Çad: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k 95.86.152.161 tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq Gabbani tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu. Teq: Geri qaytarma |
k clean up using AWB |
||
Sətir 3:
|rəsmi_adı = Çad Respublikası
|qısa_adı = Çad
|
|himn = [[Çad himni|La Tchadienne]]
|bayrağı = Flag of Chad.svg
Sətir 66:
== Coğrafiyası ==
1.284.000 kvadrat kilometr ərazisi ilə Çad, dünyanın ən böyük 21-ci ölkəsidir. Ərazisinin ölçüsü [[Peru]]dan böyük, [[CAR]]-dan azca kiçikdir.
Çad Mərkəzi Afrikada, [[Liviya]]nın [[cənub]]unda yerləşir. Böyük hissəsi Saxara səhrasından ibarət olan ölkənin 6 həmsərhəddi var: [[Kamerun]] 1,094
== İnzibati bölgü ==
Sətir 127:
Əhalinin etnik yayılması: Müsəlmanlar (Ərəb, Toubou, Hadjerai, Fulbe, Kotoko, Kanembou, Baquirmi, Boulala, Zaqhava və Maba); Müsəlman olmayanlar (Sara, Nqambaye, Mbaye, Qoulaye, Moundanq, Moussei, Massa); yerli olmayanlar 150,000 (1,000 Fransız). Ölkədə ən çox əhali (687000 nəfər) yaşayan şəhər paytaxt Ncamenadır.
Din: Müsəlman 55 %, Xristian 35 %, [[animizm]] 7 % digər (yerli) inanclar 3 %.
Dillər: [[Fransızca]] (rəsmi), [[Ərəbcə]] (rəsmi), Sara ve Sanqo (şimalda), həmçinin, 100-dən çox dil və ləhcə istifadə olunmaqdadır.
Sətir 133:
== İqtisadiyyatı ==
Çad Afrikada aclığın geniş yayıldığı ölkələrdəndir və dünyanın ən kasıb 5 ölkəsindən biridir. Coğrafi uzaqlığı, quraqlıqlar, infrastruktur sisteminin yoxluğu və siyasi qarışıqlıq quru ilə çevrili olan Çadın iqtisadi inkişafında mənfi faktorlardandır. Ölkədə neft, boksit, uran, qızıl, qalay, tantal, mis və.s təbii sərvətlər var. Əhalinin təxminən 85 %-i əkinçilik və heyvandarlıqla məşğuldur. Ölkədə çoxlu miqdarda darı yetişdirilir. Fıstıq, xurma və düyü mühüm məhsullar arasındadır. Pambıq, ixracatın 80 %-ini, fıstıq isə geri qalan hissəsini təşkil edir.
Hayvandarlıq çöl və steplərdə ən mühüm fəaliyyətdir. Ölkədə təxminən 4 milyon inək, 4 milyon qoyun və keçi, 500 000 eşşək və at, 250 000 dəvə saxlanılır. Göl və çaylardan il ərzində ortalama olaraq 100 000 ton balıq tutulur.
İstehsal sənayesində; dəri, tekstil, şəkər, radio, velosiped və ayaqqabı əsas yer tutur. Çadın ən çox ticarət elədiyi ölkə Fransa və ABŞ-dır. Fransa, Çadın pambığını bazar qiymətindən baha qiymətə alır. Çadın əsas idxal etdiyi mallar motorlu vasitələr, maşınqayırma və neft məhsullarıdır.
Sətir 157:
• Ədəbiyyat — Çad ədəbiyyatı folklor ənənəsinə söykənir və [[1960]]-cı illərə dək ərəb dilində, müstəmləkə dövründə isə fransız dilində inkişaf etmişdir. Ölkədə yerli dillərin (ərəb və latın qrafik simvollarına əsaslanan) ilk əlifbası [[1976]]-cı ildə yaradılmış, məhz bu dövrdən sonra Çad ədəbiyyatı yerli dillərdə inkişafa başlamışdır. Çadda nəşr olunmuş ilk ədəbi əsər Cozef Brahim Seyidin "Çad bir Uşaqdır" ([[1967]]) romanı olmuşdur. Çadın digər tanınmış şair və yazıçıları M.Mustafa (ləqəbi Baba Mustafa), Antuan Banqui, Koulsi Lamko, H.Bryuno, K.Qaranq (ləqəbi K.Cimeta) və başqalarıdır.
Mənbə: encyclopaedia.biga.ru
|