Zenta döyüşü: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 28:
}}
 
'''Zenta döyüşü''' — [[Osmanlı İmperiyası]] ilə Avstriya ordusu arasında [[11 iyul]] [[1697]]-ci ildə Tisa çayı sahilindəki Zentada baş verən və Osmanlıların ağır məğlubiyyəti ilə nəticələnən döyüş. Osmanlı-Müqəddəs İttifaq müharibələrinin son əhəmiyyətli toqquşması olan bu döyüşün ardınca [[1699]]-cu ildə [[Karlofça sazişi]] imzalanmışdır.
 
== Hazırlıqlar ==
Sətir 47:
Osmanlıların Tisa istiqamətində getdiyini eşidən Eugene sürətlə Tisaya doğru yönəldi, bu zaman Osmanlı ordusunun böyük hissəsi körpüdən keçməmişdi. Eugene gələndə çayın qarşısında yalnız 7 min Osmanlı əsgəri varıydı və bunların əksəriyyəti keçidi asanlaşdırmaq üçün qarşıya keçən rütbəli əsgərlər və paşalar, yanlarında isə saray nümayəndələri, xəzinə, otağı hümayun, silahdarlar və bol arsenal var idı. Eugenenin qoşunu yaxınlaşanda üstünə Anadolu Bəylərbəyi Mısırlızade İbrahim Paşa və Diyarbəkir Bəylərbəyi Kavukçu İbrahim Paşanın qüvvələri göndərildi, amma bir nəticə vermədi.
Sonda toqquşma [[11 iyul]] [[1697-ci il]]də günortadan sonra başladı, çayı keçməyən Osmanlı ordusu mövqe almağa qərar verdi, bu isə Avstriya artilleriyasının qarşı sahilləri heç bir qarşılıq almadan bombalamasına yol açdı. Sonunda Osmanlı ordusu otuz min itki verərək geri çəkildi. Avstriyalılar da çox itkiyə məruz qaldığından, Sultanın yanındakı Osmanlı qüvvələrinə hücum etmədilər. Sultan II Mustafa ordunun gerisağ qalan qismini toplayaraq Temeşvara doğru yönəldiqaçmağa başladı. Ordu itkilərə baxmayaraqOrdunun planlaşdırdığıqalıqları kimiçətinliklə Temeşvara çatı, ancaq hər hansı bir qalanı mühasirə edəcək vəziyyətdəhalda deyildi.
 
==Nəticə==
Sətir 53:
Osmanlı ordusu rütbəli hərbçilərini itirmişdi, başda Sədrəzəm Almas Mehmed Paşa olmaqla, çoxsaylı Osmanlı paşası həlak olmuşdu. Sədrəzəmin sinəsində gəzdirdiyi möhür, sultanın çadırı birlikdə bir çox ordu çadırı, 87 top, 15 min mal-qara, 7 min at, bir neçə min dəvə və cəmi 3 milyon qulden məbləğində xəzinə Avstriya ordusunun əlinə geçmişti. Ordusunun fəsadına çarəsizlik içində tamaşaçı olan sultan II Mustafa, əvvəl Temeşvara, oradan da [[İstanbul]]a doğru geri çəkildi. Müharibədən əvvəl tövsiyəsi dinlənməmiş olan Amcazadə Hüseyn Paşa isə sədrəzəmliyə gətirildi.
Eugene Osmanlı ordusunu hazırlıqsız yaxalaması üçün təkrar tarazlığının pozulduğu bir anı gözləməsi lazım idi, Temeşvarda olan Osmanlı qüvvələrinin qarşısına çıxmağa çalışmaq əvəzinə qələbə qazandığını Avstriyaya yaymağa başladı. Prens Eugene, [[Belqrad]]a hücum edəcək olmasına baxmayaraq ordudakı pul və ərzaq sıxıntısı üzündən qoşunlarını Erdel ətrafındakı qış qərargahlarına göndərdi. Osmanlı ordusu mövcudluğunun yalnız səkkizdə birinibiri itirmişdisağ qalmışdı və hələ ki, regiona nəzarət edirdiedə bilmirdi.
Müharibə, Müqəddəs İttifaq Döyüşləri içində son əhəmiyyətli müharibədir. İtirdiyi torpaqlarını azad etməsinin çətin olacağını hiss edən Osmanlı dövləti, Karlofça müqaviləsini imzalamağa üstünlük vermişdir.