Midiya dövləti: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k →İstinadlar: tənzimləmə using AWB |
|||
Sətir 56:
== Adı ==
Madalılar (midiyalılar və ya madaylar) tarix səhnəsinə [[E.ə. I minillik|e.ə. I minilliyin]] əvvəlində çıxmışlar. Onların adları Aşşur salnaməsində ilk dəfə [[IX əsr]]in 30-cu illərində çəkilmişdir. III Salmanasar ([[e.ə. 860]]-825) onların ölkəsini Amadai adlandırır. Sonralar Maday, Matay və Amaday.
[[Herodot]] qeyd edir ki, Midiyanın adı qədim yunan əfsanəsi olan [[Yason və Arqonavtlar haqqında əfsanə|"Yason və Arqonavtlar haqqında əfsanə"də]] [[Kolxida]] hökmdarı [[Eet]]in cadugər qızı [[Medeya]]nın adından götürülmüşdür.<ref>The Medes, History of Herodotus (7.62)</ref> O, həmçinin midiyalıların qədimdə [[arilər]] adlandığını yazır.<ref>History of Herodotus (7.62) "Предводителем мидян был Тигран из [рода] Ахеменидов. В древности все называли их ариями. После прибытия к этим ариям колхидянки Медеи из Афин и они также изменили свое имя. Так гласит о них мидийское предание"</ref> [[Hind-Avropa dilləri]]nin heç biri vasitəsiylə Midiya sözünün mənasını müəyyənləşdirmək, etimologiyasını açmaq mümkün olmamışdır.<ref>Diakonoff, I. M. "Media" in ''The Cambridge History of Iran'', Vol. 2, Edited by Ilya Gershevitch, 36-148, Cambridge, England, [[Cambridge University Press]], 1985, ISBN 0521200911, 9780521200912, p. 57</ref> Bununla belə, Herodotun adını çəkdiyi altı Midiya tayfasının adının İran dilləri vasitəsiylə şərh olunmasına cəhdlər edilmiş, lakin yenə də heç bir uğurlu nəticə əldə edilməmişdir.<ref>Elena Efimovna Kuzʹmina, J. P. Mallory, ''The origin of the Indo-Iranians'', Volume 3, published by: BRILL, 2007, ISBN 900416054X, 9789004160545, p.371</ref><ref>Q. Qeybullayev. Azərbaycan türklərinin təşəkkül tarixindən. Bakı: 1994, səh. 76</ref>
Madaylar parslardan seçilmək üçün özlərinə saf, təmiz, pak mənasında olan və hazırda dilimizdə də istifadə edilən “arı” adını vermişlər. Çünki Herodotun da qeyd etdiyi kimi, onlar parsları aşağı təbəqədən olan insanlar kimi görürdülər. Lakin qədim və yeni tarixçilərin əksəriyyəti maday dilindəki “arı” kəlməsini parsların yenidən ondan törədik¬lə¬ri¬nə inandıqları əfsanəvi şəxsin adı, yəni Ary (İr, İrj) ilə səhv saldıqları üçün parslara da “arı” və ya “ari” deməyi adət halına gətirmişlər.
[[Herodot]] qeyd edir:
| |||