Cümə məscidi (İçərişəhər): Redaktələr arasındakı fərq

=== Tarixi ===

[[Şəkil:Second building of Juma mosque in Baku.jpg|200px|thumb|left|Came məscidinin görünüşü ([[1890]])]]

{{Sitatın əvvəli}}

{{Sitatın sonu}}

 

Məscid [[Hicri-qəməri təqvim]]lə 1024-cü ildə<ref group=q>[[Hicri-qəməri təqvim|H.Q.]] 1024 = [[Miladi təqvim|M.]] [[31 yanvar]] [[1615]]—[[19 yanvar]] [[1616]]</ref> təmir edilmişdir.<ref name="din" />

 

 

=== Haqqında ===

Bir qədər mürəkkəb biçimli planı [[Bakı]] Came məscidinin bir neçə mərhələdə tikildiyini və ətrafı yaşayış məhəllələri ilə əhatə olunmuş məhdud ərazidə genişləndiyini göstərir. Onun başlıca dayaq bölümləri cənub hissəsində kvadrat biçimli ibadət salonu və şimal tərəfində minarədir. Onların arası müxtəlif ölçülü yerləşgə və kiçik iç həyətlərlə doldurulub. Məscidin özəyi və ən əski bölümü ibadət salonudur. İbadət salonu planda kvadrat biçimli olub quruluşuna görə [[Səlcuqlular]] dövrünün köşk tipli məscidlərinə bənzəyir. Onun örtüyü də arxaik biçimli idi. İçəridə iri daş lövhələrin üst-üstə kəsişərək yuxarıya doğru daralması yolu ilə yığılan və qaradam tipli yaşayış evlərinin örtü konstruksiyasına bənzəyən günbəz bayırdan konus biçimli olmuşdur. Bayır biçiminə görə bu günbəz XII yüzildə ucaldılan Marağa-Naxçıvan memarlıq məktəbi türbələrinin çadır örtükləri növündəndir. Günbəzin üst bölümünü örtən torvari bəzək motivinə Səlcuq dövrü memarlıq abidələrində ([[Şəmkir minarəsi|Şəmkir]], [[Qarabağlar türbəsi|Qarabağlar]] və [[Atabəylər Memarlıq Kompleksi|Atabəylər kompleksinin minarələri]], [[Marağa]]da [[Qırmızı gümbəz türbəsi]] və s.) sıx-sıx rast gəlinir. Günbəzin bəzəyində kaşının az işlədilməsi də həmin dövrün əlamətlərindəndir. Bu özümlüklərinə görə, eləcə də minarəsinin kürsülüyünə hörülmüş tikinti kitabələrinin ən əskisinin XII yüzilə aid edilməsini nəzərə alan tanınmış alim [[Cəfər Qiyasi]] Bakı Came məscidinin əski günbəzli salonunun həmin əsrdə tikildiyi qənaətinə gəlir.<ref name="our" />

 

 

=== Mədrəsə məscid ===

=== Minarə ===

[[Şəkil:Juma Mosque in Baku 3.jpg|150px|thumb|right|[[Minarə]] indiki dövrdə]]

 

 

Minarə XIV əsrin görkəmli abidəsi kimi böyük maraq doğurur. Minarə [[Məhəmməd məscidi (Bakı)|Məhəmməd məscidinin]] minarəsindən fərqli olaraq, XI əsrdən XIV əsrədək Şirvan memarlığında baş verən dəyişiklikləri aşkar etmək üçün qiymətli material rolu oynayır. Sınıq qala minarəsindən fərqli olaraq bu minarə daha zərif və incədir. Bu minarədə demək olar ki, müdafiə qülləsi olan Sınıq qala minarəsinə məxsus əlamətlər yoxa çıxmışdır. Bununla yanaşı, onlar arasında müəyyən oxşar cəhətlər də var. Minarənin şərəfəsinin alt hissəsində daş üzərində kitabə həkk edilmişdir. Həmçinin, minarədən şərəfəyə keçid hissə də üçqat stalaktitlə həyata keçirilir. Şərəfənin kənarları isə həndəsi fiqurlarla işlənmişdir.<ref name="din" />

=== Tarixi ===

[[Şəkil:Stamps of Azerbaijan, 2010-is3-4.jpg|thumb|200px|left|Üzərində məscidin təsviri olan poçt markası]]

 

Məscid Sovet dövürndə xalça muzeyi olaraq fəaliyyət göstərmişdir.

 

=== Haqqında ===

 

2008-ci ildə tikinti mütəxəssisləri, memarlar və rəssamlar tərəfindən məscid tam bərpa olunmuş, müasir istilik və işıqlandırma sistemləri quraşdırılmışdır.<ref name="din" /> Məscidin divarlarında naqqaşlar əl ilə ornamentlər işləmiş, [[Qurani-Kərim]]dən surələr və [[İslam]]da müqəddəs olan 5 [[Əhli-beyt]] üzvünün adının ərəbcələrini yazmışlar.