|
Bu vəzifəsi 24 İyul 2002-ci ildə seçkisində Alfred Moisiu götürmüşdür.
=== Osmanlı dövrü ===
Osmanlı dövləti [[1417]]-ci ildə bu ölkəyə daxil olub,1913-cü ildə son Osmanlı Həsən Rza Paşanın şəhid edilməsi ilə də buranı tərk edib. Burada həm türklərə böyük sevgi və hörmət var, həm də türk adət-ənənələrinin, mədəniyyətinin izlərini burada hələ də görmək mümkündür. Bu səbəbdəndir ki, bir türk bu ölkədə çox sərbəst gəzə və yaşaya bilər.
Əvvəllər haqqında çox az məlumata sahib olduğumuz Albaniya ilə indi daha sıx əlaqələrimiz var. Balkan ölkələri içərisindən Osmanlıdan ən son ayrılan ölkədir Albaniya. 500 il Osmanlı hakimiyyəti altında olmasının nəticəsi olaraq bu ölkədə osmanlı izlərinə tez-tez rast gəlmək mümkündür. Osmanlılar Albaniya torpaqlarına 1417-ci ildə daxil olub və 1913-cü ildə ölkədəki sonuncu Osmanlı sultanı Həsən Rza Paşanın şəhid edilməsindən sonra tərk etmək məcburiyyətində qalıblar bu torpaqları.Albaniya (alb. Shqipëria), rəsmi adı Albaniya Respublikası (alb. Republika e Shqipërisë) — Balkan yarımadasının cənub-qərbində, Adriatik dənizinin sahillərində yerləşən ölkə. Qonşuları şimalda Monteneqro, şimal-şərqində Kosova, şərqində Serbiya və Makedoniya Respublikası və cənub-şərqdə Yunanıstandır. Ölkənin qərbdə Adriatik dənizinə, cənub-qərbdə İon dənizinə çıxışı vardır. Sahəsi 28,7 min kv.metrdir. Sahəsinə görə dünya ölkələri arasında 139-cü yerdə durur. Albaniya NATO-nun (2009), Qaradəniz İqtisadi Əməkdaşlıq və İslam Konfransı Təşkilatına üzvdür.
== Fiziki-coğrafi xarakteristika ==
Ölkənin florasında 3000-dən çox bitki növü var. Sahil ətrafı ərazilər cəngəllik və kolluqlarla örtülmüşdür. Albaniyanın üçdə bir hissəsi (əsasən dağlıq əraziləri) meşəliklərlə zəngindir. Meşələrində [[Qonur ayı]]lar, [[canavar]]lar, [[çaqqal]]lar, [[vaşaq]] və [[meşə pişiyi|meşə pişikləri]], [[qaban|çöl donuzları]], [[cüyür]] və [[maral]]lar var. Sahilətrafı rayonlarda çoxlu miqdarda [[su quşları]] var.
Albaniyanın ərazisində neft yataqları, təbii qaz, kömür, xrom, mis, nikel vardır.Rəsmi dillər
Alban dili
Etnik qruplar
albanlar - 82.58%,
yunanlar - 0.87%,
qaraçılar - 0.3%,
arumınlar - 0.3%,
makedoniyalılar - 0.2%,
misirlilər - 0.12%,
monteneqrolular - 0.01%,
digərləri - 0.09%,
təsniflənməmiş - 15.53% (2011 sa.).[1]
Hökumət
Parlament respublikası
• Prezident
Ilir Meta [24.VII.2017 ~]
• Baş nazir
Edi Rama [10.IX.2013 ~]
Sahəsi
• Ümumi
28,748 km<sup>2</sup>
(11,100 sq mi) (145-ci yer)
• Su (%)
4.8%
Əhali
• Təxmini (2015)
3 200 min [2] (137-ci)
• Siyahıya alma (1.X.2011)
2 800 138[1]
• Sıxlıq
111/km<sup>2</sup>
(287.5/sq mi) (63-cü yer)
ÜDM (AQP)
2013 təxmini
• Ümumi
26.73 milliard (122-ci)
• Adambaşına
8 200 (131-ci)
İİİ (2007)
Increase 0.801
çox yüksək · 68-ci
Valyuta
Lek (ALL)
Saat qurşağı
UTC+1
Telefon kodu
355
İnternet domeni
.al
Mündəricat
Adın etimologiyası Redaktə
Əsas məqalə: Albaniya (toponim)
Albanlar öz ölkələrini "Şipri", yəni "Qartallar diyarı", yerli sakinləri isə "Şiptar" adlandırırlar. Albaniya özü isə illiriya sözü olub "olba" - "kənd" deməkdir.Albania Artie izirtunu qorumusdur. Eramizdan evvel manna dovleti vardir oranin paytaxti izirtudur .
👥🕴🏻izirtu oranin hokmdari Iranzudur iranzu qitliqda olkesine bugda daqidmisdi . Ve buna gore de iranzu izirtunun en yaxwi hokmdaridir.p
Tarix Redaktə
Əsas məqalə: Albaniya tarixi
Bir neçə dəfə Bizans İmperatorluğu və Bolqarlar arasında əl dəyişdirən ölkə, 1272-ci ildə I Carlo tərəfindən işğal edildi. Osmanlılar 1514-1517-ci ildə Albaniyası Venedikliler deyil qəti olaraq götürdülər. İskəndər Bəy deyilən Yorgi Kostriota 1443-1468-ci illərdə Osmanlı hakimiyyətinə qarşı baş verən üsyanı idarə etmişdir. Albaniyada islamlaşma müddəti XVI əsrin ortalarına qədər sürmüşdür.
Albanlar 28 noyabr 1912-ci ildə Avlonya (Vlora)da müstəqilliklərini elan etmişlər. İsmayıl Kamal Vlora ilk hökumətin başçısı olmuşdur. Serblərin şimal Albaniya torpaqlarında irəliləməsi Avstriya-Macarıstan imperatorluğunu, Yunanıstanın Vlora daxil cənub Albaniyası işğal etmək istəməsi də İtaliyanı narahat etmişdir. Qarşıdurmanın Avropanın bütününü içinə götürəcək bir döyüşə çevrilməsini önləmək istəyən İngilislərin çağırışıyla, Londonda Balkan ölkələrinin də qatıldığı bir yığıncaq təşkil edilmişdir. Nəticədə dekabr 1912-ci ildə Albaniyanın müstəqilliyi tanınmışdır. Ancaq, Albanların əksəriyyəti meydana gətirdiyi Kosova, Serbiyaya buraxılmışdır. Yunanıstan sərhədi isə 1913-cü ildə beynəlxalq bir komissiya tərəfindən təyin olunmuşdur. İyun 1924-cü ildə çıxan qiyam ilə ölkəni tərk etmək məcburiyyətində qalan Baş nazir Zogo 6 ay sonra Yuqoslaviyanın dəstəyi ilə geri dönərək, bir diktə rejimi qurmuş, əvvəl Respublika başçısı (1925-1928) sonra isə, Kral (1928-1939) olmuşdur.
1939-1943-ci illərdə İtalyanlar, 1943-1944-ci illərdə Almanlar tərəfindən işğal edilən Albaniya, 1941-ci ildə qurulan Albaniya Kommunist Partiyasının səyləriylə xilas oldu. Ənvər Hoca və Məmməd Şehunun rəhbərliyindəki ölkə 1946da Xalq Respublikası oldu və sosialist inqilaba yönəlmişdir.
Əkinçiliyin kollektivizasyonu 1959-ci ildə az qala tamamlanmışdır. 1965-1970-ci illəri isə "İdeoloji İnqilab" ilə keçmişdir. Sırasıyla Yuqoslaviya (1948), Sovetlər Birliyi (1961) və Çinlə (1978) bağlarını qoparan Albaniya xarici dünyadan hamısıyla təcrid bir ölkə halına gəlmiş, Ənvər Hoca ölümündən sonra yerinə Ramız Əliyə keçmişdir. (1985)
== İnzibati ərazi bölgüsü ==
| 