Çili hərbi çevrilişi (1973): Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k →‎Çilidə Alyende dönəmi: düzenleme, typos fixed: lahiyə → layihə (2) using AWB
k →‎[[ABŞ]]-ın rolu: clean up, replaced: Vaşinqton (şəhər) → Vaşinqton şəhəri using AWB
Sətir 16:
==[[ABŞ]]-ın rolu==
[[Şəkil:Salvador Alyendenin son foto şəkili.jpg|thumb|right|200px|[[11 sentyabr]] tarixində səhər saatlarında çəkilmiş şəkil. Şəkildə [[Salvador Alyende]] ''La Monedan'' binasından çıxır. Bu şəkil Alyendenin öldürülməsindən bir neçə saat əvvəl çəkilib və Alyendenin son şəkilidir.]]
Rəsmi [[Vaşinqton (şəhər)şəhəri|Vaşinqton]] sosialist [[Salvador Alyende]]nin hakimiyyətə gəlməsindən narazı idi. Alyendenin ABŞ şirkətlərinin nəzarətində olan mis sənayesinin üzərində dövlət nəzarətinin bərpa edilməsi barədə cəhtləri, Amerikanın narazılığını daha da artırırdı. [[ABŞ]] prezidenti [[Riçard Nikson]]un dövlət katibi [[Henri Kissincer]] tərəfindən [[1970]]-ci ilin [[5 noyabr]] tarixində hazırlanan sənəddə Alyendenin hakimiyyətə gəlməsi ''Cənub yarım kürəsində rastlaşdığımız ən böyük problemlərdən biri'' kimi qiymətləndirilib. Bu səbəbdən [[ABŞ]] [[Salvador Alyende]]nin hakimiyyətdən salınması yolunda məxfi planlar hazırlamağa başladı.
 
[[1970]]-ci illər boyunca [[Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi]] [[Salvador Alyende]]nin siyasi rəqiblərini maliyyə yardımı edərək dəstəkləmişdir. [[Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi]]nin qarşısında dayanan əsas məsələlərdən biridə, Alyendenin prezident seçilməsinin qarşısını almaqdan ibarət olmuşdur. Bu plan baş tutmadıqda, Alyendenin hərbi çevriliş yolu ilə hakimiyyətdən salıması ilə bağlı gizli işlər aparılmışdır. [[1970]]-ci ilin [[16 noyabr]] tarixində [[Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi]]nə [[Çili]]də hakimiyyətin devilməsi üçün plan hazırlamaq göstərişi verilmişdir.