Bala Bəhmənli: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
k clean up using AWB
Sətir 1:
{{KəndYM
|ad = BALA BƏHMƏNLİ
|xəritə = A-Fuzuli.PNG
Sətir 11:
|xəritə2 məlumat =
|ərazi =
|əhali = 2720<ref> name="Siyahıyaalınması. 2010">Azərbaycan Respublikası Əhalisinin Siyahıyaalınması. [[Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi]]. Bakı-2010. Səh.629</ref>
|əhali_il =
|əhali sıxlığı =
Sətir 33:
|vebsayt =
}}
'''Bala Bəhmənli''' — [[Azərbaycan Respublikası]]nın [[Füzuli rayonu]]nun inzibati ərazi vahidində kənd.
 
==Tarixi==
Bala Bəhmənli kəndi Füzuli rayonunun ən qədim kəndlərindən biridir. Bala Bəhmənli kəndi Böyük Bəhmənli kəndindən ayrılmış bir qol kimi göstərilsə də, Bala Bəhmənli kəndi ərazisi daimi yaşayış məskəni olmuşdur. Bütün bu sübutlar maddi, tarixi eksponatlarlar Bala Bəhmənli kəndinin Tarix-Diyarşünaslıq muzeyində öz əksini tapmışdır. Burada kəndin tarixi ilə bağlı minə yaxın tarixi eksponatlar saxlanılır. Həmin eksponatların ən qədiminin 4500 il yaşı vardır. Orta tunc dövrünü əhatə edən bu eksponatlar müxtəlifliyi ilə seçilir. Kəndin kənarında şum zamanı sahədə aşkar olunmuş kərpic tikili qalıqları Bala Bəhmənli kəndi ərazisinin əsrlərlə daha geniş olduğunu göstərir.
Monqollara aid ox ucluqlarının bu ərazilərdən tapılması həmin dövrlərdə bu ərazilərin qanlı-qadasız ötüşmədiyinin sübutlarıdır. Tarixi mənbələrdə Bəhmənli tayfasının Monqol döyüşçülərinin hücumlarından qorunaraq saxlandığı göstərilir. Bala Bəhmənli Tarix-diyarşünaslıq muzeyi çox sayda xarici vətəndaşları qəbul edərək onlara tariximiz haqqında məlumatlar verir. Muzey təkcə 2008-ci ilin yanvar ayı 45-ə yaxın xarici dövlətin nümayəndələrini qəbul etmişdir. Müxtəlif dövlətləri təmsil edən ATƏT-in nümayəndələri maraqlı qonaqlardan olmuşdur.
[[Füzuli rayonu|Füzuli rayonunun]]nun Bala Bəhmənli kəndi rayon mərkəzindən 36&nbsp;km cənubda Araz çayı ilə Köndələn çayının birləşdiyi vadi yaxınlığında yerləşir. Kənd bir tərəfdən yüksək Haramı təpəlikləri ilə, o biri tərəfdən isə Cənubi Azərbaycan təpəlikləri ilə mühasirəyə alınmış kimi görünür. Kəndin yaxınlığından Köndələn çayı keçir. Kəndin coğrafi quruluşuna Araz və Köndələn çaylarının çox böyük təsirləri olmuşdur. Əsrlərlə Araz və Köndələn çayları öz sakitliklərini pozmuşlar. Öz məcrasından çıxmış [[Araz çayı]] əhatəsində olan yaşayış yerlərini su altında qoymuşdur. Suyu azalan geriyə yatağına doğru çəkilən Araz çayı arxasınca böyük göllər buraxmışdır. Həmin göllərdən ən böyüyü Bala Bəhmənli kəndində Maaf gölü olmuşdur. V-XIII əsrlərdə Bala Bəhmənli kəndi ərazisi böyük və xırda göllərdən ibarət olmuşdur. Ərazinin göl olan yerləri qarğı-qamışa, kol-kosa bürünərək keçilməz yerlərə çevrilmişdir. Subasar və quru sahələri isə hündür yüz illərlə yaşı olan palıd ağacları ilə əhatə olunmuşdur. Yurğun, qarağac, qaratikan, böyürtkən kolları ərazini bürümüşdü. Bataqlıq yerlərdə şoranlaşma baş alıb gedirdi. Köndələn çayının Araz çayına tökülməzdən əvvəl nizamsız axaraq Araz çayı boyunca irəliləməsi Araz qırağı böyük meşə sahələrinin əmələ gəlməsinə səbəb oldu. Bu meşə sahələri 1920-ci ilə qədər qatı sıxlığını qoruyub saxlamışdır. Köndələn çayının birbaşa Araz çayına tökülməsi kənddə kolxoz quruculuğu illərində mümkün olmuşdur. Yararlı əkin sahələrini genişləndirmək üçün Bala Bəhmənli camaatı böyük zəhmət bahasına əl əməyi ilə-düsər və beldən istifadə edərək Köndələn çayının yolunu dəyişərək birbaşa Araz çayına çəkmişlər.
 
Bala Bəhmənli kəndi əsasən aşağıdakı 7 böyük tayfalardan ibarətdir.
Sətir 73:
 
==Toponimikası==
Bala Bəhmənli oyk. [[Füzuli]] r-nunun [[Əhmədbəyli]] i.ə.v.-də [[kənd]]. [[Araz çayı|Araz çayının]]nın sol sahilində, [[Mil düzü|Mil düzündədir]]ndədir. Kənd Bəhmənli adlanan [[Yaşayışyaşayış məntəqəsi|yaşayış məntəqəsinin]]nin nisbətən kiçik hissəsini təşkil edir. [[Oykonim]] "kiçik Bəhmənli" deməkdir. Etnotoponimdir.<ref>Azərbaycan Toponimlərinin Ensiklopedik Lüğəti. [[Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası]]. [[Nəsimi adına Dilçilik İnstitutu]]. Şərq-qərb Bakı-2007. səh.427</ref>
 
==Rəvayət==
Sətir 79:
 
==Əhalisi==
*[[2009-cu il|2009-cu ilin]]in siyahıyaalınmasına əsasən kəndə 2720 nəfər [[əhali]] yaşayır.<ref> name="Siyahıyaalınması. 2010">Azərbaycan Respublikası Əhalisinin Siyahıyaalınması. [[Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi]]. Bakı-2010. Səh.629</ref>
 
==İqtisadiyyatı==