Sufizm: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 16:
Sufi və təsəvvüf kəlməsinin hansı kökdən törəmiş olması məsələsi ilə əlaqədar tədqiqatçılar müxtəlif mülahizələr söyləmişlər. Təsəvvüf kəlməsinin saflıq, duruluq, bərraqlıq anlamına gələn "savf" kökündən, "bəni-suffə" qəbiləsindən, "suffə" əshabından, bir çöl bitkisi olan "sufanə"dən, və yun anlamına gələn [[ərəb dili]]ndə "suf" kökündən, [[yunan dili]]ndə hikmət anlamına gələn "sophia" sözündən törəməsi haqqında fikirlər vardır.
 
Sufilər və müsəlman müəlliflərinin əksəriyyətinə görə, təsəvvüfün qaynağı [[Quran]] və [[Məhəmməd peyğəmbər]]in (s.ə.s.) hədisləridir. Təsəvvüfün tək bir şəkli olduğu deyilə bilməz. Quran və şəriətə sıx bağlı bir şəkildə, tamamilə şəriətə uyğun təsəvvüf anlayışı ilə yanaşı, şəriət xaricində əsaslara dayanan batini-ifratçı [[sufi]] anlayışları da İslam dünyaslnda çox geniş yayılmışdır. Bunların bir çoxunda isə başqa din və fəlsəfi cərəyanların təsirini görmək mümkündür.
 
Təsəvvüf tarixinin mərhələləri [[zöhd]], təsəvvüf və [[təriqət]]lər dövrü olaraq müəyyənləşdirilmişdir.
 
Zöhd dövrü müəlliflərə görə İslamın ilk yarandığı dövrlərə düşür. Məhəmməd peyğəmbərdən (.) sonra islam fəthlərinin genişlənməsi, hərbdə əldə edilən qənimətlərin müsəlmanları rəfah və dünya arzusuna sövq etməsi, sufiliyin müstəqil bir şəkildə meydana çıxmasına səbəb olmuşur. Bir qism müsəlman mal-mülk və zənginliyə yönəldiyi halda, bəziləri isə öz inandıqları təmiz əqidəni eyniylə davam etdirərək, islam dininin əsasları xaricinə çıxmadan Peyğəmbərin (s.ə.s) yolu ilə getməyi üstün tutmuşlar. Peyğəmbər (.) dövründə mistik həyat peyğəmbərin yaşadığı kimi yaşamaqdan ibarətdir. Təsəvvüf kəlməsinin hələ anlayış olaraq istifadə olunmadığı bu müddətdə [[İslam]] cəmiyyəti həyatın hər səhifəsində Peyğəmbəri (.) özünə örnək götürmüşdür.
Təsəvvüf tarixinin ilk mərhələsi olan bu dövrün həyat tərzi insanlardan yarı və yalnız yaşama, nəfsi istəkləri nəzərə almama və onlarla mücadilə, səbr, təvəkkül kimi tipik xüsusiyyətlər daşımaqdadır. [[Zahid]]lər dövrünün sonu VIII əsrin ortalarına – İslam tarixinin tabiin ([[səhabə]]ləri görənlər) dövrünə təsadüf edir.