Türk xalqları: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k 5.191.15.222 tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq 5.197.164.224 tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu. Teq: Geri qaytarma |
k tənzimləmə using AWB |
||
Sətir 45:
[[Neft]]-[[qaz]] yataqlarına görə Azərbaycan, Özbəkistan (Fərqanə-qaz), Qazaxıstan (Tengiz və Turqay-neft), Türkmənistan, Özbəkistan (Qazlı və Mübarəkqaz), Tatarıstan (Elxon) və Başqırdıstan seçilir.Türk dünyasının əsas daş kömür yataqları Türkiyədə (Zonquldağ-Ereğli), Özbəkistanda (boz kömür-Anqren və Sarqun), Qazaxıstanda (Qaraqanda, Ekibastuz), Tıvada (Ulufim), Sintzyan-Uyğurda (Bay kömür) və Saxadadır (Lena).Dəmir filizi Türkiyədə, Qazaxıstanda (Kustunay), Saxada, Altayda, Azərbaycanda (Daşkəsən) və Xakasiyadadır.
[[Mis filizi]] [[Qazaxıstan]]da (Balxaş, Cezqazan), [[sink]] Qazaxıstan (Ust Kamenqorsk), Özbəkistanda, Azərbaycanda, [[xrom]] yataqları isə Türkiyədədir. [[Polimetal filizlər
Dil ümumiliyi, el sənətləri, tarixi–coğrafi məkan, şifahi xalq ədəbiyyatı ''("[[Kitabi Dədə Qorqud]]", "[[Koroğlu dastanı]]", "[[Alpamış]]", "[[Manas]]"''), adət-ənənələr, oxşar toponimlər türk xalqlarını birləşdirən ümumi oxşar xüsusiyyətlərdir. Türklərin ana vətəni [[Mərkəzi Asiya]] hesab olunur. Tarixən türklər miqrasiya edən xalqlar olmuşlar. VII əsrdən başlayaraq üç istiqamətdə - [[Asiya|Şimali-Şərqi Asiya]],[[Ural dağları]] və Qərb tərəfə köç etmişlər.
Sətir 54:
Türk xalqları [[Altay dil qrupu]]na məxsusdular. Dil və mənşə fərqinə görə dörd qola bölünürlər:
#'''[[Oğuz türkləri|Oğuzlar]]''' – [[Anadolu türkləri]], [[Azərbaycanlılar]], [[qaqauzlar]], [[türkmənlər]], [[axısqa türkləri]], [[krım tatarları]], [[türkmanlar]], Xorasan türkləri və s.
#'''[[
#'''[[
#'''[[
Türk xalqlarının inanclarında tanrı əsas yer tutar. VII əsrdən etibarən İslam dininə inanc daha çoxdur (hazırda təxminən 80%). İndiki dövrdə qeyri müsəlman [[yakutlar]] (şaman və xristian), cuvaş və qaqauzlar (xristian), karaim və krımçaklardır (yəhudi dini).
Sətir 78:
| {{UZB}} || Özbəkistan || 1991 || 29.559.100 || 447.400 || [[Daşkənd]] || [[Özbək dili]] || [[Özbəkistan somu]] || 87% || 25.7
|-
| {{TUR}} || Türkiyə || 1923 || 76.667.864 || 783.562 || [[Ankara]] || [[Türk dili
|-
| {{TKM}} || Türkmənistan || 1991 || 5.450.000 || 491.210 || [[Aşqabad]] || [[Türkmən dili]] || [[Türkmənistan manatı]] || 90% || 4.9
Sətir 121:
===Əhali sıxlığı===
Əhalisinin orta sıxlığına görə dövlət və qurumlar bir-birindən fərqlənir.[[Azərbaycan]] və [[Türkiyə]]də orta sıxlıq hər
-də 85-105 nəfər, [[Şimali Kipr]] və [[Özbəkistan]]da 55-60 nəfər, [[Çuvaş]], [[Kabarda-Balkariya]] və [[Tatarıstan]] respublikalarında 60-70 nəfərdir.Digər dövlət və qurumlarda isə əhalinin sıxlığı hər -də 30 nəfərdən azdır. ===Cins və yaş tərkibi===
Əhalinin cins tərkibindəki oxşarlıq [[azərbaycanlılar]], [[tatarlar]] və [[çuvaşlar]] istisna olmaqla bütün türk xalqlarında eynidir(kişilər çoxdur). Türk dünyası əhalisi arasında 16-65 yaş həddində olanlar üstünlük təşkil edir.65 yaşdan yuxarı olanlar yalnız 10-15% təşkil edir.
| |||