmənçay]] müqavilələrinin imzalanması ilə [[Rusiya-Gürcüstan müharibəsi (2008)|Rusiya]] [[Cənubi QafqazınQafqaz]]ın[[Şimali QafqazınQafqaz]]ın bir hissəsinin işğalını sonlandırdı. [[Rusiya]] tərəfindən işğal olunan ərazilər [[1918]]-[[1920]]-ci illər istisna olunmaqla birdə 1991-ci ildə müstəqil oldu.
== Mahiyyəti ==
Yermolovun və Menşikovun bir ay sonra [[Rusiya]] Xarici İşlər naziri qraf K.V. Nesselrodeyə təqdim etdikləri yazılı təklifləri də nəzərə alınmaqla sülh və ticarət