Nasirəddin şah Qacar: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Enver62 (müzakirə | töhfələr)
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 1:
{{mənbə azlığı}}{{vikiləşdirmək}}
{{Dövlət xadimi
| fars dilində adı = ناصرالدین‌شاه قاجار
Sətir 30 ⟶ 29:
}}
 
'''Nəsrəddin şah Qacar''' (tam adı: ''Nasirəddin şah Məhəmməd şah oğlu Qovanlı-Qacar'') - [[İran]] şahı. 17 İyuliyul 1831də1831-ci ildə Təbriz yaxınlığındakı Kuhnemirdə anadan olmuşdur. Atası Qacar ​​Xanədanının üçüncü hökmdarı Məhəmməd Mirzə Şah, anası yenə Qacar ​​xanədanına mənsub Məlik Cihan (Mehd-i Ulya) Xatundur. Beş yaşında vəliəhd təyin edilən Nəsrəddin şah 1847də1847-ci ildə əmisinin yerinə Azərbaycan qubernatoru oldu. Atasının vəfatından sonra Mirza taki Xanın dəstəyi Təbrizdə hökmdar elan edildi. Oktyabr 1848-ci ildəilin oktyabr ayında Təbrizdən paytaxt Tehrana gedən Nəsirəddin şahın ilk icraatı Mirza taki Xanı Atabəyləri-i əzəm ünvanıyla sadaretsədarət mövqesinəmövqeyinə gətirmək oldu. Taki Xanın üsyan və qarışıqlıqlar içində çalxalanan ölkədə mərkəzi nüfuzu hakim qılmağı bacararaq Şahın gücünü artırdı, Digər tərəfdən Nasirəddin Şah Hive və Buxara Hanlığına Reallaşdırdığı səfərlərdə qazandığı uğurlardan sonra Nəsrəddin şah özünü Nadir Şah, Napolyon və Böyük Petro kimi böyük hökmdarlarla eyni səviyyədə görməyə başladı. Ancaq Herat'ınHeratın ələ keçirilməsinə istiqamətli əsgəri hərəkatın, müstəmləkəsi Hindistan ilə İran və Rusiya arasında tampon bir ölkə yaratmaq istəyən İngiltərə tərəfindən maneə törədilməsi Nəsirəddin Şahı güc vəziyyətdə buraxdı. Şəhər İngilislərin əlindədir. Şah, İngiltərə ilə 4 Martmart 1857də1857-ci edilənildə imzalanan Paris sülh müqaviləsimüqaviləsinə iləəsasən Əfqanıstanı tanımanıtanıdı və Herat üzərindəki haqqlarından imtina etməyi qəbul etdi.
 
== İslahatları ==
Şahın modernləşdirmə islahatlarının çoxu Baş nazir Əmir Kabir dövründə baş vermişdir. İran illərində, xüsusilə Xorasanda müxtəlif üsyançıları məğlub edərək, vergi sisteminə islahatlar gətirərək büdcəni dengeledi, din adamlarının səlahiyyətlərini məhdudlaşdırdı, bəzi hərbi fabriklər qurdu, İngilislər və Rus nüfuzunu azaltmaq üçün digər qüvvələrlə əlaqələr inkişaf etdirildi. Tehran Bazarını tikdi, yerli tacirləri dəstəkləyirdi və ilk qəzet Vağaye-Ettefagihi və ən başlıcası İranlı bir çox ziyalı ziyalı ziyalı olan Darul-Funun adlı ilk İran Təhsil Məktəbini sərbəst buraxdı. Amma Kəbirin islahatları bəzi nüfuzlu şəxslər tərəfindən narahat idi və Nəsirəddin Şah onu ələ keçirdi və onu öldürdü. Şah, islahata olan marağını yavaş yavaş itirdi. Bununla birlikdə, teleqraf və poçt xidmətləri və yollar inşa etdirdi. Ayrıca əyalət ordusunun ölçüsünü artırdı və Rus zabitləri tərəfindən öyrədilmiş və silahlandırılmış Pers Kazak Bölüğü adlı yeni bir Bölük meydana gətirdi.
 
 
 
== Həyatı ==
[[Şəkil:Nasseraldinshah3.png|thumb|left|200px|Nasirəddin şah]]
Nasirəddin mirzə Məhəmməd şah oğlu [[16 iyul]] [[1831]]-ci ildə [[Təbriz]] şəhərində аnаdаnanadan оlmuşduolmuşdu. MüкəmməlMükəmməl sаrаysaray təlim-tərbiyəsi, təhsili аlmışdıalmışdı.
NаsirəddinNasirəddin mirzə [[1848]]-ci ildə tахttaxt-tаcаtaca əyləşmişdi.
NаsirəddinNasirəddin şаhşah səyаhətisəyahəti sеvirdisevirdi. Bir çохçox ölкələriölkələri gəzmişdi. YаzıçılığıYazıçılığışаirliyişairliyi vаrdıvardı.
NаsirəddinNasirəddin şаhşah may аyınınayının biri [[1896]]-cı ildə TеhrаndаTehranda «Şаh"Şah Əbdüləzim»" məscidində nаmаznamaz qılаrкənqılarkən [[Mirzə Rza Kirmani]] tərəfindən öldürüldü. Şəhid şаhşah кimikimi аnılırdıanılırdı.
 
== Övladları ==
Oğulları:
 
* Şahzadə Sultan Məhmüd mirzə (1847-1849)
* Şahzadə Sultan Moinəddin mirzə(1849-1856)
Sətir 60 ⟶ 56:
 
Qızları:
 
* Şahzadə Fəxrülmülk xanım (1848- ?)
* Şahzadə İftixarəddövlə (1849-?)
Sətir 73 ⟶ 68:
 
== Qalereya ==
 
<gallery>
Şəkil:Nasirəddin şah Qacar01.jpg|Nasirəddin şah
Şəkil:Nasirəddin şah Qacar02.jpg|Nasirəddin şah
</gallery>
 
== Mənbə ==
*''' Ənvər Çingizoğlu, Qacarlar və Qacar kəndi, Bakı, “Şuşa”, 2008, 334 səh.
 
== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}
 
== Mənbə ==
*''' Ənvər Çingizoğlu,. Qacarlar və Qacar kəndi,. Bakı,: “Şuşa”"Şuşa", 2008, 334 səh.
 
== Xarici keçidlər ==
Sətir 89 ⟶ 84:
 
== Həmçinin bax ==
 
* [[Qacarlar]]