Vikipediya

Cavanşir: Redaktələr arasındakı fərq

Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktəSonrakı redaktə →
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
UU
rv
Sətir 25:
 
== Cavanşrin hakimiyyəti ərəfəsində Qafqaz Albaniyasında siyasi vəziyyət ==
AY BUNU OXUYAN GICSENAGILLI EYRISENOL NESENHORMETLI OZUVUOL NE GIJDIYE QOYMUSAN GED AGILLI OL CAVANSIR SENIN UCUN NEDI BEGEMKISI HAMSINIOLUB OXUBILLLLL OYREN Azerbaycanin igidlerinden biride Cavansirdir V əsrdə, bəlkə də daha əvvəl [[Azərbaycan Respublikası]]nın indiki ərazisində Albanya, yaxud hazırda adlandırıldığı kimi, [[Qafqaz Albaniyası]] deyilən bir dövlət yaranır. Albaniya dövləti [[Qafqaz]]da və [[Ön Asiya]]da baş verən hadisələrdə fəal şəkildə iştirak edir. VII əsrdə Qafqaz Albaniyası öz ağır günlərini yaşayır. Cənubdan Sasani İranı, xristianlığı qəbul etmiş Qafqaz Albaniyasında zərdüştiliyi yenidən bərpa etmək istəyir, Qərbdən [[Bizans]] təzyiq göstərərək, [[Alban kilsəsi]]ni öz nəzarətinə almağa çalışır, şimaldan türk-[[xəzərlər]] ölkəyə soxulmağa can atır, cənubdan isə [[ərəblər]] yürüş edirdilər.
 
Ərəblərlə son döyüşlərdə gənc alban şahzadəsi, [[Girdman çayı]]nın sahillərində yerləşən eyniadlı feodal vilayətinin hakimi Mehrani Qriqor Varazın oğlu Cavanşir [[Sasanilər]]lə birgə döyüşə girir.
Sətir 33:
[[623]]-cü ildə Qafqaz Albaniyasına Bizans imperatoru [[İrakli]]nin, sonra isə onun müttəfiqi xəzər xaqanının qoşunları soxulur. Bizanslılar və [[xəzərlər]] [[Qafqaz]]dakı Naxçıvan, [[Tiflis]] və digər şəhərləri tuturlar. [[Qazaka]]da onlar məşhur atəşpərəst məbədlərini uçurur. Albaniyada möhkəmlənən xəzərlər [[Qəbələ]]ni özlərinin inzibati mərkəzlərinə çevirirlər. Məğlubiyyətə uğradıqdan sonra da xəzərlərin çoxu Qafqaz Albaniyasında qalırlar.
 
[[628]]-ci ildə İranla Bizans arasında sülh müqaviləsi imzalanır. Bu müqaviləyə görə, [[Ermənistan]](bunubilin ki ermenistan cindir olub) Bizansın, Albaniya isə yenə Sasanilərin tərkibində qalır, [[Gürcüstan]]sa müstəqillik qazanır. İmperator İrakli öz qoşunu ilə [[Girdman]] vilayətinə gəlir, [[Varaz Qriqor]]a xristianlığı qəbul etdirir və bütün ölkədə kilsələrin tikintisinə imkan yaradır. Gürcü xronikalarında göstərilir ki, imperator İrakli, əslində, təkcə Varaza deyil, "onun bütün xalqına" xristianlığı qəbul etdirmişdi. Mehranilər arasında ilk olaraq məhz Varaz bütün Albaniyanın knyazı tituluna layiq görülür.
 
Bizansla müharibədə zəifləmiş Sasanilər ərəblərin hücumu qarşısında çox böyük çətinliklə dayanır. Ərəblərə qarşı mübarizədə [[Varaz Qriqor]]un oğlu Cavanşirin başçılığı ilə Mehranilərin qoşunları da iştirak edir. Alban tarixçisi [[Moisey Kalankatlı]] xəbər verir ki, Cavanşir 7 il sərasər öz dəstəsi ilə ərəblərə qarşı döyüşmüş, özünü cəsur əsgər, istedadlı sərkərdə kimi göstərmişdi. [[636]]-cı ildə Sasanilərin qədim paytaxtı [[Mədain]] yaxınlığında [[farslar]]la ərəblər arasında daha bir döyüş olur. Bu, ərəblərdən ötrü olduqca əhəmiyyətli bir döyüş idi. Sasani sərkərdəsi Rüstəmin komandanlığı altında 80 minlik [[Atropatena|Sasani]] ordusunun tərkibində Cavanşirin dəstəsi də vuruşurdu. Kiçik fars ordusu bu döyüşdə məğlubiyyətə uğrayır, Cavanşirin dəstəsi ayrılıb Atropatenaya doğru çəkilir.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/wiki/Cavanşir"