Çuvaş dili: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 36:
|-
|yox
|śuxş'ux (çух)
|-
|mən; ''həmçinin'' bən ''("mən" sözünün arxaik halı, hazırda əsas<nowiki/>ən [[Türk dili|türkcə]]<nowiki/>də "ben" variantında görülür)''
Sətir 63:
|-
|harada
|ăśtaăş'ta (ăçта)
|-
|haçan ''(yəni "nə zaman, nə vaxt")''
|xăśanxăş'an (хăçан)
|-
|necə
Sətir 75:
|-
|yarı, yarım, yarımçıq
|śurmaş'urma (çурма)''("yarı, yarım, yarımçıq" mənasında)''
|-
|ayrı
Sətir 87:
|-
|yeni
|śĕnĕş'ĕnĕ (çĕнĕ)
|-
|çürük
|śĕrĕkş'ĕrĕk (çĕрĕк)
|-
|qalın
Sətir 105:
|-
|yaxın
|śıvăxş'ıvăx (çывăх)
|-
|qısa
Sətir 114:
|-
|yüngül
|śămălş'ămăl (çăмăл)
|-
|çin ''("doğru, gerçək, həqiqi" mənalarında, məsələn "arzularınız çin olsun" ifadəsindəki kimi)''
Sətir 132:
|-
|incə
|śinçeş'inçe (çинче)
|-
|quru
Sətir 218:
|-
|iş
|ĕśĕş' (ӗҫ)
|-
|alqı-satqı, alış-veriş, ticarət
Sətir 224:
|-
|uc ''(yəni "nəyinsə sonu, kənarı, qırağı, nöqtəsi")''
|vĕśvĕş' (вĕç) ''("uc" mənasında)''
 
''(Qeyd: əgər bu söz tək halda, arzu cümləsi/sözü və ya [[əmr cümləsi]]/sözü kimi (yəni optativ olaraq) istifadə edilsə (yəni "vĕśvĕş'! / вĕç!" kimi), o zaman "uc" mənasından başqa həm də [[omonim]] olan "uç!" (yəni "uçmağa başla, havalan, qanadlan") mənasında da anlaşıla bilər)''
|-
|iz
Sətir 244:
|-
|ip, kəndir
|śipş'ip (çип)
|-
|səs
Sətir 274:
|-
|saç
|śüśş'üş' (çӳç)
|-
|saqqal
Sətir 280:
|-
|baş
|puśpuş' (пуç)
|-
|beyin
Sətir 286:
|-
|göz
|kuśkuş' (куҫ)
|-
|gözlük, eynək
|kuślăxkuş'lăx (куҫлӑх)
|-
|yaş ''("göz yaşı" mənasında)''
|śulʹş'ulʹ (ҫуль)
 
''(Qeyd: bu söz çuvaş dilində arxaikləşib, və hazırda yalnızca "göz yaşı" mənasındakı'' "kuśkuş'-śulʹş'ul''<nowiki/>'''" (куҫ-ҫуль) ''ifadəsində görülür)''
|-
|qulaq
Sətir 309:
|-
|ağız
|śăvarş'ăvar (çăвар)
|-
|boğaz
Sətir 329:
|-
|sümük
|şămăş'ămă (шӑмӑ)
|-
|əl, qol
Sətir 335:
|-
|ovuc
|ıvăśıvăş' (ывăç)
|-
|barmaq
Sətir 347:
|-
|qıç, bud
|pĕśĕpĕş'ĕ (пĕçĕ)
|-
|öfkə ''(yəni "ağciyər")''
Sətir 359:
|-
|arxa, kürək, sırt
|śurămş'urăm (çурăм)
|-
|döş, məmə, əmcək
Sətir 380:
 
3) yaş ''("doğuluş, dünyaya gəlmə günündən keçən vaxt, il; insanın, heyvanın, bitkinin böyüməsində, inkişafında dövr; ömür" mənasında (məsələn "Yaşın neçədir?", "Onun 20 yaşı var"))''
|śulş'ul (çул)
 
''(Qeyd: çuvaş dilində bu söz bir neçə [[Omonim|omonimlər]]<nowiki/>dən ibarətdir)''
Sətir 390:
|-
|gecə
|kaśkaş' (каç)
|-
|gün, gündüz
Sətir 402:
|-
|ulduz
|śăltărş'ăltăr (ҫӑлтӑр)
|-
|su
Sətir 417:
|-
|çay, axarsu, irmaq ''(əsasən [[Türk dili|türkcə]]<nowiki/>də "çay, axarsu" mənasında "ırmak" şəklində görülür)''
|şıv (шыв), yuxanşıv (юханшыв), śırmaş'ırma (çырма)''("çay, irmaq" mənasında; [[omonim]] sözdür)''
|-
|göl
Sətir 470:
|-
|yurd
|śurtş'urt (çурт)
 
''(Qeyd: çuvaş dilində bu söz "ev" mənasında istifadə edilir)''
Sətir 495:
|-
|üzük
|śĕrĕş'ĕrĕ (ҫӗрӗ)
|-
|qazan
Sətir 507:
|-
|bıçaq
|pekĕ (пекӗ); ''həmçinin'' śĕśĕş'ĕş'ĕ (ҫӗҫӗ)
|-
|balta
Sətir 516:
|-
|yer
|śĕrş'ĕr (çĕр)
|-
|torpaq
Sətir 522:
|-
|yük, ağırlıq
|śăkş'ăk (ҫӑк)
|-
|daş
Sətir 534:
|-
|yağ
|śuş'u (ҫу)''("yağ" mənasında)''
|-
|bal
Sətir 543:
|-
|yumurta
|śămartaş'ămarta (ҫӑмарта)
|-
|dad
Sətir 561:
|-
|yemiş ''("[[meyvə]]" mənasında)''
|śimĕsş'imĕs (ҫимӗс)
|-
|alma
Sətir 567:
|-
|üzüm
|iśĕmiş'ĕm (иҫӗм)
|-
|giləmeyvə
|śırlaş'ırla (ҫырла)
|-
|arpa
Sətir 582:
|-
|un
|śănăxş'ănăx (ҫӑнӑх)
|-
|at
Sətir 597:
|-
|ilan
|śĕlenş'ĕlen (ҫӗлен)
|-
|kərtənkələ
Sətir 621:
|-
|birə
|părśapărş'a (пӑрҫа)
|-
|aslan, arslan ''(yəni "[[şir]]")''
Sətir 675:
|-
|[[yun]]
|śămş'ăm (ҫӑм)
|-
|buynuz
Sətir 684:
|-
|qanad
|śunatş'unat (çунат)
|-
|orman ''(yəni "[[meşə]]")''
Sətir 690:
|-
|ağac
|yıvăśyıvăş' (йывăç)
|-
|yarpaq
|śulśăş'ulş'ă (çулçă)
|-
|qabıq
Sətir 699:
|-
|çiçək
|śeśkeş'eş'ke (ҫеҫке); ''həmçinin'' çeçek (чечек)
|-
|bulud
Sətir 705:
|-
|şimşək, ildırım
|śiśĕmş'iş'ĕm (ҫиҫӗм)
|-
|yağmur, yağış
|śumărş'umăr (ҫумӑр)
|-
|damla, damcı
Sətir 717:
|-
|yel ''("[[külək]]" mənasında)''
|śilş'il (ҫил)
|-
|tüstü, tütün
Sətir 726:
|-
|od, alov
|vut (вут); ''həmçinin'' śulămş'ulăm (çулăм)
|-
|buz
Sətir 738:
|-
|yaz
|śurş'ur (ҫур)
|-
|yay
|śuş'u (ҫу)''("yay fəsli" mənasında)''
|-
|güz ''(yəni "payız")''
Sətir 753:
|-
|yemək
|śimeş'ime (çиме)
|-
|içmək
|ĕśmeĕş'me (ĕçме)
 
''(Qeyd: bu söz çuvaş dilində "içmək" felindən başqa həm də "içki" mənasını da daşıyır)''
|-
|işləmək
|ĕślemeĕş'leme (ĕçлеме)
|-
|başlamaq
|puślamapuş'lama (пуçлама)
|-
|bişirmək
|pĕśermepĕş'erme (пĕçерме)
|-
|qatışdırmaq
Sətir 779:
|-
|açmaq
|uśmauş'ma (уçма)
|-
|acmaq
|vıśmavış'ma (выҫма)
|-
|atlanmaq ''("at üstünə minmək" mənasında)''
Sətir 809:
|-
|tikmək
|śıxmaş'ıxma (ҫыхма)
|-
|ısırmaq ''(yəni "dişləmək")''
|śırtmaş'ırtma (çыртма)
|-
|ağrımaq
Sətir 839:
|-
|kişnəmək
|kĕśenmekĕş'enme (кĕçенме)
|-
|gülmək
Sətir 887:
|-
|yanmaq
|śunmaş'unma (ҫунма)
|-
|yazmaq
|śırmaş'ırma (çырма)''("yazmaq" mənasında; [[omonim]] sözdür)''
|-
|yaşamaq
Sətir 902:
|-
|savaşmaq
|śapăśmaş'apăş'ma (çапǎçма)
|-
|vuruşmaq
|vărśmavărş'ma (вӑрҫма)
|-
|güləşmək
Sətir 914:
|-
|ovlamaq
|uxatana śüremeş'üreme (ухатана çӳреме)
|-
|vurmaq, çapmaq, çırpmaq
|śapmaş'apma (çапма)
|-
|burmaq
Sətir 944:
|-
|yarmaq ''("qırmaq, yarıya bölmək, ayırmaq" mənalarında)''
|śurmaş'urma (ҫурма)''("yarmaq" mənasında)''
|-
|qazmaq
Sətir 959:
|-
|çatmaq, yetmək
|śitmeş'itme (çитме)
|-
|yerimək, yürümək, getmək, ötmək, addımlamaq
|śüremeş'üreme (çӳреме); ''həmçinin'' utma (утма)
|-
|varmaq ''(yəni "harasa getmək, harasa istiqamətlənmək")''
Sətir 974:
|-
|keçmək
|kaśmakaş'ma (каçма), kuśmakuş'ma (куçма)
|-
|uzanmaq, yatmaq
Sətir 1.021:
|-
|yumaq ''("su ilə təmizləmək" mənasında)''
|śumaş'uma (ҫума)
|-
|yıxamaq ''(yəni "yumaq")'', yaxalamaq ''("yumaq" mənasında)''
Sətir 1.039:
|-
|şişmək
|şıśmaşış'ma (шыçма)
|-
|say, san
Sətir 1.054:
|-
|3 - üç
|viśśĕviş'ş'ĕ (виҫҫӗ); həmçinin viśĕviş'ĕ (виҫӗ), viśviş' (виҫ)
|-
|4 - dörd
Sətir 1.066:
|-
|7 - yeddi
|śiççĕş'iççĕ (ҫиччӗ); ''həmçinin'' śiçĕş'içĕ (ҫичӗ), śiçş'iç (ҫич)
|-
|8 - səkkiz
Sətir 1.078:
|-
|20 - iyirmi
|śirĕmş'irĕm (ҫирӗм)
|-
|30 - otuz
Sətir 1.093:
|-
|70 - yetmiş
|śitmĕlş'itmĕl (ҫитмӗл)
|-
|80 - səksən
Sətir 1.102:
|-
|100 - yüz
|śĕrş'ĕr (ҫӗр)
|-
|1000 - min